სვავი
| სვავი | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Aegipius monachus | |||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||||
 IUCN 3.1 Near Threatened : 22695231 | |||||||||||||||
| გავრცელება | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
სვავი (Aegipius monachus) — ფრინველი ქორისნაირთა რიგისა. ტანად დიდია. ს. 100-110 ცმ., ფ.ს. 250-295 სმ., წონა 7-12 კგ. გავრცელებულია სამხრეთ ევროპაში, ჩრდილოეთ აფრიკასა და აზიაში. ვერტიკალურად ზღვის დონიდან 3300 მ-მდე ადის. ბინადრობს ყოფილი სსრკ-ს ტერიტორიაზე. საქართველოში ცხოვრობს მთებში, ზეგნებსა და ღია ადგილებში.
ევრაზიაში გავრეცელებულ მტაცებელ ფრინველებს შორის ყველაზე დიდია. ახალგაზრდა ფრინველის მოყავისფრო-მოშავო შეფერილობა ასაკის მატებასთან ერთად მუქი ყავისფერი ხდება. თავი და კისერი თითქმის მთლიანად ღია ფერის ღინღლით არის დაფარული. გამონაკლისს წარმოადგენს ყელი და არე თვალის გარშემო, რომელიც შავია.
ჰაერში ორბისგან განირჩევა შედარებით გრძელი, სოლისებური კუდით, მუქი შეფერილობით და ფრთების მდგომარეობით, რომლებიც სვავს თითქმის ერთ დონეზე უჭირავს, ორბს კი ოდნავ ზემოთ აქვს აწეული.
მძორისმჭამელ ფრინველთა შორის სვავი ერთ-ერთი უიშვიათესია. ბინადრობს დაბლობში, თუმცა არც თუ იშვიათად მთაშიც გვხვდება.
სვავები მუდმივ წყვილებს ქმნიან. ბუდეს იკეთებენ ძნელად მისასვლელ ადგილებში ხეებზე, იშვიათად კლდეებზე. ბუდეები გარკვეული მანძილითაა ერთმანეთისგან დაშორებული. დედალი სვავი მარტში ერთ კვერცხს დებს. ინკუბაცია 55 დღეს გრძელდება. კრუხობს ორივე „მშობელი“ მორიგეობით. სვავები მძორით იკვებებიან, დიდრონ ძვლებსაც ყლაპავენ და კარკად ინელებენ, იშვიათად ცოცხალ ცხოველებსაც (მღრღნელები, ხვლიკები, კუ, ბატკანი და მისთ.) ეტანებიან. გამაძღარ სვავს ფრენა უჭირს. დაბალი რეპროდუქციის გამო მეტად მცირერიცხოვანია. შეტანილია საქართველოს „წითელ წიგნში“
ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- (1992) The Metamorphoses of Antoninus Liberalis : a translation with a commentary. London and New York: Routledge. ISBN 978-0-415-06896-3.
- Sibley, Dr. Charles G.; Monroe, Burt L., Jr. (1991). Distribution and Taxonomy of Birds of the World. Yale University Press. ISBN 978-0-300-04969-5.
- Snow, David W.; Perrins, Christopher M. (1998). The Birds of the Western Palearctic, Consise, Oxford University Press. ISBN 0-19-854099-X.