Ferdinand Marcos

Ferdinand Marcos
Présidhèn Filipina kaping 10 Présidhèn ke-6 dari Républik ke-3 Présidhèn kaping 1 dari Républik kaping 4
Linggih 30 Dhésèmber 1965 – 25 Fèbruari 1986
Wakil Présidhèn	Fernando Lopez (1965-1972) Arturo Tolentino (1986)
Kang sadurungé	Diosdado Macapagal
Kang sawisé	Corazon Aquino
Rerincèn dhiri
Lair	(1917-09-11)11 Sèptèmber 1917 Sarrat, Ilocos Norte, Filipina
Pati	Sèptèmber 28, 1989(1989-09-28) (umur 72) Honolulu, Hawaii, Amérika Sarékat
Parté pulitik	Parté Liberal (1946-1965) Parté Nacionalista (1965-1978) Kilusang Bagong Lipunan (1978-1986)
Sisihan	Imelda Romualdez
Agama	Katolik Roma (sebelumnya Aglipayan)

Ferdinand Edralín Marcos (lair ing Ilocos Norte, 11 Sèptèmber 1917 – pati ing Honolulu, Hawaii, Amérika Sarékat, 28 Sèptèmber 1989 ing umur 72 taun)^[1] inggih punika Présidhèn ingkang kaping 10 wonten ing nagara Filipina. Piyambakipun njabat wiwit tanggal 30 Dhésèmber 1965 dumugi tanggal 25 Fèbruari 1986.^[2]

Marcos lulus saking Fakultas Hukum Universitas Filipina kanthi gelar cum laude wonten ing taun 1939.^[3] Piyambakipun ugi ndhérék perang nglawan Jepang wonten ing Perang Donya II lan pikantuk penghargaan saking jasa-jasanipun sadanguning perang. Wonten ing taun 1954, piyambakipun palakrama kaliyan Imelda Romuáldez ingkang samangké badhé mbiyantu piyambakipun wonten ing kampanye presidenipun. Piyambakipun lajeng kagabung kaliyan Parté Nacionalista, lan sesarengan kaliyan calon wakil presidenipun, Fernando Lopez, piyambakipun ngasoraken présidhèn Diosdado Macapagal wonten ing pemilu taun 1965.

Marcos inggih punika présidhèn Filipina angka 1 ingkang kapilih kanggé njabat sadanguning 2 masa bakti kanthi urut-urutan ingkang kebak. Wonten ing taun 1972, piyambakipun mbiyangun rezim otoriter ingkang ngersakaken piyambakipun tetep kumawasa dumugi rezim mau dipunbisak nalika taun 1981, kanthi migunakaken hukum darurat militèr minangka piranti kanggé neken oposisi. Piyambakipun lajeng dipunlantik malih wonten ing taun ingkang sami saperlu njabat masa bakti sadanguning 6 taun ingkang dipunwernani pangaturan pulitik ingkang boten saé, prakawis kasarasan, sarta pelanggaran hak asasi manungsa déning pihak militèr lan korupsi ingkang kumalungkung wonten ing papréntahan.^[4] Wonten ing masa punika ugi, kadadosan kasus "rajapejah rahasia" pemimpin oposisi Benigno Aquino, Jr., ingkang kadadosan taun 1983. BAb punika miwiti raos boten bungahing publik tumrap pamarèntahanipun. Kanthi umum, rezim Marcos sami kaliyan rezim Orde Baru wonten ing Indonésia, kanthi karakteristik ingkang mèh sami. Marcos gadhah visi Bagong Lipunan (Masarakat ènggal), ing pundi doktrinipun inggih punika "tiyang miskin lan sugih kedah nyambut damel sesarengan satunggal lan satunggalipun saperlu pinuju ancasipun masarakat lan dumugi kebebasan lumantar kesadaran diri". Karakter rezim punika ingkang sami kaliyan Orde Baru inggih punika nengenaken pambangunan èkonomi nagara, ingkang kathah manfaataken pinjaman saking jaban rangkah.

Wonten ing taun 1986, piyambakipun kapilih ingkang kaping sekawan wonten ing sawijining pemilu ingkang dipunduga kènging prabawa kacurangan. Marcos pungkasanipun dipunmandhapaken saking jabatanipun minangka présidhèn wonten ing Revolusi EDSA, sawijining revolusi ingkang damai ing sangandhapipun pimpinan Corazon Aquino (janda Benigno Aquino), wonten ing taun ingkang sami.

Sesarengan kaliyan garwanipun, Imelda, Marcos mlajar dhateng Hawaii. Ing mrika piyambakipun dipuntudhing mendhet arta nagara lan pinjaman saking jaban rangkah saperlu kapentinganipun lan kroni-kroninipun (ingkang utama pinjaman saking Amérika Sarékat, ingkang minangka sekuthu paling caket kaliyan Filipina) lan kapanggihaken lepat. Marcos tilar donya wonten ing Honolulu, Hawaii rikala taun 1989 akibat lelara ginjel, jantung, lan paru-paru. Marcos kapisanan dipunsarèkaken wonten ing Hawaii, wiwit wekdal punika dipunsarèkaken wonten ing pasarèyan ageng éndah wonten ing Kota Batac, provinsi Ilocos Utara.

Wikicuplik duwé cuplikan ngenani: Ferdinand Marcos

• Philippine Presidents-situs pamaréntah Filipina mengenai para présidhèn Filipina