Emmanuela Sáenz
Obitus: 23 Novembris 1856; Paita
Patria: Nova Granada, Peruvia, Grandis Columbia, Bolivia, Aequatoria
Nomen nativum: Manuela Sáenz de Vergara y Aizpuru
Memoria
Emmanuela Sáenz (Hispanice: Manuela Sáenz de Vergara y Aizpuru; Quiti, in viceregno Novae Granatae nata die 27 decembris 1797; Paita, Peruviae, mortua 23 novembris 1856) fuit politica et miles e viceregno Novae Granatae, ut herois independentiae Hispanico-Americanae agnita est.
Biographia
[recensere | fontem recensere]Ob eximiam eius actionem pro emancipatione Imperii Hispani, anno 1822 distinctionem "militis Solis" accepit e manibus Iosephi de San Martín(es) generalis. Congressus praeterea Magnae Columbiae eam ad gradum colonelli promovit ob participationem pugnae Iunini. Simon Bolivarus etiam titulum "Liberatrix Liberatoris" (vulgo Libertadora del Libertador) ei dedit, postquam in coniuratione Bogotensis mense Septembris vitam servavit.[1]
Saénz sensitivam, intellectualem et optimam necessitudinem cum Bolivaro liberationis habuit, ubi magnae Patriae conceptio creditur. Pars belli gerebat: equo vehebat, tractabat arma, saepe militarem gerebat, et tumultum in campo Quito sedare poterat.
In proelio Ayacuchense particeps fuit et castra adiutoris erat qui documenta Liberatoris tutabatur. Post Bolivari mortem et separationem Magnae Columbiae, a suis contemporariis vexata, detracta, neglecta ac relegata est, persecutio quae decenniis continua post mortem eius fuit. Ultimis diebus in exilio in portu Paita in Peruvia vixit, magni temporis figuras visitata est, sicut Iosephus Garibaldi (dux adunationis Italicae) et Hermannus Melville (scriptor Moby-Dick) ac suscepit visitatio illustris doctoris Simonis Rodriguez. Litteras Bolivari, quas usque ad supremum diem coluit, conservavit.
Legatum Manuela Sáenz multiplex est. Memoratur non solum ut comes Bolivari, sed tamquam dux rerum novarum in iure suo. Eius vita et actus provocaverunt sexum normas temporis, ut eius symbolum efficiat muliebris potentiae. Nuper, figura eius servata et celebrata est in pluribus operibus litterarum, artium et academicarum, agnoscens suum momentum in historia libertatis Latinae Americanae.[2][3]
Libri
[recensere | fontem recensere]- Carlos Álvarez Saá. Manuela, amissa diariorum et aliorum chartarum, ed. Manuela Sáenz Museum, 5ta. editionis, MMVIII. Involvit strictissimam transcriptionem commentariarum personalium ac correspondentiam inter Manuela et Bolívar.
- Carolus Hugo Molina Saucedo. "Manuela, mea benigna mulier insana", Editorial La Hoguera
- Victor Wolfgang von Hagen. Quatuor tempora Manuelae, biographia, Editoris Hermetis, 1953
- Albertus Miramón. Vita ignea Manuelita Sáenz, biographia, Bogotá : Librería Sudamérica, 1946
- Pablo Neruda . Paita insepulta: elegia memoriae dicata Manuela Sáenz, amantis Simón Bolívar (sculpturis ligno a Luis Seoane ). Buenos Aires : Losada, 1962
- Alphonsus Rumazo González . Manuela Saenz. Liberator Novella biographica, Quito : Almendros y Nieto, 1984
- Denzil Romero . Dr. Thorne uxor, novae amatoriae, praemium 10th La Sonrisa Verticalis Competition. Hispania: Tusquets, 1987
- Gabriel García Márquez . Generale in suo labyrintho, nove de ultimis diebus Bolívar, in quo Manuela Sáenz est una e praecipuis characteribus, 1989
- Ludovicus Zúñiga. Manuela, novel, Quito: Abrapalabra Editores, 1991
- María Mogollón et Ximena Narváez. Manuela Sáenz : praesentia et controversia in historia . Quito: National Corporation Editorial, 1997
- Gregorius Kauffman. Manuela (Anglice). Seattle (USA): RLN & Company, 1999; ISBN 0-9704250-0-7
- Tania Roura. Manuela Saenz. Maledicta fabula nove, Quito: Bohemus Iguana, 2004
- Jaime Manrique. Nostrae vitae flumina sunt . Editor Club Rayo, 2007
- Aleyda Quevedo Rojas . Duo lumina, Ministerio Culturae Metropolitanae Districtus Quito, 2010
Theatrum
[recensere | fontem recensere]- "Manuela Sáenz", opera Luis Peraza, Caracas (Venezuela), 1960
- "Manuela Sáenz: Veni ut omnia dicam", opus a Vinicio Romero Martínez scriptum et in Caracas (Venezuela) anno 2007 scriptum est.
- "Manuela Sáenz. domina Americae." Erika Zañartu. Monologus ex Paita diariis et litteris ad Bolívar fundatus. 2010. Caracas, Venezuela.
- "Manuela Siempre", opus Carmen Naranjo, drama historicum anno 1984 editum, in San José, Costa Rica.
- "Manuela hac nocte non venit", opus Patricia Ariza in Bogotá anno 2011 premitur.
- Meridiana Manuela, opus José Manuel Freidel, in Medellín anno 1989 praemissum.
- Bolívar et Manuela: vestigia nostalgiae auctore Sebastián Ospina innixa novitate "La agonía erotica" auctore Víctor Paz Otero . premiered in Bogotá, 2010.
- "Insanus stella." opus Pedro Saad H, Quito, 2003 .
- "Amor colonelli" scripsit Isabel Campos, premied in Bogotá, 2006.
- "Manuela ... verba sua", dramata lectio fragmentorum litterarum et commentarius Manuela Sáenz, Caracae anno MMXII exhibitus.
- "Manuela Libertad", opus Annie Rosenfeld, premied in Cuenca (Ecuador) anno 2012 .
- "Aliquid simile 20 Iulii", opus per Trevejos Teatro Corporation, in Mosquera (Cundinamarca), anno 2012 premisimus.
- "Celebratio", monologo scenico ab scriptore Ecuadoriano Luis Zúñiga, in emporium editum "Kaviernícolas, Palabras sobre la mesa", Quito, Ecuador, MMXVIII.
- "Manuela, la insepulta de Paita", opera a Miguel Issa praemissa ad Theatrum municipale Caracae cum iactu Societatis Nationalis et musici Xiomara Mistage, María Elena Vargas (sopranos) et Carlos Miguel Omaña (Baroque guitar). (June 2022)
- "Nox in aeternum", opera Martha Márquez Conceptio, ab Alejandra Borrero et Erico Rodríguez directa. Praemied apud Arlequin Theatrum Casae E Borrero in Bogotá cum mimis Giovanna Andrade, Nina Guerrero et Alejandra Borrero die 9 iulii 2022. [4]
Cinema
[recensere | fontem recensere]- Manuela Sáenz, pellicula cinematographica moderatoris Venetiolani Didaci Rísquez, cum Beatrice Valdés in munere Manuelita et Mariano lvarez ut Bolívar (97 minuta)
Series televisificae
[recensere | fontem recensere]- Manuelita Sáenz, series Columbiana emissa anno 1978.
- El Ministerio del Tiempo, Temporum 3 - Episodium 10 (Series Hispanicae de tempore peregrinationes in 2017).
- El Último Bastión, ubi Cindy Díaz personam ducit; series historica de Tv Perú anno 2019 evulgata est.
- Bolívar (productio a Caracol televisión facta ) ubi Shany Nadan personam ducit; series historica de vita Simonis Bolívar et eius gestas independentiae, anno 2019 in Colombia evulgavit.
- El Encuentro de Guayaquil, co-productio Argentina atque Columbiana, cum actoribus Paulo Echarri et Anderson Ballesteros, quae narrat congressum historicum Iosephi de San Martín et Simonis Bolívar in media expeditione militari propter libertatem. Congressus inter San Martín et Bolívar tantum possibilis fuit gratia Rosinae Capusano et Manuelae Sáenz.
Opera
[recensere | fontem recensere]- Manuela y Simón, opera by Diego Luzuriaga Ecuadoriana, premied on November 13, 2006 at the Sucre National Theatre in Quito
- La Libertadora del Libertador, opera Bernardo Sánchez, premieded in Cali (Colombia) in 2008
Notae
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]Vicimedia Communia plura habent quae ad Emmanuelam Sáenz spectant. |
De Manuela Sáenz in Indice Interretiali Pellicularum (Anglice)
- Foro Mundial de Mujeres Manuela Sáenz
- VIDEO: Quién fue Manuela Sáenz. Serie América Libre (Pontificia Universidad Católica del Perú)
- SoloNosotras.com: Huella de mujeres: Manuela Sáenz
- Venezuelatuya.com: Manuela Sáenz: Hasta la independencia
- Venezuela virtual Manuela Sáenz.
- Museo Manuela Sáenz de Quito, Ecuador
- Manuelita Sáenz, la Libertadora del Libertador
- 10 datos importantes sobre la heroína Manuela Sáenz