Su Nuraxi de Barumini

Su Nuraxi de Barumini

(sc) Su Nuraxi
Tipo	xacemento arqueolóxico
Parte de	cultura nuráguica (pt) Idade de Bronce
Localización
División administrativa	Barumini, Italia (pt)
Localización	Viale Su Nuraxi, 09021 Barumini SU
39°42′10″N 9°00′00″L / 39.7028565, 8.9998843
Características
Superficie	exposición: 23.300 m² exposición: 23.000 m²
Patrimonio da Humanidade
Tipo	Patrimonio cultural  → Europa-América do Norte
Data	1997 (21ª Sesión), Criterios de Patrimonio da Humanidade: (i), (iii) e (iv)
Identificador	833
Ben cultural de Italia
Historia
Período de tempo	Idade de Bronce
Actividade
Visitantes anuais	26.718 (2020)
Instalacións
Páxina web	fondazionebarumini.it

Su Nuraxi é un xacemento arqueolóxico nuráxico en Barumini, Sardeña, Italia. Su Nuraxi significa simplemente "O Nurago" en Campidanese, a variante sur da lingua sarda.

Su Nuraxi é un asentamento formado por un Nurago do século XVII a.C., un bastión de catro torres nas esquinas máis unha central, e unha vila habitada dende o século XIII ata o VI a.C., desenvolvida arredor do Nurago. Son considerados polos estudosos como a expresión máis impresionante da civilización nuráxica e foron incluídos na lista da UNESCO de Patrimonio da Humanidade en 1997 como Su Nuraxi di Barumini.

A parte máis antiga do Nurago consiste nunha torre central con tres cámaras superpostas (18,6 m de altura). Construído en bloques de basalto entre os séculos XVII e XIII a.C. Posteriormente, durante a Idade do Bronce Final, construíronse arredor da torre central catro torres unidas por un muro cortina con balcón superior (xa non existente), comunicando todas elas cun patio interior servido por un pozo. Durante a Idade do Ferro, o complexo estaba rodeado por un muro cortina de sete lóbulos (heptalobate).

A función real do nurago aínda se debate. O descubridor de Su Nuraxi, o arqueólogo Giovanni Lilliu, confirmou a interpretación tradicional do lugar-fortaleza. Outros arqueólogos cren que a parte máis antiga do conxunto estaba destinada a un fin relixioso, refuxio, civil ou mesmo parlamentario ou rexistraba o xefe da aldea, mentres que as torres foron engadidas quizais destinadas a fins militares e de almacenaxe.

Unha aldea, destinada a albergar á poboación circundante, construíuse arredor do Nurago na Idade do Bronce Final. As múltiples fases da vida na aldea fan imposible establecer o número de cabanas nunha fase, o número de cabanas variou de corenta a douscentas, polo que a poboación oscilou entre os 100 e os 1000 habitantes^[1] e o asentamento construíuse de planta circular con grandes pedras cubertas con muros de pedra seca e cubertas cónicas de madeira e pólas. Aínda que as cabanas estaban estruturadas nunha única unidade en períodos máis remotos, houbo unha tendencia posterior, máis frecuente, a subdividir as vivendas en unidades individuais. Das cabanas atopadas, as máis significativas parecen estar reservadas para reunións dos dirixentes locais. Estas cabanas eran máis grandes e de estrutura complexa, e a cabana reservada para as reunións dos habitantes contiña símbolos das divindades adoradas polos veciños. Identificáronse outras salas como talleres, cociñas e centros de transformación agrícola. Durante os séculos IX-VIII a.C. construíuse un sistema de sumidoiros xunto cunha praza e rúas pavimentadas.^[2]

Durante o século VI a. C., os edificios foron destruídos e posteriormente restaurados polo Cartaxineses antes de ser ocupados polos Romanos. Finalmente foron completamente abandonados.

O nurago e a aldea estaban estratexicamente conectados co sistema doutros nuragos, como o nurago polilobado atopado debaixo do Palazzo Zapata do século XV na aldea de Barumini.

O sitio arqueolóxico foi completamente escavado entre 1950 e 1957 baixo a dirección de Giovanni Lilliu, un experto local. As escavacións permitiron aos arqueólogos repasar as diferentes etapas da construción das torres e da vila circundante, confirmando que todo o conxunto foi un centro vibrante e vital ata o século I a.C., durante a época romana.

As escavacións sacaron á luz importantes restos en forma de ferramentas, armas, cerámica e adornos.

Hai outro importante xacemento nuráxico na próxima Casa Zapata, cuxos importantes achados están expostos no museo do lugar.

• 
• 
• 
• 
  Su Nuraxi, vista do camiño dende a torre central ata a torre leste.
• 
  Su Nuraxi. Dentro da torre central.

Referencias

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Su Nuraxi de Barumini

• Dyson Stephen L., Rowland Robert J. (2007). Shepherds, sailors, & conquerors - Archeology and History in Sardinia from the Stone Age to the Middle Ages. Philadelphia: University of Pennsylvania, Museum of Archeology and Anthropology. ISBN 978-1-934536-02-5. 
• Sardegna Cultura -- Barumini, Complesso di Su Nuraxi Arquivado 28 de novembro de 2021 en Wayback Machine.
• Giovanni Lilliu e Raimondo Zucca, Su Nuraxi di Barumini. Sassari, Carlo Delfino, 2001.

• Barumini Sistema Cultura Foundation
• Photo Gallery Nuraghe Su Nuraxi
• Nuraghi.org - informational page
• 3D model of Su Nuraxi
• "Su Nuraxi". SardegnaTurismo (en inglés). 2015-11-20. Consultado o 2021-08-28. 
• "Nuraghic village of Su Nuraxi". Sardegna Virtual Archaeology. Consultado o 2021-08-28.