Тарабукин Иван Иванович
| Тарабукин Иван Иванович | |
| Чужан лун: |
1902-ӧд вося моз тӧлысь 14-ӧд лун |
|---|---|
| Чужанін: |
|
| Кулан кад: |
1980-ӧд вося лӧддза-номъя тӧлысь 20-ӧд лун (77 арӧс) |
| Канму: | |
| Мыйся уджыс: | |
Тарабукин Иван Иванович 1902—1980) — коми гижысь, коми кыв туялысь да велӧдан небӧгъяс лӧсьӧдысь.
Олан туй
[вежны | Вежны кодировкаын]Иван Тарабукин чужис 1902 вося моз тӧлысь 14-ӧд лунӧ Вӧлӧгда губерняысь Яренск уездса Ситты грездын (ӧні — Сыктывдін районса Парма грезд). Челядь дырйиыс отсасис батьыслы гортса овмӧсас, пилитіс паракод вылын пес. 1918 воын лои переписчикӧн Проньдор вӧлӧсьтса исполкомын, уджаліс сиктса том йӧзкӧд уездсянь котыртысьӧн. 1920 восянь сійӧ велӧдчис Югдінын сӧмын на воссьӧм Войвыв-Двинаса университетын. 1922—1925 воясӧ велӧдчис Йӧзкостса велӧдӧм Усть-Сысольскса институтын, коді лои вылыс тшупӧда педтехникумӧн. 1925 воын техникум помалӧм бӧрын муніс Гӧрд армиаӧ.
Некымын во директораліс да велӧдіс Сыктывдін районса Паджга, Изьва районса Краснобор да Изьва шӧр школаясын. 1929—1933 воясӧ велӧдчис А.И. Герцен нима Ленинградса пединститутын. Велӧдчӧм бӧрын Сыктывкарӧ воӧм мысти велӧдӧ Педтехникумын кыв да литература, сӧмын на восьтӧм Коми канмуса педагогика институтын велӧдӧ коми кыв да веськӧдлӧ студентъяслӧн педагогическӧй практикаӧн. Уджаліс Коми туялан институтын кыв да литература секторса младшӧй научнӧй сотрудникӧн. Та кадӧ гижис да йӧзӧдіс коми кывйысь начальнӧй школалы велӧдан небӧг, роч кывйысь коми школаяслы учебник, лӧсьӧдіс коми да роч кывъяс велӧдӧм серти методическӧй гижӧдъяс да уджтасъяс. 1934 воын К.И. Туркинкӧд ӧтвылысь йӧзӧдӧ «Коми терминология словарь (делӧвӧй гижӧд кузя). Проект», кытчӧ пыртӧма 2000 гӧгӧр кыв.
1937 воын Иван Тарабукинӧс кутісны. Коми АССР-са Вылыс Ёрд мыждіс сійӧс 1938 вося кӧч тӧлысь 29-ӧд лунӧ РСФРС-лӧн Ук-ысь 58-10 ч.1 да 58-11 статьяяс серти. Пуксьӧдіс 10 во кежлӧ.[1]
Локтӧм бӧрас уджаліс Кӧччойягса лесопунктын, 1948 воын выльысь вӧлі арестуйтӧма политикаысь да мӧдӧдӧма Новосибирск обласьтӧ век кежлӧ. Реабилитируйтісны сӧмын 1954 воын, бырӧдісны мыжсӧ да лэдзисны овмӧдчыны Сыктывкарӧ.
1962 воын пенсия вылӧ петтӧдз уджаліс Коми небӧг лэдзанінын велӧдан литератураса редакторӧн. Куліс 1980 вося лӧддза-номъя тӧлысь 20-ӧд лунӧ.
Гижан удж
[вежны | Вежны кодировкаын]Иван Тарабукин гижис драмаа да прозаа гижӧдъяс.
Туялан удж
[вежны | Вежны кодировкаын]Иван Тарабукин гижис кык кывкуд: «Краткий коми-русский фразеологический словарь» (Сыктывкар, 1959) да «Краткий русско-коми фразеологический словарь» (Сыктывкар, 1961). Тайӧ кывкудъясас медводдзаысь вӧлі ӧтувтӧма коми кывлысь зумыд кывтэчасъяс.
Ӧшмӧсъяс
[вежны | Вежны кодировкаын]- Туркин А.И. Тарабукин Иван Иванович // Коми язык. Энциклопедия. — Москва, 1998. — С. 482-483.
- И.И. Тарабукинлы 70 арӧс // Войвыв кодзув. — 1972. — 8 №.
- Тарабукин Иван Иванович
- Книга памяти