Ence

Entre os anos 1950 e a súa saída a Bolsa en 1990, foi unha compañía de carácter público e vinculada ao antigo Instituto Nacional de Industria (INI). Denominábase Empresa Nacional de Celulosa. Cambia o seu nome a Grupo Ence tras a súa saída a bolsa en 1990. Privatizouse primeiro o 49%, e en 2001 o 51% restante. En decembro de 2018 a empresa regresou ao IBEX 35 tras 21 anos fóra del.^[2]

A sede central da compañía atópase en Madrid. En conxunto, a súa produción anual de celulosa é de 957.000 toneladas anuais de pasta de celulosa, das que en 2017 preto do 85% exportáronse a países do norte de Europa. A empresa xera, ademais, 1.671.000 millóns de kWh/ano (en 2017). Esta enerxía eléctrica procede da combustión da biomasa, non de combustibles fósiles. Desde o ano 2006, Juan Luis Arregui é presidente da compañía, e Ignacio de Colmenares e Brunet ocupa o cargo de vicepresidente e conselleiro delegado desde o ano 2010.

Mediante unha concesión do 13 de xuño de 1958, o goberno de Franco promoveu a instalación na ría de Pontevedra dunha fábrica de pasta de papel. Estas instalacións industriais contaron desde o inicio cunha forte contestación social por parte dos veciños, mariscadoras, ás que se privou do seu sustento, e de colectivos ecoloxistas. A fabrica causou graves impactos ambientais, emitindo á ría mercurio e outras verteduras ilegais desde a súa instalación até o ano 1994, motivo polo que a práctica totalidade da súa Xunta Directiva resultou condenada por delito ecolóxico^[3][4]. Entre 2010 e 2014, Ence Enerxía e Celulosa destinou máis de 40 millóns de euros a melloras ambientais nas súas fábricas de celulosa de Pontevedra e Navia, aínda que a día de hoxe a súa planta de Lourizán atópase entre as industrias máis contaminantes de Galicia causando grandes emisións de óxido de nitróxeno e óxido sulfúrico á atmosfera e de fósforo, cobre, mercurio e cinc na ría e aínda en 2017 a planta de Navia resultou investigada por non advertir ás autoridades das súas verteduras.^[5]

A partir de 2006 e ata a data, tras a entrada dun novo accionariado na compañía^[6], Ence Enerxía e Celulosa acometeu distintos proxectos de mellora ambiental, para o que destinou máis de 40 millóns de euros tan só a este fin nas súas fábricas de celulosa de Pontevedra e Navia.^[7] Os investimentos postos en marcha pola compañía lograron que os parámetros ambientais de ambas as plantas superasen as esixencias da súa Autorización Ambiental Integrada (AAI), así como as recomendacións ambientais de mellores prácticas BREF^[8] da Unión Europea do sector da celulosa​, como se pode consultar nas Declaracións Ambientais de ambos os centros revisadas e certificadas por AENOR, e que se publican cada ano na páxina web da empresa.^[9]

Ademais, un estudo comparativo dos efluentes líquidos de 15 fábricas europeas do sector da celulosa realizado en 2015 pola empresa a partir dos indicadores publicados nas páxinas web de cada unha das compañías, reflicte que a fábrica de Ence en Pontevedra é a fábrica líder do sector en canto a respecto polo medioambiente, cunha Demanda química de osíxeno en 2014 —indicador máis importante a ter en conta á hora de analizar un efluente líquido — de 4.47 quilos por tonelada, cando a normativa europea permite que sexa de ata 20 quilogramos por tonelada.^[10]

Entre os proxectos máis destacados neste programa de investimentos ambientais están o denominado “Cheiro Cero”, que persegue a erradicación de calquera impacto oloroso nas dúas factorías. Tamén se inaugurou en 2013, na fábrica de Navia, unha nova planta depuradora que modificou radicalmente a composición do efluente líquido da factoría. En setembro de 2015, Ence anunciou o proxecto denominado “Novo Ciclo da auga” para a súa fábrica de Pontevedra. O obxectivo da compañía, de acordo ao exposto pola empresa, é poder depurar a súa reutilización a auga que consome reducindo nun 90% tanto a súa demanda de auga como o volume do seu efluente líquido.

Ence Enerxía e Celulosa tivo unha terceira fábrica de celulosa en Huelva ata outubro de 2014. A empresa anunciou en setembro de 2014 que se vía obrigada a cesar a produción de celulosa en Huelva, entre outros motivos polo impacto da reforma das enerxías renovables que impulsara nese ano o Goberno. Tamén se sinalaron entre as causas a escaseza do volume de madeira para a trasformación existente na contorna da factoría, unha circunstancia que afectaba á súa competitividade. O cesamento da produción de celulosa supuxo a supresión de preto de 2.500 empregos, entre directos e indirectos.

Ence proxectou nos primeiros anos do século XXI, cando Caixa Galicia era o seu accionista de referencia, a instalación dunha nova planta de produción de celulosa na marxe oriental do río Uruguai, nas proximidades das cidades de Frai Bentos no Uruguai e Gualeguaychú na Arxentina, xunto cunha similar da finlandesa Botnia. Defendidas polo Uruguai, as plantas foron causas dun conflito diplomático que se desenvolveu entre os gobernos da Arxentina e o Uruguai. Con todo, a empresa despois de anunciar a relocalización da planta de celulosa na localidade de Conchillas, próxima ás cidades de Nova Palmira e Colonia do Sacramento, coa aprobación do goberno arxentino, terminou vendendo o proxecto en 2009. Foi unha decisión estratéxica que lle permitiu fortalecer os seus plans de investimento e crecemento en España. Tanto o proxecto de Ence como o de Botnia propoñían a utilización do sistema de branqueo libre de cloro elemental (ECF) e esta foi unha das causas do malestar popular, que reclamaba a utilización do branqueo totalmente libre de cloro (TCF),13​ que a diferenza do anterior non produce dioxinas, furanos nin subprodutos contaminantes.^[11]

•  
•  
•  
•  
  Evaporadores.

• www.ence.es
• As claves do conflito por Ence, a fábrica de celulosa da ría de Pontevedra - lasexta.com (2021)
• Libro branco de Ence - Encefora.gal