Books by Sylwia Urbańska
Zakład Wydawniczy NOMOS, 2020
Co się dzieje w polskich organizacjach Kościoła rzymskokatolickiego poza granicami kraju? Organiz... more Co się dzieje w polskich organizacjach Kościoła rzymskokatolickiego poza granicami kraju? Organizacje te muszą działać w społeczeństwach pluralistycznych i wielokulturowych, o znacznym stopniu sekularyzacji, w których o wiele bardziej powszechne niż w Polsce są idee równości płci i emancypacji. Czy otwierają się na nowe egalitarne wzory, czy też konserwatywnie okopują i zamykają? Książka „Ponad granicami...” to próba zrozumienia, w jaki sposób, kto i dlaczego zmienia wzory płciowe w organizacjach Polskich Misji Katolickich w Anglii, Belgii i Szwecji. Autorki analizują praktyki, które służą podtrzymywaniu, gruntowaniu tradycyjnych podziałów płciowych, jak i różne subwersywne akty oporu migrantek i migrantów, które modyfikują segregację płciową, a nawet ją podważają. Pokazują również, że w sytuacji migracji, kiedy różnica płciowa zostaje wyeksponowana i tym bardziej palące staje się jej ponowne zdefiniowanie, rosną w siłę męskie religijne mobilizacje. Książka podsumowuje badania terenowe z lat 2016–2018, w trakcie których Autorki rozmawiały z wieloma świeckimi i konsekrowanymi działaczkami i działaczami PMK w Anglii, Belgii i Szwecji.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Matka Polka na odległość. Z doświadczeń migracyjnych robotnic 1989-2010, 2015
W debacie wokół przemian współczesnych rodzin i wzorców płci rzadko dyskutuje się o doświadczenia... more W debacie wokół przemian współczesnych rodzin i wzorców płci rzadko dyskutuje się o doświadczeniach kobiet spoza klasy średniej. W istocie niewiele wiemy na temat tego, jak po 1989 roku zmieniały się biografie, tożsamości i role rodzinne rolniczek i robotnic. Tymczasem od co najmniej kilku dekad to właśnie zwalniane z restrukturyzujących się fabryk pracownice, rolniczki i gospodynie domowe są bohaterkami cichej, niewidzialnej, choć masowej rewolucji. Jako (nie)legalne migrantki – sprzątaczki i opiekunki dzieci, osób starszych i chorych – zamieszkujące wraz z milionami podobnych sobie globalnych robotnic getta migracyjne w metropoliach Europy i Ameryki, musiały zmierzyć się z nowymi nierównościami, gruntownie przeorganizować role, tożsamości rodzinne i wzorce płci. Jak Polki radziły sobie z wieloletnią przymusową rozłąką z dziećmi w sytuacji, gdy „opieka na odległość” stała w sprzeczności z figurą matki rezydencjalnej utrwaloną w świadomości jako kanoniczna i niemodyfikowalna? Jak zmieniały się przy tym ich relacje z mężami, rodzinami i społecznościami lokalnymi? O jakich doświadczeniach, jakim językiem mówi „matka Polka na odległość”? Jakie kulisy życia polskich rodzin zaczęła odsłaniać, kiedy znalazła się tam – poza granicami domu, tradycyjnego świata społecznego wsi, miasteczka, państwa? Z czym wiąże się „postmodernizacja ubogich”? Autorka odpowiada na te pytania, zastanawiając się jednocześnie, czy od 1989 roku – kiedy okno dla masowych migracji kobiet otworzyło się szerzej – mieliśmy do czynienia z niedostrzeżoną rewolucją płci w społecznościach zwykle szufladkowanych jako twierdze tradycyjności. Analizy powstały na podstawie zebranych przez autorkę narracji autobiograficznych kobiet, których doświadczenie życia między dwoma krajami wpisywało się w dwie dekady transformacji 1989–2010. Książka nie mogłaby jednak powstać́ bez intensywnych badań terenowych, prowadzonych w Polsce i Belgii. Dały one wgląd w życie migrantek, ich rodzin i społeczności na wsiach i w małych polskich miasteczkach, ale także w gettach migracyjnych Brukseli.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
namicznie rozwijający się nurt badań nad transnarodowością pozwala pokazać i wyjaśniać subtelnośc... more namicznie rozwijający się nurt badań nad transnarodowością pozwala pokazać i wyjaśniać subtelności współczesnej (ale i dawnej) mobilności oraz różnego typu paradoksy, pęknięcia strukturalne i napięcia na linii: mobilność - państwo narodowe. Perspektywa transnarodowa pozwala też na pokazanie sposobów transgresji granic terytorialnych w relacjach społecznych i życiu codziennym oraz ich ograniczenia.
Popularny w świecie od kilkunastu lat paradygmat transmigracyjny i transnarodowy nie zdążył upowszechnić się w polskich badaniach etnicznych i migracyjnych – z jednej strony jest on dziś oczywistością, a z drugiej przestał być nowością, zawierającą obietnicę rozwiązywania wszelkich problemów badawczych. Bardzo ważne i potrzebne jest to, aby polscy badacze poznali go lepiej.
Z Przedmowy prof. dra hab. Janusza Muchy
Książka stanowić będzie istotną pozycje na rynku polskim rynku wydawniczym poświęconym studiom etnicznym i migracyjnym. Praca ta może wzbudzić ciekawą środowiskową dyskusję dotyczącą dwóch wymiarów: emigracji Polaków (poszukiwań własnego miejsca przez Polaków w społeczeństwie ponadnarodowym) i imigracji do Polski. W dobie masowych migracji i braku masowych powrotów, połączonych z niezwykle przygnębiającymi prognozami demograficznymi dla Polski, dyskusja ta może być niezwykle burzliwa i ważna.
Z recenzji dr hab. Krystyny Iglickiej
W studiach widać wyraźnie wspólny klimat intelektualny, wyrażający się zarówno w przywoływanych ogólnych koncepcjach teoretycznych, jak i stosowanych kategoriach pojęciowych, a także w przedmiocie i metodzie badań. Jest to tym bardziej godne uwagi, że autorzy zaproponowanych do wydania tekstów należą do różnych generacji i jednocześnie pochodzą z wielu krajów.
Z recenzji prof. dra hab. Hieronima Kubiaka
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Papers by Sylwia Urbańska
Gender, Place and Culture, 2022
The article examines the transformations of masculine formal (ordained) power in the Polish migra... more The article examines the transformations of masculine formal (ordained) power in the Polish migrant religious organisations of the Roman Catholic Church. Based on qualitative in-depth interviews with 97 transmigrant women and men (consecrated and lay activists) involved in 14 Polish Catholic Mission organisations in England, Belgium and Sweden, the article gives an insight into various criticisms of patterns of priests’ patriarchal power in the Polish structures of the Roman Catholic Church. The analysis highlights how such power transforms in a transnational context when these organisations have to adapt to and function in more egalitarian, pluralistic and secularised Church organisational cultures than in the more patriarchal culture of Poland. We argue that the transnational context reinforces patriarchal models, albeit in a changed, hybrid form that we call ‘transnational compensatory patriarchy’. Our contribution to the discussion on the gendered transformation of power in transnational religious organisations focuses on two issues. First, we analyse the under-researched transformation of the patterns of masculine formal power in religious migrant organisations. Second, we show through a concept that we call ‘bargaining with egalitarianism’ how patriarchal power isomorphically (and hybridically) adapts itself to the more egalitarian context without losing its patriarchalism, which operates in the sending country. Therefore, we indicate the complexity and ambivalence of the transformation of masculine power by pointing to its intersectional sources and various ways of changing gender regimes.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Studia Socjologiczne, 2022
W artykule analizujemy konstruowanie męskości przez polskich migrantów zaangażowanych w działalno... more W artykule analizujemy konstruowanie męskości przez polskich migrantów zaangażowanych w działalność polskich organizacji Kościoła katolickiego za granicą. Przedstawia-my wyniki badań, które przeprowadziłyśmy w latach 2016–2018 z aktywnymi religijnie polskimi mężczyznami migrantami, w trzech krajach: Anglii, Belgii i Szwecji. Ramą heu-rystyczną analizy jest koncepcja męskości hybrydycznej, rozumianej jako konglomerat społecznych praktyk i reguł społecznych wywodzących się z różnych wzorców płci. Pokazujemy, jak w procesie selektywnego włączania znaczeń przypisywanych np. kobiecości konstruowany jest nowy wzór męskości. Omawiamy, w jaki sposób religia staje się mechanizmem stratyfikacji i mobilności w ramach hierarchii płci. Osadzenie męskości w znaczeniach religijnych wynosi polską religijną męskość na dominujące pozycje w po-rządku symbolicznym.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
LUD, 2021
W artykule analizuję relacje między upłciowionymi praktykami
i dyskursami rozwodu w wiejskiej spo... more W artykule analizuję relacje między upłciowionymi praktykami
i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać.
Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki
z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
This article discusses and expands on two related issues. The first is the unexplored reasons for... more This article discusses and expands on two related issues. The first is the unexplored reasons for the departure of Polish migrant women: the forced migration phenomenon. The author describes the system behind forced migration as created at the intersections not only of care, gender and migration regimes but also of legal regimes. Second, the author points out that the close relation between forced migration and the process of ‘unbecoming a wife in the transnational context’ creates a distinctive type of transnational motherhood experience. In order to explain the specificity of these types of experiences better the author introduces a new typology of transnational motherhood biographies. The case study of Aldona is representative of the experiences of some Polish women in the period under study, 1989–2010.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Kultura i Społeczeństwo
This article analyses the transnational parenting phenomenon in Poland and the moral panics — rea... more This article analyses the transnational parenting phenomenon in Poland and the moral panics — reaction to it as shown in both public discourses and actions of public institutions. Such features can be found while analysing discourses about “euro-orphans” (such a label is given to migrants’ children) that have occupied public discourses since mid-2007 in Poland. Based on discourse analysis of about 500 press articles from 2007–2008, I argue that in spite of the growing influence of global mobility in contemporary family life, and economic migration as a family strategy of survival, various “moral entrepreneurs” such as leaders of NGOs, social workers, educational workers, therapists, scientists, etc. construe the features of transmigrant parents as deviants, and label the strategy of migration as an individual act of family abandonment and serious threat to the well-being of the nation, etc. This deviancy discourse pertains particularly to the trans-national strategy adopted by mothe...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Studia Humanistyczne AGH
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Ethnologia Polona, 2020
The aim of the article is to analyse social change in the area of the gendered care practices and... more The aim of the article is to analyse social change in the area of the gendered care practices and identities of migrant mothers, who were forced by the social and economic situation in Poland to (illegally) work abroad without their children and families. It asks what kind of experiences of social change we can find if we look at the foodways practised by transnational mothers from the working classes. The concepts of "transnational maternal foodways" and "maternal bustling around foodways" will be used as tropes to discuss and explore the gendered changes in motherhood experienced by Polish migrants. The analysis presented here is based on the results of extensive fieldwork conducted both in the villages and small towns of Eastern Poland and in Belgium (particularly in its capital, Brussels), and on 54 autobiographical narrative interviews with Polish women who, during the two decades after the fall of socialism in Poland (1989-2010), worked permanently or cyclically abroad. The analysis combines critical food studies with gender and migration studies. 1
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Stan Rzeczy, 2018
The aim of this article is to reread The Polish Peasant in Europe and America as
a representation... more The aim of this article is to reread The Polish Peasant in Europe and America as
a representation of the fears and modernisation fantasies of its era. I analyse
the patterns of gendered family relations and ideals of femininity and
masculinity constructed by Thomas and Znaniecki within the framework
of rural–urban discourses. As I will show, in The Polish Peasant we find huge
contradictions between the liberal and conservative perspectives presented.
On the one hand, the authors introduce the concept of “organisation
– disorganisation – reorganisation,” which is supposed to be scientific and
thus non-ideological. On the other hand, the authors’ patterns of interpreting
empirical data show numerous gender bias and patriarchal schemes. As
a result, the authors create an opposition in which whatever is rural is the
cradle of authenticity, of naturalised national and gendered family values,
and whatever is urban is dangerous and demoralising due to escaping the
former strong rural social control. In The Polish Peasant the authors thereby
construct the “morally healthy” model of a national and patriarchal rural
community of families untouched by individualisation and women’s emancipation.
Such a model had a patriarchal division of gender roles within
a religiously devout, strong (meaning indissoluble), multi-generational family.
In The Polish Peasant we can find both a nostalgia – which was typical
of its era – for a “pre-modern,” rural, conservative civilisation, and worry
about the moral health of women in the urban world. However, it is an
ambivalent nostalgia accompanied by a conviction of the inevitability of
social change.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Płeć społeczno-kulturowa jako kategoria różnicująca w migracyjnych organizacjach religijnych, 2018
Celem artykułu jest analiza wzorów działań kobiet i mężczyzn w polskich migracyjnych organizacjac... more Celem artykułu jest analiza wzorów działań kobiet i mężczyzn w polskich migracyjnych organizacjach religijnych Kościoła rzymskokatolickiego na przykładzie Polskich Misji Katolickich (PMK) w Anglii, Belgii i Szwecji, rozpatrywanych jako izomorficzne, to znaczy zależne od środowiska społecznego i zmieniające się w jego kontekście. PMK to organizacje, które działają w społeczeństwach migracyjnych, pełniące wobec Polek i Polaków funkcje religijne, społeczne i kulturowe. Wykorzystując podejścia jakościowe, analizę treści indywidualnych i zbiorowych wywiadów pogłębionych z 96 osobami – zarówno świeckimi, konsekrowanymi, jak i ordynowanymi, aktywnymi w strukturach PMK, rekonstruujemy trzy główne wzory płciowe, które (re)produkowane są w praktykach społecznych w organizacjach misyjnych. Wśród nich rozpoznajemy tradycyjne wzory kobiecości i męskości, które są esencjalistyczne i homogeniczne w ramach dychotomicznego podziału . Wyodrębniamy także praktyki emancypujące kobiecość, zwracając szczególną uwagę na rolę otoczenia organizacyjnego kraju przyjmującego migrantów w produkowaniu egalitarnych wzorów płciowych. W końcu, wskazujemy na praktyki podejmowane przez religijnych mężczyzn, które określamy mianem retradycjonalizujących, ukierunkowanych na restytucję hegemonicznej męskości.
The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Central and Eastern European Migration Review, 2018
In this article I discuss the need for more systematic integration of approaches dealing with rel... more In this article I discuss the need for more systematic integration of approaches dealing with religious beliefs and practices into the discussion about sources and areas of gender social changes that occur in global migration. Firstly, starting from the discussion about negative representations of religiosity in contemporary debates, I consider from theoretical and methodological perspectives why we should move the religious dimension from the margins more to the centre of analysis. Secondly, basing on an exploratory review of empirical research about intersections of religion and gender in the lives of international migrants, I discuss findings that reveal about religion as a potential mediator in the gen-dered revolution. I answer how they help to understand the complexities and ambivalences of social changes and identify the areas they concern. I argue that the revolutionary potential that arises at the intersection of migration, gender and religion is not limited to changing gender orders in religious organisations. It is religious beliefs themselves that influence migrants' everyday lives and challenge the existing gendered contract in lay areas, in work relations, civic and political participation.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Central and Eastern European Migration Review, 2018
Bookmarks Related papers MentionsView impact
An analysis of the biography of Natalia, a former resident of a Polish children’s home who, at th... more An analysis of the biography of Natalia, a former resident of a Polish children’s home who, at the age of thirteen, voluntarily left her biological, dysfunctional family, aims to address a question which is fundamental, but rarely asked by the sociologists of family. Is it possible to completely quit a relation with one’s family of origin? What identity and biographical consequences does such a decision imply? This article consists of two parts. In the first, theoretical one, I argue that the process of quitting one’s family is a liminal, unstructured status passage, especially, for two categories of actors – adolescents and mothers who decide to pass taking care of children to fathers. I take into account the cultural and institutional basis of the liminal character of their experience. I also explain why, in order to comprehend those difficult instances, I propose using the metaphor of apostasy. The second, empirical part of the article, is devoted to studying the biographical and identity consequences and limitations of the process of apostasy. I analyze them on the basis of Natalia’s autobiography, which provided inspiration for those reflections.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
This article discusses and expands on two related issues. The first is the unexplored reasons for... more This article discusses and expands on two related issues. The first is the unexplored reasons for the departure of Polish migrant women: the forced migration phenomenon. The author describes the system behind forced migration as created at the intersections not only of care, gender and migration regimes but also of legal regimes. Second, the author points out that the close relation between forced migration and the process of 'unbecoming a wife in the transnational context' creates a distinctive type of trans-national motherhood experience. In order to explain the specificity of these types of experiences better the author introduces a new typology of transnational motherhood biographies. The case study of Al-dona is representative of the experiences of some Polish women in the period under study, 1989–2010.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Studia Humanistyczne AGH, 2016
Badania rewolucji płci w globalnych migracjach, mimo że są prowadzone w perspektywie intersekcjon... more Badania rewolucji płci w globalnych migracjach, mimo że są prowadzone w perspektywie intersekcjonalnej, sporadycznie włączają do analiz zagadnienia religii i religijności w doświadczeniu wyjeżdżających. Obszary, w których szuka się fenomenów świadczących o zmianie społecznej, to przede wszystkim zagadnienia podziału pracy oraz nowych form opieki realizowanej przez migrantów obu płci wobec dzieci lub starszych rodziców zabranych ze sobą lub pozostawionych w kraju pochodzenia. Dokonując wstępnego przeglądu wyników polskich i międzynarodowych badań prowadzonych na skrzyżowaniu problematyki migracji, płci kulturowej, pracy i opieki oraz religijności, pokazuję, że włączenie do analiz doświadczeń religijności migrantów pomo-głoby pełniej odpowiedzieć na pytanie, czy wraz z migracjami mamy do czynienia z rewolucją płci. A także: jakie są jej możliwe kierunki i znaczenie dla samych mężczyzn i kobiet. Słowa kluczowe: globalne migracje, rewolucja płci, płeć kulturowa, religia i religijność, transnarodowość WPROWADZENIE Od kiedy badacze mobilności dostrzegli, że oprócz mężczyzn miliony pracownic z krajów biedniejszego Południa i uboższych regionów Północy migrują samodzielnie do zamożnych metropolii Europy i USA, począwszy od lat 90. coraz częściej pojawiają się analizy związ-ków między migracją a płcią (Morokvasic 1984; Hondagneu-Sotelo 2001; Phizacklea 2002; Kofman 2000; Mahler i Pessar 2001). A wraz z nimi pytania, które można byłoby zredukować do jednego. Czy mamy do czynienia z globalną rewolucją płci (Parrenas 2001; Hochschild i Ehrenreich 2003)? Migrujące za pracą kobiety stają się przecież nie tylko głównymi ży-wicielkami rodzin, ale też oddają opiekę nad swoimi dziećmi pozostałym w kraju bliskim. A także włączają się w tworzenie wielu migracyjnych organizacji. Jak zatem zmieniają się wzorce kobiecości i męskości, relacje między płciami, instytucje regulujące ich role i reżimy płci w procesach migracyjnych? Czy efekt ewentualnej zmiany widoczny jest także w krajach wysyłających, czy tylko przyjmujących migrantów? 1 Artykuł powstał w ramach fi nansowanego przez Narodowe Centrum Nauki grantu SONATA BIS, "Płeć kulturowa jako czynnik różnicujący organizacje religijne. Płciowe praktyki społeczne i ich interpretacje w organizacjach Polskiej Misji Katolickiej
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Books by Sylwia Urbańska
Popularny w świecie od kilkunastu lat paradygmat transmigracyjny i transnarodowy nie zdążył upowszechnić się w polskich badaniach etnicznych i migracyjnych – z jednej strony jest on dziś oczywistością, a z drugiej przestał być nowością, zawierającą obietnicę rozwiązywania wszelkich problemów badawczych. Bardzo ważne i potrzebne jest to, aby polscy badacze poznali go lepiej.
Z Przedmowy prof. dra hab. Janusza Muchy
Książka stanowić będzie istotną pozycje na rynku polskim rynku wydawniczym poświęconym studiom etnicznym i migracyjnym. Praca ta może wzbudzić ciekawą środowiskową dyskusję dotyczącą dwóch wymiarów: emigracji Polaków (poszukiwań własnego miejsca przez Polaków w społeczeństwie ponadnarodowym) i imigracji do Polski. W dobie masowych migracji i braku masowych powrotów, połączonych z niezwykle przygnębiającymi prognozami demograficznymi dla Polski, dyskusja ta może być niezwykle burzliwa i ważna.
Z recenzji dr hab. Krystyny Iglickiej
W studiach widać wyraźnie wspólny klimat intelektualny, wyrażający się zarówno w przywoływanych ogólnych koncepcjach teoretycznych, jak i stosowanych kategoriach pojęciowych, a także w przedmiocie i metodzie badań. Jest to tym bardziej godne uwagi, że autorzy zaproponowanych do wydania tekstów należą do różnych generacji i jednocześnie pochodzą z wielu krajów.
Z recenzji prof. dra hab. Hieronima Kubiaka
Papers by Sylwia Urbańska
i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać.
Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki
z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.
a representation of the fears and modernisation fantasies of its era. I analyse
the patterns of gendered family relations and ideals of femininity and
masculinity constructed by Thomas and Znaniecki within the framework
of rural–urban discourses. As I will show, in The Polish Peasant we find huge
contradictions between the liberal and conservative perspectives presented.
On the one hand, the authors introduce the concept of “organisation
– disorganisation – reorganisation,” which is supposed to be scientific and
thus non-ideological. On the other hand, the authors’ patterns of interpreting
empirical data show numerous gender bias and patriarchal schemes. As
a result, the authors create an opposition in which whatever is rural is the
cradle of authenticity, of naturalised national and gendered family values,
and whatever is urban is dangerous and demoralising due to escaping the
former strong rural social control. In The Polish Peasant the authors thereby
construct the “morally healthy” model of a national and patriarchal rural
community of families untouched by individualisation and women’s emancipation.
Such a model had a patriarchal division of gender roles within
a religiously devout, strong (meaning indissoluble), multi-generational family.
In The Polish Peasant we can find both a nostalgia – which was typical
of its era – for a “pre-modern,” rural, conservative civilisation, and worry
about the moral health of women in the urban world. However, it is an
ambivalent nostalgia accompanied by a conviction of the inevitability of
social change.
The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.
Popularny w świecie od kilkunastu lat paradygmat transmigracyjny i transnarodowy nie zdążył upowszechnić się w polskich badaniach etnicznych i migracyjnych – z jednej strony jest on dziś oczywistością, a z drugiej przestał być nowością, zawierającą obietnicę rozwiązywania wszelkich problemów badawczych. Bardzo ważne i potrzebne jest to, aby polscy badacze poznali go lepiej.
Z Przedmowy prof. dra hab. Janusza Muchy
Książka stanowić będzie istotną pozycje na rynku polskim rynku wydawniczym poświęconym studiom etnicznym i migracyjnym. Praca ta może wzbudzić ciekawą środowiskową dyskusję dotyczącą dwóch wymiarów: emigracji Polaków (poszukiwań własnego miejsca przez Polaków w społeczeństwie ponadnarodowym) i imigracji do Polski. W dobie masowych migracji i braku masowych powrotów, połączonych z niezwykle przygnębiającymi prognozami demograficznymi dla Polski, dyskusja ta może być niezwykle burzliwa i ważna.
Z recenzji dr hab. Krystyny Iglickiej
W studiach widać wyraźnie wspólny klimat intelektualny, wyrażający się zarówno w przywoływanych ogólnych koncepcjach teoretycznych, jak i stosowanych kategoriach pojęciowych, a także w przedmiocie i metodzie badań. Jest to tym bardziej godne uwagi, że autorzy zaproponowanych do wydania tekstów należą do różnych generacji i jednocześnie pochodzą z wielu krajów.
Z recenzji prof. dra hab. Hieronima Kubiaka
i dyskursami rozwodu w wiejskiej społeczności a ścieżkami (nie)mobilności mieszkanek wsi. Pokazuję, że „pionierki rozwodu”, czyli kobiety z rolniczych, konserwatywnych społeczności, które w lokalnym świecie społecznym jako pierwsze przeprowadziły rozwód, wypracowały alternatywne strategie pozostawania na wsi. Nie chciały uciekać, wyjeżdżać, emigrować na stałe do miasta lub za granicę, czyli korzystać z typowej ścieżki stawania się ex-żoną. Opisuję, jakie wzorce radzenia wypracowywały po 1989 roku, aby nadal móc we wsi mieszkać.
Wyjaśniam subwersje stosunku do własności i dziedziczenia, ich związki
z tradycyjnymi wzorcami kobiecości i męskości. Skupiam się na upłciowionych wzorcach (nie)mobilności w tym przypadku będących strategiami wyboru wsi jako miejsca do życia. Wnioski prezentuję w ramach studium przypadku Mirki, wielodzietnej matki, która po rozwodzie traci swój dom, co sprawia, że musi rozwinąć sprawcze wzorce radzenia sobie. Praktyki Mirki pokazuję na tle innych wariantów działania i dyskursów moralnych wokół rozwodu w badanej przeze mnie od 2017 roku gminie wschodniego Mazowsza.
a representation of the fears and modernisation fantasies of its era. I analyse
the patterns of gendered family relations and ideals of femininity and
masculinity constructed by Thomas and Znaniecki within the framework
of rural–urban discourses. As I will show, in The Polish Peasant we find huge
contradictions between the liberal and conservative perspectives presented.
On the one hand, the authors introduce the concept of “organisation
– disorganisation – reorganisation,” which is supposed to be scientific and
thus non-ideological. On the other hand, the authors’ patterns of interpreting
empirical data show numerous gender bias and patriarchal schemes. As
a result, the authors create an opposition in which whatever is rural is the
cradle of authenticity, of naturalised national and gendered family values,
and whatever is urban is dangerous and demoralising due to escaping the
former strong rural social control. In The Polish Peasant the authors thereby
construct the “morally healthy” model of a national and patriarchal rural
community of families untouched by individualisation and women’s emancipation.
Such a model had a patriarchal division of gender roles within
a religiously devout, strong (meaning indissoluble), multi-generational family.
In The Polish Peasant we can find both a nostalgia – which was typical
of its era – for a “pre-modern,” rural, conservative civilisation, and worry
about the moral health of women in the urban world. However, it is an
ambivalent nostalgia accompanied by a conviction of the inevitability of
social change.
The aim of the article is to analyze the patterns of social practices of women and men in the Polish migratory religious organizations of the Roman Catholic Church, i.e. Polish Catholic Missions (PCM) in England, Belgium and Sweden. We consider them as isomorphic, i.e. dependent on the social environment and prone to changes stemming from the context in which they function. PCMs function in migrant societies and fulfil religious, social and cultural functions for Poles. Using qualitative methodology of content analysis of individual and collective in-depth interviews conducted with 96 people – lay, consecrated, and ordained men and women, active in PCM structures – we reconstruct the three main gender patterns (re)produced in social practices within these organizations. Among them, we recognize traditional patterns of femininity and masculinity, which are essentialistic and homogeneous within the dichotomous division. We also distinguish practices of emancipating femininity, paying particular attention to the role of the organizational environment of the host country of migrants in the production of egalitarian gender patterns. Finally, we point to the practices of religious men, which we call retraditionalization, directed at the restitution of hegemonic masculinity.
Since the late 1980s there has been a growing interest in women’s migration, which led to the emergence of intersectional analysis as a main focus of gendered studies of mobility.
However, intersectional research of global migration processes rarely includes the analysis of religion in the experience of migrants, not asking about the possible role of religion in the gender revolution. Studies focus primarily (and often only) on the gendered division of care work, new forms of maintaining transnational families, and caring for children from abroad.
In this article I present a preliminary overview of studies, which analyze the intersection of migration, gender, care work, and religion. I show that the inclusion of religion in the analysis helps to answer in a more complex way, how the shifts in gender roles, contracts, and the public-private division happen.
Prezentowany zbiór haseł nie jest słownikiem w klasycznym tego słowa znaczeniu. Nie pretenduje on do wyczerpującego przedstawienia wszystkich haseł z zakresu socjologii jakościowej i metod oraz technik badań jakościowych. Ponadto musieliśmy przyjąć także pewne ograniczenia związane z objętością haseł, które ze względu na popularność problematyki, do której się odnoszą, są mniej bądź bardziej rozbudowane. W trakcie prac nad słownikiem musieliśmy także rozwiązać problem tłumaczenia na język polski zwrotów anglojęzycznych. Zdecydowaliśmy się na umieszczenie w tytule hasła jego nazwy w języku polskim i angielskim, bez względu na fakt popularności którejkolwiek z nazw w polskiej literaturze socjologicznej. Po licznych dyskusjach w gronie autorskim zrezygnowaliśmy także z prezentacji w słowniku osób, by uniknąć kwestii oceny, kto powinien, a kto nie powinien znaleźć się w nim ze względu na swoje zasługi dla rozwoju socjologii jakościowej. Osoby te zresztą są pośrednio prezentowane w samych hasłach przedmiotowych.