түүхий

[tь:xi:]

ᠲ᠋ᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠬᠥᠭᠡ᠊ᠢ
ᠲ᠋‍ᠠ‍ᠬᠥᠭᠡ᠊ᠢ

(түгүхэи) ~ мах (түхэи) ~ яр

Галиглах зарчим

I нэр.

1. Биед гарах шүүстэй нясуу, яр

II тэм.

1. Идэх юмны чанаж болгоогүй нь, эсвэл дутуу болгосон байдал
2. Жимсний боловсорч гүйцээгүй нь
3. Гүйцэд боловсруулаагүй
4. шилж. Хуумгай, дутуу, дулимаг, гүйцэд биш
5. Зарим өвчнөөр өвдөөгүй нь

III нэр.

1. Эсгий оймс.

түүхий гарах - түүхийний яр гарах

түүхий эдгэрэх - түүхий яр эдгэх, байхгүй болох

түүхийний тос - түүхий яранд түрхэх тос

түүхий будаа - а.гүйцэд биш чанагдсан будаа; б.шилж. шар будаа

түүхий мах - чанаж болгоогүй мах

түүхий гурил - чанаж болгоогүй гурил

түүхий өндөг - болоогүй өндөг, чанаагүй өндөг

түүхийгээр нь идэх - а.алив хүнсний бүтээгдэхүүнийг чанаж болголгүй идэх; б.жимс самрын боловсорч гүйцээгүй байхад нь идэх

түүхий улаан - тод улаан өнгө

түүхий алим - гүйцэт боловсроогүй алим

түүхий гүзээлзгэнэ - боловсорч гүйцээгүй гүзээлзгэнэ

түүхий самар - боловсорч гүйцээгүй самар

түүхий арьс - элдэж боловсруулаагүй арьс

түүхий тоосго - шатаагаагүй тоосго

түүхий хэрэг - гүйцэд шалгаж илрүүлээгүй хэрэг

түүхий шохой - устай хольж боловсруулаагүй шохой

түүхий эд - үйлдвэрийн газрын үндсэн хэрэглэгдэхүүн, дахин боловсруулж болох хаягдал

түүхий эдийн зах - арьс шир, ноос ноолуур зэрэг малын гаралтай зүйл, хаягдал төмөр, зэс, хөнгөн цагаан, цаас зэргийг худалдан авах, худалдах зээлийн газар

түүхий ажил - дутуу дулимаг ажил

түүхий бичигдсэн зохиол - сайн бичигдээгүй зохиол, боловсруулалт муутай зохиол

түүхий шүлэг - уран сайхны дүрслэл муутай шүлэг

түүхий явдал - хуудуу үйл ажил

түүхий тэмээ - бэрсээр эхэлж шалахгүй тэмээгээр дулж хожихыг хожилд үл тооцон түүхий тэмээ гэж нэрлэдэг

цэцэг өвчнөөр боловсроогүй түүхий хүүхэд - цэцэг өвчнөөр өвчилж байгаагүй хүүхэд

мялзанд боловсроогүй түүхий үхэр - мялзангаар өвдөөгүй үхэр

Үг хувилгах зарчим

түү|хий тэм.. түүхийвтэр

• түүхий/түргэн түүхий - яаруу сандруу, хааш яаш

ТТЭБ Төв Түүхий Эдийн Бааз

түүхий сүүний бяслаг шиг - мантгар цагаан, махлаг цагаан

түүхий сүүний бяслаг шиг - цэвэрхэн, чанартай, шав хийсэн, мантгар цагаан, махлаг цагаан~Соль бол хатсан борц шиг хүүхэн, энэ чинь түүхий сүүний бяслаг шиг булцгар цагаан хүүхэн байна (Ц.Дамдинсүрэн, Солийг сольсон нь).

↑ тарган тэмээгээр түүхий хэмх зольж идэх

Түүхий будаа амтгүй

Түргэн зан сайнгүй

Түүхий идсэнээрээ чоно үхсэнгүй

Түргэн явснаараа элч үхсэнгүй

Түүхий нь түрий уруугаа

Болсон нь борви уруугаа

Түүхий идсэнээрээ чоно үхсэнгүй

Түргэн явснаараа элч үхсэнгүй

Тайлбар: ажил хэрэгт хурд хэрэгтэй

Түүхий нь түрий рүү

Болсон нь борви руу

Тайлбар: болсон, болоогүй нь хамаагүй хоолоо гаргаж идье