Michael Atiyah
Michael Francis Atiyah, OM, FRS, nado en Londres o 22 de abril de 1929 e finado o 11 de xaneiro de 2019, foi un matemático británico[1] de ascendencia libanesa.[2]
Atiyah foi un dos creadores, xunto a Friedrich Hirzebruch, da teoría K topolóxica, unha parte da topoloxía alxébrica. Colaborou con moitos outros matemáticos, entre outros Raoul Bott e Isadore Singer. Con este último formulou o teorema do índice de Atiyah-Singer. Isto levouno a estudar a teoría da representación e as ecuacións da calor sobre as variedades. Sucesivamente interesouse pola teoría de campo de gauge.[3]
Atiyah recibiu a Medalla Fields en 1966, a Medalla Copley en 1988 e o Premio Abel en 2004. Foi condecorado coa Orde do Mérito do Reino Unido.[4] En 1981, a Accademia dei Lincei outorgoulle o Premio Feltrinelli. Gran Medalla da Academia Francesa de Ciencias en 2010.
Xeometría alxébrica (1952–1958)
[editar | editar a fonte]Os primeiros traballos de Atiyah sobre xeometría alxébrica (e algúns traballos xerais) están reimpresos no primeiro volume dos seus traballos.[5]
Como pregraduado, estivo interesado na xeometría proxectiva clásica, e escribiu o seu primeiro traballo: unha nota curta sobre cúbicos retortos.[6] Comezou a investigar baixo a dirección de W. V. D. Hodge e ganou o premio Smith de 1954 por un enfoque teórico sobre superficies regradas,[7] que animou a Atiyah a continuar traballando en matemáticas, no canto de cambiar aos seus outros intereses: a arquitectura e a arqueoloxía.[8]
A súa tese de doutoramento con Hodge foi un enfoque teórico de teoría de Solomon Lefschetz das integrais do segundo tipo sobre variedades alxébricas e deu lugar a unha invitación a visitar o Instituto de Estudos Avanzados en Princeton durante un ano.[9] Mentres estaba en Princeton, clasificou paquetes de vectores nunha curva elíptica (estendendo a clasificación de vectores de follas de Alexander Grothendieck nunha curva de xénero 0), mostrando que calquera paquete vectorial é unha suma -esencialmente única- de paquetes de vectores non descompoñibles,[10] e despois mostra que o espazo de paquetes de vectores non descompoñibles de determinado grao e dimensión positiva pode identificarse coa curva elíptica.[11] Tamén estudou puntos dobres nas superficies,[12] dando o primeiro exemplo dun flop, unha transformación birracional especial de 3 dobreces que máis tarde foi utilizada na obra de Shigefumi Mori en modelos mínimos para 3 dobreces.[13] O flop de Atiyah tamén se pode usar para mostrar que a familia marcada universal de superficies K3 é non Hausdorff.[14]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Institute for Advanced Study: A Community of Scholars". Arquivado dende o orixinal o 06 de xaneiro de 2013. Consultado o 12 de xaneiro de 2019.
- ↑ Michael Atiyah, Mathematician in Newton’s Footsteps, Dies at 89
- ↑ "Friedrich Ernst Peter Hirzebruch 17 de outubro de 1927 — 27 de maio de 2012". Royal Society. doi:10.1098/rsbm.2014.0010.
- ↑ "Atiyah's CV" (PDF).
- ↑ Atiyah 1988a
- ↑ Atiyah 1988a, paper 1
- ↑ Atiyah 1988a, paper 2
- ↑ Atiyah 1988a, p. 1
- ↑ Atiyah 1988a, papers 3, 4
- ↑ Atiyah 1988a, paper 5
- ↑ Atiyah 1988a, paper 7
- ↑ Atiyah 1988a, paper 8
- ↑ Matsuki 2002.
- ↑ Barth et al. 2004
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]A Galipedia ten un portal sobre: Reino Unido |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Boyer, Charles P.; Hurtubise, J. C.; Mann, B. M.; Milgram, R. J. (1993), "The topology of instanton moduli spaces" issn=0003-486X volume 137 número 3 px. 561–609 doi 10.2307/2946532 editorial The Annals of Mathematics
- Barth, Wolf P.; Hulek, Klaus; Peters, Chris A.M.; Van de Ven, Antonius (2004), Compact Complex Surfaces, Berlin: Springer, p. 334, ISBN 978-3-540-00832-3
- Xel'fand, Israel M. (1960), «On elliptic equations», Russ. Math. Surv. ISBN 0-387-13619-3 Na páxina Xel'fand suxire que o índice dun operador elíptico debe ser expresable ne termos de datos topolóxicoas.
- Harder, G.; Narasimhan, M. S. (1975), «On the cohomology groups of moduli spaces of vector bundles on curves», Mathematische Annalen 212 (3): 215-248, ISSN 0025-5831, MR 0364254, doi:10.1007/BF01357141, arquivado desde o orixinal o 5 de marzo de 2016
- Matsuki, Kenji (2002), Introduction to the Mori program, Universitext, Berlín, Nova York: Springer-Verlag, ISBN 978-0-387-98465-0, MR 1875410
- Palais, Richard S. (1965), Seminar on the Atiyah–Singer Index Theorem, Annals of Mathematics Studies, S.l.: Princeton Univ Press. Describe a proba orixinal do teorema do índice. (Atiyah e Singer nunca publicaron a proba orixinal eles mesmos, senón só versións melloradas.)
- Segal, Graeme B. (1968), «The representation ring of a compact Lie group», Inst. : 113-128, doi:10.1007/BF02684592 .
- Yau, Shing-Tung; Chan, Raymond H., eds. (1999), «Sir Michael Atiyah: a great mathematician of the twentieth century», Asian J. Math.(1): 1-332.
- Yau, Shing-Tung, ed. (2005), The Founders of Index Theory: Reminiscences of Atiyah, Bott, Hirzebruch, and Singer, International Press, p. 358,
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Michael Atiyah fala da súa vida en Web de historias
- The celebrations of Michael Atiyah's 80th birthday in Edinburgh, 20-24 de abril de 2009
- Mathematical descendants of Michael Atiyah
- Sir Michael Atiyah on math, physics and fun, Official Superstring theory web site, consultado o 14 de agosto de 2008 Copia dixital.
- Atiyah, Michael.Beauty in Mathematics (vídeo, 3m14s), consultado o 14 de agosto de 2008
- Batra, Amba (8 de novembro de 2003), Maths guru with Einstein's dream prefers chalk to mouse.
- Halim, Ala (1998), «Michael Atiyah:Euclid and Vitoria», Ao-Ahram Weekly On-line (391), consultado o 26 de agosto de 2008.
- Meek, James (21 de abril de 2004), «Interview with Michael Atiyah», The Guardian (Londres), consultado o 14 de agosto de 2008.
- Sir Michael Atiyah FRSArquivado 31 de maio de 2008 en Wayback Machine., Isaac Newton Institute, consultado o 14 de agosto de 2008
- «Atiyah and Singer receive 2004 Abel prize», Notices of the American Mathematical Society 51 (6), 2006: 650-651, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Raussen, Martin; Skau, Christian (24 de maio de 2004), Interview with Michael Atiyah and Isadore Singer, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Photos of Michael Francis Atiyah, Oberwolfach photo collection, consultado o 14 de agosto de 2008.
- Wade, Mike (21 de abril de 2009), Maths and the bomb: Sir Michael Atiyah at 80, London Arquivado 07 de maio de 2009 en Wayback Machine.: Timesonline, consultado o 12 de maio de 2010.
- List of works of Michael Atiyah from Celebratio Mathematica