hestî

• IPA^(kilîd): /hɛsˈtiː/
• Deng (Amed)^ⓘ
  • Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: hes·tî

 

hestî nêr

1. (anatomî) parçeyên req û spî yên leşî (ku goşt xwe pê ve digire)
   • Di serî da tenê 20 hestî hene. 8 hestiyên serî mêjî diparêzin. 12 hestiyên serî jî hestiyê rû û devê mirovan pêk hatiye. Di navbera hestiyê çena jorîn û çena jêrin da livoka hestiyê çenê heye. Mirov dikare bi wan herdu hestiyan, bi alîkariya masûlkan tiştan bicû û devê xwe bilivîne. — (Anatomiya Bedena Mirovan, Huseyin Bektaş, Weşanên Deng)
   • Êşa piştê dikare ji ber hestî, movik, masûlke-tamar, kerînek û kejiyên aliyê piştê çêbibe û sedema wê carinan nayê zelalkirin. — (Eser Çetîn, Êşa piştê û sedemên wê [arşîv], rupelanu.com, 2023)

• kurdî-erebî: هه‌ستی‎
• kurdî-krîlî: һәсти

• estî
• hestû
• hastû

• leş, laş

• çerm
• goşt
• pîst, post
• xwîn

• Kurmancî: hestî
  • Reşî: hesti (hw esti)
• Soranî: êsk, êskan, êsqan
• Şêxbizinî: zinaq, iznaq, uznaq (bi metatezê ji isqan, usqan)
• Hewramî: pêşe
• Zazakî: aste, este, heste, iste

Hevrehên soranî ئێسک‎ (êsk) / ئێسکان‎ (êskan) / ئێسقان‎ (êsqan), zazakî heste / aste / este / iste, mazenderanî هستکا‎‎ (hesteka) / استکا‎‎ (esteka), pehlewî 𐫀𐫘𐫤𐫃‎ (esteg), farisî استخوان‎‎ (ostoxan), osetî стӕг (stæg), avestayî 𐬀𐬯𐬙𐬌‎ (esti), sanskrîtî अस्थि (ásthi), hindî अस्थि (asthi), ûrdûyî استھ‎‎ (اsth‎) (asthi), hîtîtî 𒄩𒀸𒋫𒄿 (ḫa-aš-ta-a-i /ḫaštāi/), lûwî 𒄩𒀀𒀸𒊭 (ḫa-a-aš-ša /ḫāšša/), albanî asht, yûnaniya kevn ὀστέον (óstéon), yûnaniya nû οστό (ostó), ermeniya kevn ոսկր (oskr), ermeniya nû ոսկոր (oskor), latînî/fransî/romanî os, îtalî/portugalî osso, spanî hueso... hemû ji proto-hindûewropî *h₃ésth₁.

Formên şêxbizinî zinaq, iznaq, uznaq bi metatezê ji isqan, usqan peyda bûne.

Peyv bi awayê xwe yê yûnanî li seranserî dinyayê belav bûye û wek osteo- ketiye kurdî jî: osteolog, osteolojî, osteoporoz... Ji bilî van peyvên navneteweyî, ew forma yûnanî herwiha di peyvên wek ıstakoz, istiridye de ketiye tirkî.

Çavkanî: Chyet r. 242, Horn r. 21, Nişanyan, Pokorny r. 783, Watkins r. 61, Tsabolov r. 435, Etymonline, The Tower of Babel

hestî

1. bêgoşt, gelek zeîf:

   Kurik hestî ye. (Gelek zeîf e.)

2. ya/yê/yên hestiyan, têkildarî hestiyan,
   hestiyane, hestîkî, osteo-:

   êşeke hestî

• Ji peyva hestî ya navdêr, li jortir binêrin

hestî

1. hisî, hesas, hestiyar, emosyonel,
   têkildarî hestan
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji hest + -î