Nederlands
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
| Nederlands | ||
|---|---|---|
| Inheimse name: | Nederlands | |
| Gekald in: | Nederland, Vlaondere, Suriname, Nederlandse Antille | |
| Classificatie: | Indo-Europees Germaans Wesgermaans Nederduits Nederfrankisch Wesnederfrankisch (Hollands en Braobants) Nederlands | |
| Aantal sjpraekers: | 25-30 miljoen (totaol) | |
| Cónservatiegraod: | neet bedreig | |
| Officieel taal: | in Nederland, 't Belsj, Suriname, Nederlandse Antille, Aruba | |
| ISO-639-code: | nl, nld (dut), nld | |
't Nederlands is de meis gesproke en officieel taol vaan Nederland en 't gewes Vlaandere. Wijer is 't ouch de officieel taol vaan de Nederlandse Antille, Aruba en Suriname. De dialekte die oonder Nederlands ingedeild weure zien genetisch Wesnederfrankisch; 't Limburgs is daan Oosnederfankisch/ Zuidoosnederfrankisch. E klein deil vaan Duitsland, 't Neder-Rienland (bij Nijmege euver de grens), heet dialekte die ouch Wesnederfrankisch vaan karakter zien, wie vaanajds 't uterste noorde vaan Fraankriek (Frans Vlaandere). Zoe good wie alle Limburgers liere leze en sjrieve in de Nederlandse Standaardtaol, op de Rienlenders roontelum Dusseldörp nao. Die liere Duits in 't oonderwies. 't Nederlands is veur de meiste Limburgse dialekte ouch de meis verwante taol. Oongeveer twinteg miljoen lui in de gaanse wereld spreke Nederlands, daoneve oongeveer vief miljoen es twiede taol (boeoonder de Limburgers).
Vaan oorspronk weurt de Nederlandse staanderttaol Nederduits geneump; 'n benaoming die aon populariteit verloor in d'n twieden haaf vaan d'n 20e iew.
Dialekte
bewirkMeistens weurt in Limburg mèt de tèrm Hollands nao de gaanse Nederlandse taol verweze. In taolkundeg verband is dat evels sterk aof te raoje, umtot 't Hollands eigelek inkel ein gróp dialekte vaan 't Nederlands is. 't Is in groete lijne wel dee variant boe-op de Nederlandse Standaardtaol gebaseerd is. Rouweweg kin me drei hoofgrópe oondersjeie, naomelek 't Hollands, 't Braobants-Oosvlaoms en 't Ziews-Wesvlaoms. 't Ziews en 't Wesvlaoms weure soms es 'n apaarte taol of zelfs twie apaarte taole besjouwd, umtot ze neet geaffecteerd zien door de Braobantse diftongering. De Braobantse en de Hollandse dialekte, die de groetste bijdrage gedoon höbbe aon de standaartaol, koume bij de meiste oonderzeukers neet veur 'n apaarte status in aonmerking.
't Hollands oondersjeit ziech vaan de aander dialekte door 't gebruuk vaan jij veur "doe" en 't vörme vaan diminutieve op -ie. 't Braobants heet gij en vörmp diminutieve wie 't Limburgs. De Ziewse gróp kinmerk ziech door 't behawwe vaan de ii en uu boe de meiste aander dialekte ei/ai en ew/oi höbbe ('t Limburgs, mèt in de meiste dialekte ii en oe, is nog conservatiever). De Braobantse gróp is veur Limburg 't interessants, umtot zie 't mies ing mèt 't Limburgs verwant is en väöl dialekte in Noord-Limburg daotouw behure.
| Nederlands | |
|---|---|
| Historie | Audnederfrankisch · Middelnederlands · Vreugnuujnederlands · Frankisering van de Noordziekös · Braobentse expansie · Hollese expansie · Afrikaans · Taalsjtried in 't Belsj |
| Kènmerke | Grammair · Klanklier · Vocabulair · Sjpelling |
| Dialekte | Holles (Zuud-Holles · Utrechs · Wesfries · Sjtadsfries en verwante) · Ziews · Wes-Vlaoms · Oes-Vlaoms · Braobents · Kleverlands dèks mitgeraekendj: Limburgs · Nedersaksisch |
| Nationaal, regionaal en etnische variante | Nederlands in Nederlandj · Belsj-Nederlands · Surinaams-Nederlands · Antilliaans-Nederlands · Fries-Nederlands · Saksisch-Nederlands · Limburgs-Nederlands · Poldernederlands · Verkavelingsvlaoms · Indisch-Nederlands (Petjoh · Javindo) · Juuds-Nederlands · Marokkaans-Nederlands · Sjtraottaal |
| Media en infrasjtructuur | Nederlandse literatuur (dichters · sjrievers) · Taalunie · Woordenlijst Nederlandse Taal ('Greun beukske') · Woordenboek der Nederlandsche Taal · Algemene Nederlandse Spraakkunst |