Retorica

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Norbiks. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Retorica betekent in 't Grieks sjpraeëker of lieëraar en wert in 't algemeen es hol good-gebekthèèd zonder väöl inhoud, bezieë. Bie oetbreiding betekent retorica och 't effectief kinne kalle en sjrieve en dus de keuns van 't uvvertuge. Retorica is vöral bezig mèt 't wie, m.a.w. de methodes en de middele um te communicere. Daovör wert dèk gedach dat retorica zich neet mit d'r inhaod van 'n boodsjap bezighult.

'n Encomium is 'n bekaande testsjtruktuur oet de classieke retorica.

Bie de Grieke waor 't beheerse van dis keuns oonmisbaar in d'r polletiek en de rechsjpraak. Retorica sjtong centraal in 't oonderwies. Aristoteles sjreef zieng sjtaandpeunte in Ars Retorica. Plato sjreef vöral uvver 't keunsmatige, in 't gunstigste geval, of zelfs 't misleidende en manipulerende, in 't sjlechste geval, van de retorica.

In 't geval van de manipulatie (Latien:keunsgreep) werre communicatiemethodes en -middele gebruukt um bedoelde mae bedèkde invloed te ha - in psychologische zin - op processe, die zich op 'n sjturing van de belaeving en 't gedrag van individuen of groepe richte mae die waal in 't bewustzieë van de betrokkene èèges verborge motte blieve.

Retorica waor in Vlaandere vreuger (bis an de inveuring van 't eenheidstype) d'r naam van 't litste jaor van de Latijnse humaniora in 't Secondair Oonderwies, te vergelieke mit 't Gymnasium in Nederland.