Frundo

Frundo
Myrica gale
Estado de conservación
En perigo
Clasificación científica
Reino: Plantae División: Magnoliophyta Clase: Magnoliopsida Orde: Myrtales Familia: Myricaceae Xénero: Myrica Especie: Myrica gale

O frundo^[1] (Myrica gale) é unha especie vexetal, pertencente á familia das miricáceas. Trátase dun arbusto dioico de folla caduca de cor verde escura na face e con peluxe no envés, flores en amento e froito en drupa.

A planta medra nas zonas oligotróficas de Europa, Asia e América do Norte. Aparece en Galicia, especialmemte no norte de país.

Polo xeral, medra na turba aceda de turbeiras, e para facer fronte a estas difíciles condicións de pouco nitróxeno, a raíz ten que fixar o nitróxeno con actinobacterias que permiten ás plantas medraren.

Trátase dun arbusto caducifolio que acada os 1–2 m de altura. As follas están dispostas en espiral, simples, de 2–5 cm de longo, oblanceoladas cónicas cunha base máis ampla e punta, e unha engurrada ou finamente dentada marxe. As flores son amentos (candeas) con masculinas e femininas en diferentes plantas (dioico). O froito é unha pequena drupa.

As follas conteñen un óleo esencial rico en terpenos mais de composición variada. Os principais compoñentes son o a -pineno, o 1,8 cineol, o mirceno e o limoneno. Ademais tamén se reportaron o ß -cadineno, o 11-selineno-4-ol, o ß -terpineno, o p -cimeno, o cariofileno, o 4,11-selinadieno, o ß -elemenoneno, o xermacrone e outros.

Algunhas receitas que o empregan foron reportadas en Suecia, Inglaterra e o Norte de Francia. No pasado, as súas follas recendentes ofrecían un aroma aínda a quen non podían custear o uso das especias importadas, entre eles, os campesiños de Europa Central e do Norte.

No entanto, historicamente, a aplicación máis importante desta especie foi durante o aromatizado da cervexa. O proceso de obtención deste produto constitúe unha arte antiga de Europa Central e Occidental; no cal o lúpulo (Humulus lupulus) representa unha pequena parte da historia medieval. É así que os fabricantes usaban unha gran cantidade de plantas aromáticas, sendo o frundo un dos máis eficientes así como máis baratos. Como resultado, no período renacentista existiron unha multitude de variedades deste produto.

A súa casca emprégase polo carácter adstrinxente do tanino que contén.

As follas do frundo posúen un aroma moi agradábel que se ve incrementado ao enxugalas. O seu sabor é similar aínda que lixeiramente amargo e adstrinxente.

As follas do frundo téñense empregado en Galicia para escorrentar insectos. Frei Martín Sarmiento dicía no século XVIII que se apañaba para benzoar con outros vexetais o día de Ramos, porque se cría que con estas varas azoutaran a Cristo^[2]. Tamén se puñan os ramallos entre a roupa para o seu recendo. As súas flores substituían o lúpulo para a fabricación da cervexa.

Myrica gale foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 2: 1024. 1753.^[3]

Sinonimia

• Gale belgica Dumort.
• Gale portugalensis (Mirb. ex DC.) A. Cheval.
• Gale palustris Chev.
• Gale uliginosa Spach
• Myrica palustris Lam.
• Myrica rothmaleriana P.Silva^[4]
• Gale commune J.Presl
• Myrica brabantica Gray
• Myrtus brabantica Garsault^[5]

Nome vulgar

• Frundo, fundo, fundiño^[6].

O nome frundo podería vir de fronde e fruncio de frutice. E fungo e funguiño do verbo fungar, cheirar, polo recendo das follas^[7]

• Molina Martín, Carlos, coord. (2006). Diagnóstico e aplicación de medidas de conservación nas poboacións de na comarca de Piñeirais (Burgos e Soria). 96 pp. Actividades Estudos e Proxectos no Medio Ambiente, S.L. Soria. Edita Jolube Consultor e Editor Ambiental. Formato libro electrónico, xullo 2009. ISBN 978-84-937291-5-8.
• Martín, Carlos, coord. (2008). Seguimento e aplicación de medidas de conservación nas poboacións de Myrica gale na comarca de Piñeirais (Burgos e Soria). 83 pp. Actividades Estudos e Proxectos no Medio Ambiente, S.L. Soria. Edita Jolube Consultor e Editor Ambiental. Formato libro electrónico, xullo 2009. ISBN 978-84-937291-4-1.