Manova an'i Theodor Herzl

Fampitandremana : Tsy niditra tamin'ny kaontinao ianao. Ho hitan'ny vahoaka ny adiresy IP-nao raha manova inona na inona ianao. Raha miditra amin'ny kaontinao ianao dia ho anisan'ny tombontsoa anananao ny fanaovana ny fiovana amin'ny solonanaranao.

[[Sary:Theodor Herzl portrait.jpg|vignette|Theodor Herzl|305x305px]]
I '''Theodor Herzl''' dia mpanao asasoratra sady mpanao gazety [[jiosy]] avy any [[Hôngria]], mpanorina ny teôria ara-pôlitikan' ny [[ziônisma]] môderina, sady heverina ho anisan' ny mpampandroso ny hetsika izay nitarika ho amin' ny fananganana ny [[Israely|Fanjakan' i Israely]] tamin' ny taona 1948.

Amin' ny [[Fiteny hebreo|teny hebreo]] izy dia atao hoe '''תאודור הרצל''' / ''Te'odor Hertsel''; nefa nanana anarana tamin' ny [[famorana]] azy hoe בנימין זאב / ''Binyamin Ze'ev'', ary nanana anaram-bosotra hoe חוזה המדינה / ''Khozeh HaMedinah''. Teraka tamin' ny 2 Mey 1860 tao Pest (ampahany amin' i [[Budapest]]) any [[Hôngria]] izy ary maty tamin' ny 3 Jolay 1904 tao Edlach, tanàna kely any [[Aotrisy]] izy.

Nianatra lalàna tany [[Vienna]] any Aotrisy ary nanomboka nanao asasoratra izy. Vetivety dia lasa mpanoratra tantara an-tsarimihetsika malaza sy mpanoratra lahatsoratra izy, ary tamin' ny taona 1891 dia voatendry ho solontenan' ny mpanao gazety tao [[Parisy|Paris]] ho an' ny gazety vienoà ''Neue Freie Presse'' ("Gazety Vaovao Malalaka"). Nisy fiantraikany lalina tamin' i Herzl ny fihetsihetsehana mahery setra amin' ny [[antisemitisma]] nipoitra tany [[Frantsa]] tamin' ny taona 1894 noho ny [[Raharaha Dreyfus]].

Mandra-pahatongan' izany dia nino izy fa ny fampidirana tsikelikely ny [[Jiosy]] ho ao amin' ny vahoaka kristiana ao [[Eorôpa]] no fomba tsara indrindra hampitsaharana ny [[antisemitisma]]. Ny Raharaha Dreyfus sy ny vokatr' izany dia nandresy lahatra azy fa ny hany lalana hivoahana dia ny fanorenana  fanjakana indray izay hany hahatonga ny Jiosy hanana ny fahamendrehany sy ny filaminany.

Tamin' ny taona 1896 dia namoaka bokikely iray i Herzl, ''Der Judenstaat'' ("Ny Fanjakana Jiosy"), izay nanohanany ny fananganana <u>fanjakana jiosy</u>. Nisy olo-malaza jiosy hafa teo alohany nilaza izany vahaolana ho an' ny "fanontaniana jiosy" izany, saingy izy no voalohany nampandroso hetsika ara-pôlitika avy hatrany izay nahazo fankatoavana iraisam-pirenena. Mba hanatanterahana ny tetikasany dia nanao ny kôngresy ziônista voalohany izy tamin' ny Aogositra 1897, tao amin' ny tanànan' i Basel any [[Soisa]].

Taorian’ io kôngresy io dia nisy ny fanapahan-kevitra hanangana ny fanjakana jiosy ho avy any [[Palestina (faritra)|Palestina]], tany mifandray akaiky amin' ny tantara [[Hebreo (vahoaka)|hebreo]]. Nandritra io kôngresy io dia natsangana ny World Zionist Organization mba hametrahana ny fototra ara-toekarena ho an' ny fanjakana ho avy. I Herzl no lasa filohan' ity fikambanana ity mandra-pahafatiny.

Teo ambany fahefan' ny [[Empira Ôtômàna|Ôtômana]] i [[Palestina (faritra)|Palestina]] tamin' izany fotoana izany, noho izany dia niezaka nifampiraharaha tamin' ny [[Soltàna|soltana]] Abdülhamid II i Herzl, mpanohana ny hetsika ataon' ny Ziônista. Na izany aza dia tsy nahomby ireo fifampiraharahana ireo, toy izany koa ny fihaonana maro nataon' i Herzl tamin' ny mpitondra hafa, filoham-panjakana na mpamatsy vola. Maty tamin' ny 3 Jolay 1904 i Herzl, talohan' ny tokony hahitany ny fahatanterahan' ny eritreriny, dia ny fanorenan-tanindrazana ho an' ny Jiosy.

Tamin' ny taona 1949 dia nafindra tany amin' ny tendrombohitra iray any andrefan' i [[Jerosalema]], izay nomena anarana hoe Tendrombohitra Herzl, ny fatiny; io toerana io koa dia nofidina hananganana tsangambato ho an' ireo niharam-boina tamin' ny [[Ady Lehibe Faharoa]]. Namoaka boky tantara noforonina iray koa i Herzl tamin' ny taona 1902, dia ny ''Altneuland'' ("Tany Taloha sy Vaovao"), izay tantaram-pilazana mialoha momba ny ho fiainana any Palestina.

== Jereo koa ==

* [[Ziônisma]]
* [[Ziôna]]

Ambangovangony:

Rehefa mitahiry ny fanovana nataonao ianao dia manaiky ny Fepe-pampiasana, ary manaiky ny hamela ny fandraisan'anjaranao araka ny fahazoan-dalana CC BY-SA 4.0 ary ny GFDL. Manaiky ihany koa ianao fa fampatsiahivana ampy ny fametrahana URL mankany amin'ny pejy niaviana.

Aoka ihany Fanoroana (sokafy anaty takila hafa)

Entités de Wikidata utilisées sur cette page

Theodor Herzl : Liens de site, Description : mg

Hita tao amin'ny "https://mg.wikipedia.org/wiki/Theodor_Herzl"