CDU

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De Christlich Demokratische Union Deutschlands (óch: CDU), is 'n politieke partei in Dütsjlank. Zie besjteet op federaal niveau seër 1950 en behoeët tot 't midde van 't politiek spectrum. De CDU is 'n gemieësig conservatief-christlige partie. Op 't niveau van de EU is de CDU i de Europees Volkspartei, same mit ónger anger 't Nederlandse CDA en ChristenUnie en de Belzje CD&V en 't CDH. In Beiere besjteet de CDU neet, mar 't guëf doa 'n zusterpartei die CSU heesj. Bei parteie wirke op federaal niveau same, al behaote zie hun ege sjtructoer. I g'ne Bondsdaag vörme zie ing fractie.

De CDU profileert zich es 'n brei volkspartei^[1] en hat ging oetgesjproake prottestantse of kattelieke signatoer, mar identificeert zich mit bei kirke en óch mit neet-christene. Dat principe zuut me óch good trük in 't parteiprogram, dat ieëder pragmatisch es zuver ideologisch is. D'r focus op 't gezinsleëve en 't subsidiariteetsbeginsel en de definiëring van d'r miensj es óngerdeel van de Sjöpping verroane evvel e christlig Miensj- en Weltbeeld.^[2] Wat dat betröf hat de CDU vöal uëvereenkomste mit höar Belsje en Nederlandse zusterparteije. Wier is de CDU oetgesjproake vuursjtander van de EU.

Noa d'r Twieëde Weltkreeg woeëde i versjillende dele va Dütsjlank christedemocratische parteie ópgerich. Dees lokaal en regionaal parteie fuseerde op d'r 14e december 1945 en nome d'r naam CDU aan. Mitsjtichtere van dees partei woare leje van de Roeëms-Kattelieke Centrumpartei (woeë-ónger Konrad Adenauer), evvel óch leje van de conservatief prottestantse Dütsje Nationaal Volkspartei (DNVP), de conservatief-liberaal Dütsje Volkspartei (DVP) en 'n aantal leje de liberaal Dütsje Democratische Partei (DDP). In dees periode goof 't aafdelinge in 't Rienlank, Berlien, Hamburg en Breme. Vöal óprichtere woar betrokke bei 't verzet teëge Hitler (Andreas Hermes, Jakob Kaiser en Konrad Adenauer).

De christedemocratie woar ing va de veer politieke sjtrominge die durch alle geallieerde bezettingsmachte weëde toegesjtange. Zie verboane evvel waal de aaneesjleting van de aafdeling tot ing groeëte landelike partei. De óngerling samewirking verleep ónneet ummer soepel. Óch later zouw de CDU de federaal sjtructoer haote en doadurch kinde de aafdelinge van de partei 'n rilletief groeëte autonomie. Wiewaal de Berliense CDU in 't ieësjte joar noa de óprichting de wiechtigste aafdeling woar, óntwikkelde de Rienlandse CDU van Adenauer zich al sjnel tot de kreftigste aafdeling. In 1946 koam de Rienlandse CDU mit e ege gemieësig links verkezingsprogram.

1949: Adenauer ieësjte bondskanseleer van Dütsjlank 50er: Westbindung, Wirtschaftswunder 1955: NATO 1961: Bondsdaagverkezinge: zjwoar verleze

1963-1969: regering Erhard & Kiesinger 1969: CDU in de oppositie, sociaalliberaal coalitie

1982: sociaalliberaal coalitie velt oeteree 1983: Bondsdaagverkezinge, wins 1989/90: Wende, sjnel hereniging

1998/99: oetbreijing sjtaatsburgersjap 1999: CDU-sjandaal 2002: Bondsdaagverkezinge, wins in 't zuudweste

2005-2009: coalitie CDU, CSU, SPD 2009-2013: CDU, CSU, FDP 2013: CDU, CSU, SDP 2015 vluchtelingecrisis 2018: CDU, CSU, SPD

• Helmut Kohl* (1930-2017) - aod-bondskanselier van Dütsjlank
• Angela Merkel (1954) - allewiel bondskanseleer van Dütsjlank
• Friedrich Wilhelm Schnitzler (1928-2011) - burgemeester van Ohnastetten, Bade-Württemberg
• Frank-Walter Steinmeier* (1956) - allewiel president van Dütsjlank
• Ursula von der Leyen (1958) - allewiel President van de Europees Kemissie

• CDU'esj oet 't Rienlank

• www.cdu.de

Dit attikel is gebaseerd op 't corresponderend attikel op de NL-wiki