Oos Horn

An Oos Horn yw an termyn wosa an Oos Brons. Horn a veu askorrys yn Anatoli mar a-varr ha 1200 KOK dhe'n lyha, gans dustuni a boynt dhe dhedhyasow a-varra hwath.

Yn statys Mesopotamek Sumer, Akkad hag Assyria, horn a veu devnydhys yn martesen 3000 KOK. Onan a'n a-varra taklow gwrys gans horn teudhys o dagyer gans lown horn kevys yn bedh Hattic yn Anatoli ha dedhys a 2500 KOK. Devnydh ogas ha pell a arvow horn (owth aslea arvow brons) a lesas yn uskis hys-ha-hys dres an Est Ogas (Afrika North, Asi Soth-West) bys yn derow an kynsa milvledhen KOK.

Kyns henna, tus a usyas toulys brons po kelester ha priweyth. I a amethas hag o trigys yn kemenethow. Rann vrassa a Europa, Afrika hag Asi a dhrehedhas an Oos Horn a-ban 500 KOK. Termyn a kynsistori yw drefen, kynth yw horn ha dur posek hwath hedhyw, diwedh an Oos Horn yw styrys avel an termyn pan dallathas tus skrifa aga istori.

Y hyllir trovya horn yn es, mes y hyllir gul toulys ganso yn kales. Ev a deudh dhe dempredh ughella ages brons. Pan dhyskas govyon fatel wra toulys horn, i a allas gul lies anedha. Gans moy a doulys ha toulys gwella, tus a allas gul moy. Rag ensampel, moy a dus a allas usya arader alkan. I a allas amethi aga gwelyow gwell ha tevi moy. Neb tus a dhismygas bathow rag prena ha gwertha aga threvasow ha'ga thoulys horn.

Arvow ha arwisk brons o gweth ages an re na gwrys gans horn. Ytho, tus heb horn a veu tryghys gans tus gans horn. Soudoryon a usyas skoosow ha basnettys horn yn kasow.

Yma'n erthygel ma owth usya an Furv Skrifys Savonek a-barth Kernowek kres.

Erthygel kott yw hemma. Ty a yll agan gweres y wellhe! Mar kodhes moy a-dro dhe'n desten ma, klyck chanjya ha dalleth skrifa!

Onan a'n mil erthygel posekka war Wikipedya yw an erthygel ma.