Bayazid I

Galat skrip: tidak ada modul tersebut "Infobox Wikidata".

Bayazid I (bhâsa Turki Utsmaniyah: بايزيد اول, Edirne, 1389 - Akşehir, 8 Maret 1402)^[1] iyâ arèya Sultan Utsmaniyah. Dhibi'en potrana Murad I^[2][3] bân Gülçiçek Hatun.

Bayazid senneng malowas tana naghârâ bân lèbur ka militer.^[1] Orèngnga èkennal kalabân blatèr, pènter, bân pèlak. Ghun sataon, Bayazid bisa naklukaghi naghârâ Kristen è Anatolia. Bayezid èsebbhut mènangka kèlap (bhâsa Turki: Yıldırım) polana ghulina ceppet. Dhibi'en jhughân toman ngeppung Konstantinopel ngangghuy pasukan sè palèng rajâ è jhâmanna kèng ta' sukses.

Bayazid kala ka Timur Lenk è Perrang Ankara, orèng Islam kèya bân èpenjara sampè' sèdhâ è taon 1402.^[1] Tra-potrana atokaran arebbhu' takhtana.

Ḍâ'-aḍâ' dhâddhi sultan, Bayazid langsung akanca bi' Serbia. Padahal Serbia naghârâ sè toman adukung Balkan bân Pasukan Salib alabân Kasoltanan Utsmaniyah. Tojjhuwanna akanca bi' Serbia maklè bisa dhâddhi pamèsa ḍâri Hongaria bân naklukaghi naghârâ-naghâra è Kasoltanan Seljuk, Asia. Bayazid saroju' Serbia èparènta bi' Raja Lazar sè matè è Perrang Kasovo. Bayazid jhughân akabin bi' potrèna Raja Lazar^[1] sè nyamana Olivera Lazarević.

Samarèna akanca bi' Serbia, Bayazid I aserbu Bulgaria è taon 797 H (1393 M). Sakabbhina orèng Èropa pas tako' sampè' pasukan Kristen Sibilis molaè nyoba' ngancoraghi Kasoltanan Utsmaniyah^[1] khosossa è Balkan.

Zsigmond, Raja Hongaria bân Paus Bonifasius IX ngajhâk bânnya' naghârâ Èropa Kristen-Sabilis maklè alabân Kasoltanan Utsmaniyah. Kalompo' rèya aropaaghi sè palèng rajâ è abad 14 kalabân 120.000 orèng ḍari Kekaisaran Romawi, Prancis, Hongaria, Wallachia, Ksatria Hospitaller, Inggris, Skotlandia, Swiss, Luxemburg, Venesia, Genova, pan-brempan naghârâ kènè' è Italia bân Bulgaria). Orèng Kristen nyombhâng senjata, arta, bân prajurit.^[1]

Kalompo' rèya mangkat ka Hongaria taon 800 H (1396 M) tapè bânnya' pemimpin sè atokaran bi' Zsigmond sabellun perrang èmolaè. Zsigmond terro aḍântè' Kasoltanan Utsmaniyah nyerrang kaaḍe'. Bânnya' jenderal bân komandan perrang sè ta' saroju'. Akhèrra kalompo' jenderal nyebrang songay Danuba sampè' è Nicolis, è ḍâjâna Balkan. È awwâl perrang, kalompo' rèya para' mennang tapè Kasoltanan Utsmaniyah akhèrra mennang maskè ghun nyambi 100.000 orèng polana lebbi disiplin. Bânnya' kalompo' Kristen sè matè bân berka' ka kennengan laèn. Anapon pemimpinna èpenjara. Kasoltanan Utsmaniyah ollè bânnya' arta rampasan perrang.^[1]

Bânnya' rèng rajâ Prancis sè ètangkep akanta Comte de Nevers. Bi' Bayazid, Comte èbhibhasaghi bân Bayazid makon dhibi'en asompa ta' nyerrang polè.^[1]

Ta' napa bâ'ân alangghâr jhânjhi nèka bân aperrang bi' sèngko' polè polana sobung sè èkasenneng sengko' kajhâbâ aperrang bi' orèng Kristen Èropa bân mennang.^[1]

Awalla Zsigmond cè' parcajâna bisa makala Kasoltanan Utsmaniyah. Tapè polana pasukan Kristen la kala bân berka' ka Laut Hitam sampè' lonca' ka kapal. Sakèng tako'na sampè' ta' atolè sakalè. Samarèna perrang rèya, Hongaria ta' èyangghep bi' masyarakat Èropa.^[1]

Lastarèna Bayazid mennang, posisina è dhunnya Islam èyako bi' rèng-orèng Islam. Bayazid ngèrèm sorat ka pemimpin-pemimpin Islam. Èssèna ngabele kabhâr mennang ḍâri pasukan Salib bân sambi nyambi tawanan lakè' mènangka bhuktè mennang. Dhibi'en nyebbhut abâ' dhibi' mènangka Sultan Romawi polana ngoasaè Seljuk bân Anatolia. Bayazid mènta ka Khalifah Abbasiyah maklè ngakowè gellar rowa. Sultan Barquq ḍâri Abbasiyah saroju' bi' gellar Bayazid polana dhibi'en yakin Bayazid bisa makala Timur Lenk sè ngancam Daulah Mamlukiyah bân Daulah Utsmaniyah.

1. ↑ ^{1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09} Muhammad Ash-Shalabi, Dr. Ali (2021). Muhammad Al-Fatih Sang Penakluk. Sukoharjo: Al-Wafi Publishing.
2. ↑ Lowry HW. 2003 The Nature of the Early Ottoman State. Albany: State University of New York Press
3. ↑ Runciman S. The Fall of Constantinople. Cambridge: Cambridge University Press