Alin
Útlit
Alin[1] eða öln[2] er forn mælieining. Alin (ft. álnir) er mismunandi eftir löndum og tímabilum innan hvers lands. Upphafleg lengdareining á Íslandi var lögalin, sem var 19 danskir þumlungar eða um 48 sentimetrar að lengd. Í byrjun sextándu aldar var tekin upp Hamborgaralin, sem var 22 þumlungar eða um 57,8 sentimetrar að lengd, en árið 1776 var dönsk alin löggilt hér á landi með konunglegri tilskipun. Var hún 24 þumlungar eða 62,8 sentimetrar að lengd.
Alin hefur þannig verið mismunandi og sömuleiðis þær einingar sem byggja á alin. Í hverri alin eru tvö fet og hvert fet er tvö kvartil. Um 1200 var stikumálið leitt í lög. Stika var jöfn tveimur fornum lögálnum eða um 98 sm.
Tilvísanir
[breyta | breyta frumkóða]- ↑ Beygingarlýsing íslensks nútímamáls
- ↑ Um hina fornu íslensku alin; grein í Árbók Hins íslenzka fornleifafélags 1910
Heimildir
[breyta | breyta frumkóða]Tenglar
[breyta | breyta frumkóða]- „Hvað er landfræðileg alin?“. Vísindavefurinn.
- „Hvað er danskt fet margir sentimetrar?“. Vísindavefurinn.
- Tugamál og tugavog, Ísafold, 54. tölublað (05.08.1899), Bls. 213
- Um hina fornu íslensku alin; grein í Árbók Hins íslenzka fornleifafélags 1910
- Álnir og kvarðar. – Árbók Hins íslenzka fornleifafélags, Megintexti (01.01.1968), p. 45-78