Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
|
|
| Şeklê wê
|
|
| Bi tevayî
|
| Nav, direfş, nimre
|
Sîlîsyûm, Si, 14
|
| Kom, vedor, blok
|
14, 3, p
|
| Cure
|
Lajwerdokî (metaloîd)
|
| Tîrbûn
|
2,336 g/cm3 (25 °C)
|
| Agahî
|
| Giraniya atomê
|
28,0855 u
|
| Nîveşkêla atomê
|
110 (111) pm
|
| Nîveşkêla kovalansê
|
111 pm
|
| Nîveşkêla Van der Waalsê
|
210 pm
|
| Rêzbûna elektronan
|
[Ne] 3s2 3p2
|
| Xala helînê
|
1683 K (1410 °C)
|
| Xala kelînê
|
2628 K (2355 °C)
|
| Kabikê molî
|
12,06 · 10-6 m3/mol
|
| Derenceya bilindbûnê
|
−4, (2) +4
|
| Oksîdên xwe
|
SiO2
|
| Elektronegatîfî
|
1,90 (Pauling-Skala)
|
| Îzotop
|
| Îzo
|
LC
|
t1/2
|
ÇA
|
EX MeV
|
ENû
| | 26Si |
{syn.}
| 2,234 s | ε | 5,066 | 26Al |
| 27Si |
{syn.}
| 4,16 s | ε | 4,812 | 27Al |
| 28Si |
92,23 %
|
Qayîm |
| 29Si |
4,67 %
|
Qayîm |
| 30Si |
3,1 %
|
Qayîm |
| 31Si |
{syn.}
| 157,3 d | β- | 1,492 | 31P |
| 32Si |
{syn.}
| 276 sal | β- | 0,224 | 32P |
| 33Si |
{syn.}
| 6,18 s | β- | 5,845 | 33P |
| 34Si |
{syn.}
| 2,77 s | β- | 4,601 | 34P |
|
| Tevdîr girtin
|
| Nîşanên xeterê
|
Sîlîsyûmê girs
|
Ev tişt
mirovekî dixrîne
|
| (Xi)
| Sîlîsyûmê hûr
|
|
|
Ev tişt
mirovekî dixrîne
|
Ev tişt
zû dişewite
|
| (Xi)
|
(F)
|
|
Sîlîsyûm (bi latînî: sicilium, ji bi latînî: silex "berheste (en)") elementek û nîvmêtalek e.
Sîlîsyûm wek element di salê 1787 ji Antoine Lavoisier hate vedîtin. Sakata heder jahl.
Îro Sîlîsyûm ji bêtonê, camê û elementên fotovoltayîk ra girîng e. Hên jî Sîlîsyûm ji bo şewtandinê di bomban da tê bikaranîn.[1]
Nêzîkî 15 % ji erdê tevda bes sîlîsyûm e. 25,8 % ji rûyê (qaliqê) erdê ji sîlîsyûmê ye; wisa Sîlîsyûm elementê dûyeme bi pirbûnê di cîhanê da ye (piştî Oksîjenê).
