Ճերմակ (գոյն)

Ճերմակ^[1][2] կամ սպիտակ՝ գոյն մը, որ ունի սփեքթր էլեկտրամագնիսական ճառագայթումի հաւասարաչափ հզօրութիւն բոլոր ալիքի երկարութիւններուն մէջ տեսանելի մասի: Կը համարուի այսպէս կոչուած աքրոմատիկ գոյն, միասին սեւի եւ մոխրագոյնի երանգներուն հետ: Ճերմակ գոյնի զգացումը կը յառաջանայ տարբեր սփեքթրներու ճառագայթումներէն եւ տարբեր գործօններու ազդեցութեամբ:

• Համաձայն մետամերիայի երեւոյթին, ճերմակ գոյնի զգացումը կրնայ յառաջանալ տարբեր սփեքթր ունեցող ճառագայթումներէն, որոնք կը տրուին նոյն պատասխանը աչքի ցանցաթաղանթի կոլբաներուն:
• Գոյնային ընկալման ադապտիւութեան յատկութեան պատճառով, տարբեր, մեծ սահմաններու մէջ, սփեքթր ունեցող գոյնը նոյնպէս կը թուի ճերմակ կամ ոչ ճերմակ, տեսողութեան պայմաններուն ադապտացիայէն ետք:

Ճերմակ
Սպեկտրալ կոորդինատներ
Ալիքի երկարութիւն	400–700 նմ նմ
Հաճախականութիւն	430–770 ԹՀց ՏՀց
Ընդհանուր արժեքներ
Մաքրութիւն, անմեղութիւն
Գունային կոորդինատներ
Hex եռյակ	#FFFFFF
sRGBB  (r, g, b)	(255, 255, 255)
CMYKH   (c, m, y, k)	(0, 0, 0, 0)
HSV       (h, s, v)	(0°, 0%, 100%)
HSL   (hslH, hslS, hslL)	(0°, 0%, 100%)
Գոյնի տարածություն	RGB
B: Նորմալիզացված՝ [0–255] (բայթ) H: Նորմալիզացուած՝ [0–100] (հարյուր)
Աանվանուած է	Ճերմակ, սպիտակ

• սպիտակ՝ կը բխի Գրաբարէն՝ միջին իրանական փոխառութիւն: Համեմատէք պահլաւերէն spytk' (spēdag, “ձուի սպիտակ, եւ այլն”), պարսկերէն سپیده (sapêda, “սպիտակութիւն; աչքի սպիտակ; արշալոյս; ձուի սպիտակ”) / سفیده (sefide):

• ճերմակ՝ կը բխի Գրաբարէն՝ Իրանական փոխառութիւն: Համեմատէք կեդրոնական քրդերէն چەرمِگ (çermig, “սպիտակ”) եւ դասական պարսկերէն چرمه (čarma, “սպիտակ ձի; սպիտակ էշ; սպիտակ մազ”):

Ճերմակ կը կոչուին ներկերը, որոնք առաւելագոյն չափով կը անդրադարձնեն լոյսի բոլոր տեսանելի ալիքի երկարութիւնները ելեկտրամագնիսական սփեքթրի մէջ: Կարեւոր է, որ անդրադարձը ըլլայ ցրուած, ոչ թէ հայելային:

• Ցինկի ճերմակ
• Կապարեայ ճերմակ
• Բարիտի ճերմակ
• Տիտանի ճերմակ
• Լիտոպոն (ցինկի սուլֆիդ)
• Կաւճ
• Կիր
• Կաոլին
• Ալիպաստր
• Մարմար

Մարդու աչքը ունի բնական յարմարելու կարողութիւն տարբեր լուսաւորութեան պայմաններուն: Այս երեւոյթը նկարագրելու համար կը գործածուի գոյնային ջերմաստիճանի հասկացութիւնը: Տարբեր գոյնային չափանիշներու մէջ ճերմակ գոյնի համար կը գործածուին տարբեր նմուշներ: Ամենատարածուածներն են ստանդարտ լուսարձակներ D65 (գոյնային ջերմաստիճան 6500K), եւ D55 (5500K), որոնք մօտ են արեւի սփեքթրի ճառագայթումին:

Ադդիտիվ գոյնի սինթեզը, մարդու տեսողութեան յատկութիւններուն պատճառով, հնարաւորութիւն կու տայ ստանալ ճերմակ գոյն՝ խառնելով կարմիր, կանաչ եւ կապոյտ սփեքտրալ գոյները, ինչ որ կը կիրառուի, օրինակ, կինեսկոպներու մէջ:

Սուբտրակտիվ գոյնի սինթեզի պարագային, ճերմակն է սկզբնական գոյնը, «ֆոնը»: Օրինակ, թուղթի գոյնը տպիչով տպելու ժամանակ:

Ավելացնել երկնագոյն, մանուշակագոյն կամ դեղին լրացուցիչ գոյներ պէտք չէ: Մարդը կը տեսնէ մակերեսը ճերմակ, եթէ այն ամբողջովին կը անդրադրէ (այսինքն՝ կը կլանէ եւ անմիջապէս կը ճառագայթէ նոյն ուժգնութեամբ) իր վրայ ինկած լոյսի հոսքը, որ բաղկացած է տեսանելի սփեքտրի բոլոր ալիքի երկարութիւններու ճառագայթումէն: Եթէ մարմինը մասամբ կը կլանէ տեսանելի լոյսի բոլոր ալիքի երկարութիւնները (կը ճառագայթէ աւելի ցած ուժգնութեամբ, քան ինկած ճառագայթումը), այդպիսի մարմնի մակերեսը կը յառաջացնէ մոխրագոյն գոյնի զգացում:

Ճերմակ գոյնը ունի ամենաբարձր պայծառութիւն, երանգ՝ 0:

Ճերմակ գոյն, որ ամբողջովին նման է արեւի լոյսի սփեքտրին, անհնար է ստանալ՝ խառնելով տարբեր այլ հիմնական գոյներ եւ երանգներ: