Claude Monet
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Claude Monet (14 november 1840 - 5 december 1926) waor 'ne Franse kunssjilder. Hae waor ein van de belangriekste impressioniste.
Leve
[bewirk | brón bewèrke]Monet woort gebore in Paries. Wie 'r ongevaer vief jaor waor, verhuusde hae mèt zien familie nao Le Havre. Monet waor in de jaore 1861-1862 in militair deens in Afrika, wat mesjiens zien later keus um veural landsjappe te sjildere beïnvlood kènt höbbe.
Vanaaf ongevaer 1865 houw Monet 'n relatie mèt Camille Doncieux. In 1867 woort hunne ièrsjte zoon, Jean, gebore in Paries. Zie trouwde in de zomer van 1870. Ze ginge op huweliksreis nao Trouville, meh vanwege d'n oorlog tösje Frankriek en de Pruusje vluchde ze nao Londe. Via Nederland kaome ze weer in Frankriek truuk, woa ze in Argenteuil ginge wone. Argenteuil waor vanoet de Pariese sjtasie Gare Saint-Lazare, woavan Monet versjillende sjilderiekje gemaak haet, gemekkelik te bereike. Financieel ging 't Monet good in daen tied: zien sjilderieje verkochte good.
In 1878 woort de twiède zoon, Michel, gebore, kort veurdat 't gezin Monet nao Vétheuil zou verhuze. In 1879 sjtorf Camille. Monet woonde doe al bie Alice Hoschedé en häöre man Ernest. Dees óngebrukelike verhouding waor de aanleijing tot 'ne houp geruchte en Monets relatie mèt collega-sjilders kaom onder druk te sjtoon. In 1891 sjtorf Ernest, woadoor Monet mèt Alice koes trouwe. Veur de familie Monet brook eine rieke tied aan.
Alice sjtorf in 1911, en in 1914 sjtorf ouch Monets oudste zoon Jean. Jean waor getrouwd mèt de twiède dochter van Alice, Blanche. Blanche zörgde es weduwe veur de bejaarde sjilder. Monet ies 86 jaor gewore.
Werk
[bewirk | brón bewèrke]
Naodat 'r ièrsj veural karikature maakde, begoes Monet op zien 24ste mèt 't sjildere van landsjappe in de ope loch. Dit waor häöm aangeraoje door de Normandische sjilder Eugène Boudin. Monet sjilderde veural de landsjappe in zien eige laefumgeving: in Argenteuil 't bekènd veld mèt klaproaze en in Giverny sjtökker van ziene eige tuin dae tegewoordig veur toeriste ies opegesjtèld. Zien sjilderie Impression, soleil levant oet 1874 waor de aanleijing veur de naam impressionisme.
