Historio di Gruzia

Homo habitas kontinue la regiono di la nuna Gruzia de la petr-epoko. La regiono okupesis dal Greki e pose dal Persiani. La nuna chef-urbo, Tbilisi, fondesis en 380 aK.

Mapo di la regiono di Kaukazia, kun la stati *Kolchido* ed *Iberia*.

Romani konquestis la regiono komplete en 66 aK, e lua dominaco duris dum preske 400 yari. Li introduktis kristanismo dum la 4ma yarcento, e rejulo Mirvan la 3ma di Iberia deklaris lu l'oficala religio di la lando en 327. Ta akto proximigis Iberia de la Bizancana imperio.

Arabi okupis Tbilisi en 645, ma Gruziani konservis granda autonomeso sub l'Araba rejio^[1]. Dum la komenco dil 12ma yarcento rejulo Davit 4ma di Gruzia gradope ekpulsis Seljuka turki de la regiono, e vinkis l'importanta Didgori-batalio, en 12ma di agosto 1121. Gruziana rejio atingis lua zenito dum lasta yari de la 12ma e l'unesma yari de la 13ma yarcento, epoko en ke religiala tolero kreskis e la filozofio expansis su, ma en 1292 Mongoli okupis la regiono. Mongola okupeso duris til 1310.

Dum la 14ma yarcento transformesis en izolita kristana rejio inter Mohamedana rejii. Pos la falio di Bizanco en Otomana manui, l'unika kontakto kun l'Ocidento esis tra Nigra maro, kun Genovana kolonii en Krimea.

En 1783 Gruzia okupesis da Rusa imperio signatis Georgievsk-kontrato en qua Rusia defendus la mikra rejio di Kartli-Kakheti, restajo di anciena rejii di Gruzia. Tamen, Rusia ne defensis Kartli-Kakheti kande Turkiani e Persiani atakis Tbilisi en 1875 ed itere en 1795.

Ye la 22ma di decembro 1800 caro Pavel la 1ma di Rusia anexis la rejio di Kartli-Kakheti a Rusian imperio, e konfirmis l'anexo per dekreto ye la 8ma di januaro 1801^[2]. Gruziana nobeleso ne aceptis la dekreto til 1802.

La frontieri di la distrikto Sukhumi en 1899, kande la regiono esis parto dil Imperio Rusa.

De 1803 til 1878, konseque de diversa militi kontre Otomani e Persiani, Gruza teritorio kreskis. Abkhazia okupesis komplete en 1864. Dum la Rusa Revoluciono di novembro 1917 komencis movado por la nedependo, ma en februaro 1921 la Sovietiana Reda Armeo okupis la lando e retrodonis la teritorio a Turkia.

Gruzia divenis itere nedependanta pos la krulo di Sovietia, ye la 9ma di aprilo 1991. En la 26ma di mayo sam yaro, Zviad Gamsakhurdia elektesis prezidanto. Gamsakhurdia pariis pri Gruziana nacionalismo, e deklaris ke Abkhazia e Sud-Osetia restus sub Gruzian administrado.

De la 22ma di decembro 1991 til la 6ma di januaro 1992 eventis sangoza stato-stroko qua ekpulsis Gamsakhurdia de povo. On komencis interna milito qua duris til 1995. En 1992 Eduard Shevardnadze retroiris a Gruzia ed unionis su a la chefi di revolto, Kitovani e Ioseliani, ed organizis triumviraro, nomizita "Konsilantaro di Stato" por guvernar lando. En 1995 Shevardnadze oficale elektesis prezidanto di lando.

En 2008 eventis milito kontre la nedependo di Sud-Osetia. Rusia agnoskis la nedependo di Sud-Osetia e di Abkhazia e sendis trupi por defensar Sud-Osetiana teritorio.

Referi

↑ "Christianity and the Georgian Empire" (early history) Library of Congress, marto 1994
↑ Gvosdev, Nikolas K.: Imperial policies and perspectives towards Georgia: 1760-1819, Macmillan, Basingstoke 2000

Historio di Europa

[1] "Christianity and the Georgian Empire" (early history) Library of Congress, marto 1994

[2] Gvosdev, Nikolas K.: Imperial policies and perspectives towards Georgia: 1760-1819, Macmillan, Basingstoke 2000

[1]

[2]