«‎Эукариот» түзөтүлүүдө

Эскертүү: Сиз системге кирген жоксуз. Эгер кандайдыр бир түзөтүү кылбасаңыз, анда IP дарегиңиз жалпыгы ачык көрүнөт. Эгер системага кирсеңиз же аккаунт түзсөңүз, анда башка артыкчылыктар менен катар түзөтүүлөрүңүз колдонуучу атыңызга таандык болот.

[[Файл:Biological cell.svg|350px|thumb|Жаныбардын типтүү клеткасынын диаграммасы. Белгиленген органоиддер ([[органеллалар]])
1. Ядрочо
2. Ядро
3. [[Рибосома]]
4. [[Везикула]]
5. Бодуракай (гранулырдык) [[эндоплазматикалык ретикулум]]
6. [[Гольджи аппараты]]
7. Клетка керегеси
8. жылмакай (агранулярдык) эндоплазматикалык ретикулум
9. [[Митохондрия]]
10. [[Вакуоля]]
11. Гиалоплазма
12. [[Лизосома]]
13. Центросома (Центриоль)]]
'''Эукариоттор''' (Eucаryota). Эукариоттордун клеткаларынын өлчөмү 13 ''мкм''ге жакын. [[Клетка|Клеткасынын]] ичи жаргактар менен бөлүнгөн. Клетканын ичиндеги үч мүчөсү ([[Органеллалар|органелла]]) башка протоплазмалардан эки чел кабыгы менен бөлүнгөн: ядро клеткасы, [[митохондрия|митохондриялар]] жана [[пластида|пластидалар]] (акыркы органеллар жалаң гана өсүмдүкгө тиешелүү). [[Цитоплазма|Цитоплазмада]] ар түрдүү органеллалар  жайгашкан, булардын көбүн [[электрондук микроскоп]] менен көрүүгө болот. Ошону менен бирге, рибосомалар пластиддерде жана митохондрияларда болот. Клеткадагы бардык органеллала  матриксте орун алышкан. Эукариоттордо  үч түрдүү клеткалар болот: өсүмдүк, козу карын  жана жаныбар  клеткалары.

Эукариотторго  татал түзүлүштөгү бир жана көп клеткалуу [[Жаныбарлар|жаныбар]], [[өсүмдүк]], [[балырлар|балыр]], [[козу карындар]] жана жөнөкөй түзүлүштөгү организмдер кирет. Бул организмдердин клеткасында ядролору толугу менен жайгашышкан. [[Дезоксирибонуклеин кислотасы|ДНК]] ядронун ичинде орун алып, гендери иреттүү түрдө тизилип ар түрдүү түзүлүштөгү хромосомалар  түзүлөт.<br />
[[Тиричилик]] дүйнөсү укмуштуудай ар түрдүү. Азыркы учурда 500 миңден ашык өсүмдүк түрлөрү, 1,5 миллиондон ашык жаныбар түрлөрү, [[бактериялар]]дын, көк жашыл [[балырлар]]  жана миңдеген козу карындын  миңдеген түрлөрү изилденип аныкталган. Организмдердин түзүлүшүндөгү кубулууларды байкап түшүндүрүү, алардын теориялык жана иш жүзүндө кандайча пайдалуу же зыяндуу экендигин ачуу жалпы [[биология]] илиминин негизги максаты.

Бардык эукариоттордун клеткаларында ядролору бар, алардын ядролору жаргактар менен курчалган. Эукариоттор үч дүйнөгө бөлүнөт: ''татаал түзүлүштөгү өсүмдүк'', ''козу карындар'' жана ''жаныбар''. Бул дүйнөнүн өкүлдөрү бири-биринен түзүлүшүдө көптөгөн өзгөчөлүктөрү менен айырмаланат.  Көпчүлүк   өсүмдүктөр  автотрофтук  азыктанат, ал эми жаныбар жана козу-карындар гетероторфтук жол менен азыктанат. Бирок бардык татаал  түзүлүштү үч дүйнөнүн арасын так бөлүү кыйын. Жаныбар клеткалары жакшы көрүнгөн чел кабык менен капталышкан, жаныбар козу карынга, өсүмдүкгө караганда демилгелүү, кыймылдуу келишип, өзүдөрү ургаачысын тамагын издеп табууга  жөндөмдүү. Бирок жаныбардын ичинде жылбай,   жабышып бир жерде жашагандары  да бар, алар митоздук  жана [[Мейоз|мейоздук]] жол менен көбөйөт. Денесинде камдалган, белен азыгы, [[Көмүрсуу|углеводдор]] жаныбарда гликоген түрүндө топтолот.

== Колдонулган адабият ==
* Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. "Биология" энциклопедиялык окуу куралы. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4

[[Категория:Биология]]

Түшүндүрмө

Өзгөртүүлөрүңүздү сактоо менен, Колдонуу шарттарына, CC BY-SA 4.0 менен GFDL лицензияларына ылайык кайтарылгыс жарыялоого макулдугуңузду билдиресиз. Мындан тышкары, Creative Commons лицензиясына ылайык авторлукту белгилөө үчүн гипершилтемени же URL'ди көрсөтүп коюу жетиштүү дегенге макул болосуз.

Жокко чыгаруу Оңдоп-түзөөгө жардам (жаңы терезеде ачылат)

Викимаалымат entities used in this page

Эукариоттор: Sitelink, Сыпаттама: ky

Бул барак жашыруун категорияга кирет:

Категория:Pages using ISBN magic links

"https://ky.wikipedia.org/wiki/Эукариот" булагынан алынды