Nnyocha nke ụmụ nwanyị

Feminism nyocha bụ ahịrị nkà ihe ọmụma nke na-etinye echiche nyocha na ụzọ maka okwu gbasara nwanyị ma tinye echiche nke nwanyị na nghọta n'okwu ndị na-amasịkarị ndị ọkà ihe ọmụma nyocha. Dị ka ndị inyom niile, ndị inyom nyocha na-ekwusi ike n'ịghọta na ịsọ mpi mmekọahụ na androcentrism..^[1]

Okwu ahụ bụ "nyocha feminism" malitere na mmalite 1990s mgbe e mepere Society for Analytical Feminism na Mahadum Massachusetts Lowell.[1] A na-eji ya dị ka ohere iji kparịta ma nyochaa okwu gbasara gbasara nwanyị nyocha, n'akụkụ ụfọdụ iji mee ka mmetụta ndị na-agbasawanye nke postmodernism na post-structuralism, nakwa iji gosi na nkà ihe ọmụma nyocha abụghị ihe sitere n'okike ma ọ bụ enweghị ike ịgbagha nwoke. Ndị na-ahụ maka nwanyị na-eme nyocha agbalịwo imezigharị echiche ụfọdụ isi, dị ka eziokwu, ihe kpatara ya, ezi uche, ụlọ ọrụ na nnwere onwe, ma n'ihi na ha na-amanye n'ụzọ nkịtị yana n'ụzọ ụfọdụ na-atọhapụ na inye ụmụ nwanyị ike. Ọbụghị naanị na echiche ndị a, nwanyị nyocha etinyela aka na mpaghara akụkọ ihe mere eme nke nkà ihe ọmụma nyocha dị ka nkà ihe ọmụma nke asụsụ, epistemology, metaphysics na nkà ihe ọmụma sayensị..^[2]

N'afọ 1995, magazin nkà ihe ọmụma America bụ Hypatia bipụtara mbipụta pụrụ iche ^[3] na-eme ka ihe ụmụ nwanyị na-enyocha ihe pụtara n'ihe gbasara Anglo-American na n'etiti Ọnọdụ nkà ihe ọmụma ụmụ nwanyị doo anya. N'ime mbipụta a, ndị edemede dị ka Ann Cudd, mgbe ahụ na Mahadum Kansas, Ann Garry nke Mahadum California State Los Angeles, na Lynn Hankinson Nelson nke Mahaduma Washington tụrụ aro na ọ bụghị naanị ndị ọkà ihe ọmụma na-enyocha kamakwa ndị na-ahụ maka ụmụ nwanyị agụmakwụkwọ anaghị anabata ma na-eleda ya anya.^[4] A na-ewere ya dị ka akụkụ nke nkà ihe ọmụma nyocha na ụmụ nwanyị, ụmụ nwanyị nyocha na-ekweta ọdịnala nkà ihe ọmụma nke ngalaba abụọ ahụ ka ha na-ekwu okwu n'otu oge na mpaghara ndị a.

Nnyocha ụmụ nwanyị, dị ka Ann E. Cudd si kọwaa: "Nnyocha ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị na-ekwu na ụzọ kachasị mma iji gbochie sexism na Androcentrism bụ site n'ịmepụta echiche doro anya na ịchụso eziokwu, nkwekọrịta ezi uche dị na ya, ebumnuche, ezi uche, ikpe ziri ezi, na ihe ọma ka ọ na-aghọta na echiche ndị a na-agbagọkarị site na androcentarism n'akụkọ ihe mere eme nke nkà ihe ọmụma. Ha, dị ka ọtụtụ ndị ọkà ihe ọmụma na-enyocha, na-eji nghọta na nkenke na arụmụka akpọrọ ihe ma na-ejikarị nyocha ezi uche na nke asụsụ eme ihe iji nweta nkwubi okwu na ọnọdụ ha ma e jiri ya tụnyere ụzọ nkà ihe ọmụma ndị ọzọ.

Ọtụtụ ndị ọkà ihe ọmụma, gụnyere ndị ọkà ihe mere eme nke ụmụ nwanyị, nwere ma ọ dịkarịa ala ọzụzụ ụfọdụ na nkà ihe ọmụma nyocha, na ụfọdụ nwere agụmakwụkwọ na ahụmịhe dị ukwuu gbasara nyocha. E nweela mgbalị siri ike iji okwu 'analytical', ihe kpatara ya bụ na n'ime ngalaba nke nkà ihe ọmụma, mgbe ụfọdụ, a na-enwe ọchịchọ iche na ọrụ ụmụ nwanyị niile dị ka ihe jikọtara ya na ụzọ ndị ọzọ na nkà ihe ọmụma. ^[5] Mgbe a nyochara ọtụtụ n'ime ọrụ na ụmụ nwanyị dị nso na usoro na mgbakọ nyocha.

Dị ka ọtụtụ ndị na-enyocha ụmụ nwanyị si kwuo, usoro kachasị mma maka ndị ọkà mmụta iji gbochie ịkpa ókè nwoke na nwanyị na androcentrism n'akụkụ nyocha ha bụ site n'ịmepụta echiche doro anya nke na ime ihe ezi uche dị na ya na nnọpụiche.^[6]

Ọ bụ ezie na ndị na-enyocha ụmụ nwanyị na-ejigide naanị ụfọdụ echiche ọdịnala [nkọwa dị mkpa], ọ bụghị ozizi - n'ezie, e nwere ọbụna mmụọ nke contrarianism n'ime ya.  Ka o sina dị, ndị na-enyocha ụmụ nwanyị na-ekerịta ihe anyị nwere ike ịkpọ "ọchịchọ bụ isi" karịa ụkpụrụ bụ isi, ya bụ, mkpa ọ dị ijide echiche dị mkpa nke ọdịnala Europe nke oge a iji nyere ụdị normativity nke dị mkpa maka ma echiche ndọrọ ndọrọ ọchịchị na nkà ihe ọmụma ụmụ nwanyị. "Ọchịchọ bụ isi" a na-ahụ ọdịdị ya site na echiche bụ isi nke nyocha ụmụ nwanyị.^[7]

Ojiji ndị na-enyocha ụmụ nwanyị na-eji echiche ndị bụ isi na ihe ha na-ewepụta n'ọrụ nke ndị ọkà ihe ọmụma nyocha ọdịnala na-enye ha ohere iso ha kwurịta okwu ma wuo àkwà mmiri n'etiti ụdị ndị ọkà mmụta dị iche iche, dịka ọmụmaatụ, ndị ọkà ihe ọmụmụ ọdịnala, ndị ọkà mmụta ihe ọmụma ụmụ nwanyị ndị ọzọ, na, n'ọnọdụ ụfọdụ, ndị ọkà n'ihe ọmụmụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya.^[8]

Otu ụkpụrụ nke ụmụ nwanyị nyocha na-ekwu na ọ bụrụ na ọnọdụ ndị ọkà ihe ọmụma na-emetụta ụwa niile, ụmụ nwoke na ụmụ nwanyị ga-eji ha mee ihe, yana ọnọdụ mmekọrịta mmadụ na ibe ya. Nke a bụ ihe ndabere maka ihe a pụrụ iwere dị ka iwughachi nkà ihe ọmụma site na nyocha nke ụmụ nwanyị. Ụzọ a, nke na-egosipụta n'ụzọ ụfọdụ iwulite ọdịnala nkà ihe ọmụma ụmụ nwanyị, na-anwa igbochi okike nke mpaghara ma ọ bụ ụdị nkà ihe ọmụma nke na-emetụta naanị ụfọdụ ụmụ nwanyị na ndị na-ahụ maka ụmụ nwanyị. Ọ bụ mgbalị itinye aka na 'ihe niile' (ndị ikom na ndị inyom) kama 'ụfọdụ' (ndụ inyom na / ma ọ bụ ndị inyom na-ahụ maka ụmụ nwanyị) na ihe atụ ụfọdụ nke isiokwu ndị bụ ụkpụrụ omume ụmụ nwanyị, ụkpụrụ omume ụmụ nwoke, ma ọ bụ ụkpụrụ omume ndị inyom. Ntọala maka usoro zuru ụwa ọnụ a ga-abụ ụkpụrụ omume ụmụ nwanyị na metaphysics nke ga-emepụta ma guzobe ụkpụrụ ọhụrụ nke zuru oke maka ngalaba nke ụkpụrụ omume na metapophysics. Ebumnuche nke Miranda Fricker na Jennifer Hornsby, ndị nchịkọta akụkọ nke The Cambridge Companion to Feminism in Philosophy, bụ itinye ọnọdụ a n'ime usoro nke ọzụzụ (Fricker na Hornsby 2000).

Ọ bụghị na-adabere na njirimara 'dị mkpa', ma ọ bụ na ha nwere ahụmịhe ma ọ bụ n'ụzọ ọzọ, ọ nwere ike ịnọgide na-enwe mkpa nke echiche dịgasị iche iche, mgbe ọ na-emepụta echiche 'na-arụ ọrụ'. A na-akọwa 'Ịrụ ọrụ' dị ka nke na-agụnye ma ndị ikom ma ndị inyom, kamakwa n'otu oge na-ewepụ ihe na-emegbu mmadụ. A ga-egosipụta ọtụtụ ahụmịhe, mmasị, na ndabere site na echiche 'na-arụ ọrụ' naanị ma ọ bụrụ na ọ metụtara nsogbu na nchegbu ndị a niile.

Enwere ụzọ dị iche iche gbasara nrụgharị nke nkà ihe ọmụma n'ime nyocha nke nwanyị. Ụfọdụ ndị ọkà ihe ọmụma, dị ka Bailey (Bailey 2010) na Gary (Garry 2012), gụnyere ojiji nke intersectionality na ha ụzọ. Miranda Fricker (2007) na Kristie Dotson (2011) na-eji echiche nke ihe ùgwù (enweghị ahaghị nhata ọha) na nke ha, karịsịa n'ihe gbasara amaghị ama na ajọ ikpe na-ezighị ezi.[1] Na 2018, Alice Crary nyere nkatọ nke ụfọdụ n'ime usoro ndị a na-adịbeghị anya na nyocha nke nwanyị.

1. ↑ Ann E. Cudd. One Woman's Attempt at a Definition. Archived from the original on 2012-03-24.
2. ↑ Monash University Publishing. History of Analytical Feminism.
3. ↑ (1995) "Hypatia-Special Issue: Analytic Feminism-August 1995". Hypatia 10 (3). DOI:10.1111/hypa.1995.10.issue-3. 
4. ↑ Alessandra Allegrini. THE NATURALISM QUESTION. HOW TO RE-THINK THE ANALYTIC – CONTINENTAL DICOTHOMY FROM A FEMINIST EPISTEMOLOGICAL PERSPECTIVE. Archived from the original on 2011-09-28. Retrieved on 2011-06-14.
5. ↑ Brennan (2005). "Hypatia". Hypatia: A Journal of Feminist Philosophy (Indiana University Press): 1–9. ISSN 0887-5367. 
6. ↑ bookrags. Analytic Feminism.
7. ↑ Nelson (2003). Feminist Interpretations of W. V. Quine, 2003. ISBN 978-0-271-02295-6. 
8. ↑ Moulton (1989). Women, knowledge, and reality: explorations in feminist philosophy, 1996. ISBN 978-0-415-90712-5.