Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Saltar ao contido

Ashot I de Armenia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaAshot I de Armenia

Editar o valor en Wikidata
Nome orixinal(hy) Աշոտ Ա Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento820 (Gregoriano) Editar o valor en Wikidata
Morte890 (Gregoriano) Editar o valor en Wikidata (69/70 anos)
Gogarena, Reino de Armenia (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Rei de Armenia
855 – Editar o valor en Wikidata
Datos persoais
RelixiónIgrexa apostólica armenia Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónmonarca, monarca Editar o valor en Wikidata
Outro
TítuloRei de Armenia (885 (Gregoriano)–890 (Gregoriano))
Prince of princes of Armenia (en) Traducir (862 (Gregoriano)–884 (Gregoriano)) Editar o valor en Wikidata
FamiliaDinastia Bagrátida (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
CónxuxeKatranide I Editar o valor en Wikidata
FillosSopi Bagratuni, Sahak Bagratuni, David Bagratuni, unnamed Bagratuni, Mariam Bagratuni, Schapuh Bagratuni, Smbat I da Arménia Editar o valor en Wikidata
PaisSmbat VIII Bagratuni Editar o valor en Wikidata  e Hripsime princess Editar o valor en Wikidata
IrmánsSmbat Bagratuni
Shapuh Bagratuni
Moushegh Bagratuni
Abas Bagratouni Editar o valor en Wikidata
Editar o valor en Wikidata
Descrito pola fonteEnciclopedia soviética armenia, volume 1, (p.486-487) Editar o valor en Wikidata
WikiTree: Բագրատունի-1


Ashot I (en armenio: Աշոտ Ա; c. 820 – 890) foi un rei armenio que gobernou durante o comezo da segunda idade de ouro de Armenia (862 – 977). Foi coñecido como Ashot o Grande (Աշոտ Մեծ) e era o fillo de Sembat VIII o Confesor, membro da dinastía Bagratuni.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Primeiros anos

[editar | editar a fonte]

Ashot naceu contra o ano 820, fillo de Sembat VIII o Confesor e a súa muller Hripsime. Sembat VIII era sparapet (comandante supremo) e o fillo de Ashot Msaker, o príncipe de Amenia (r. 806–826).[1] Ashot tamén tivo un irmán chamado Abas. A familia, os Bagratunis, era unha das máis poderosas do reino, xunto ós Artsruni. Ámbalas dúas familias loitaron polo poder durante a guerra contra os invasores árabes. O reino foi posteriormente asumido polos armenios que derrocaron o goberno árabe. Sembat VIII foi exiliado a Samarra, onde morrería.[2] Ashot continuou vivindo na residencia de seu pai,[3] que se atopaba na cidade de Bagaran.[4] Casou con Katranide.[5] Ó igual que o seu pai, Ashot foi nomeado sparapet en 856 polo califa abbásida al-Mutawakkil.[6]

Príncipe de príncipes de Armenia

[editar | editar a fonte]
A fronteira árabe-bizantina durante a vida de Ashot.

Durante as guerras arabobizantinas, a maioría do territorio de Ashot atopábase preto da principal zona de conflito. En 862, Ashot foi recoñecido como Príncipe de Príncipes de Armenia polo califa al-Musta'in, quen o considerou unha medida de protección a prol do goberno autónomo do emir local.[7][8] Este título garantiulle a Ahot o status de rei de facto[9] e colocouno a un nivel de poder semellante ó dos emires,[7] pero non lle permitía ter un goberno e unha administración sobre o reino.[10] Ashot conservou este status durante os reinados dos califas al-Mu'tazz (866–869), al-Muhtadi (869–870) e al-Mu'tamid (870–892).

Ashot anexionou Bagrevand en 862, pouco despois da morte do gobernante e líder da dinastía Mamikonian, Grigor Mamikonian.[3] Ashot mediou entre Grigor-Derenik Artsruni e Gurgen Artsruni, curmáns e membros da familia Artsruni que controlaba Vaspurakan.[3] Ashot capturou a Grigor-Derenik[11] e reduciu o tamaño dos cantóns arredor de Van.[12] Posteriormente, Ashot liberou a Grigor-Derenik para evitar máis conflitos coa familia Artsruni. Ashot arranxou un matrimonio entre a súa filla, Sophie, e Grigor-Derenik, co obxectivo de reconciliarse.[13] Ashot tamén fortaleceu as relacións coa dinastía Siunia arranxando outro matrimonio entre a súa segunda filla, Mariam, co príncipe Vasak Gabur IV.[14] Estas lazos familiares axudaron a fortalecer as relacións entre os fillos de Ashot e as demais dinastías.

Ashot usou o seu apoio para comezar unha guerra contra os emires. Comezou derrotando os Kaysites de Manazkert en 863,[15] coa axuda do seu irmán e sparapet, Abas Bagratuni.[3] En 877, comezou a loitr contra o emir de Barda a carón do seu ostikan; porén, o fracaso deste ostikan provocou a súa substitución.[16] O novo ostikan fixo en segredo un pacto de paz co emir e traizoou a Ashot. Ashot aprendeu desta conspiración na súa contra e enviou a Abas a desarmar o ostikan en Dvin; Abas escortouno até a fronteira seguindo as indicacións de Ashot para evitar as represalias do califa.[17] Ashot derrotou os emires de Barda eManazkert, poñendo sitio a esta última cidade en 884; porén, o sitio cesou prematuramente. O asedio provocou que Grigor-Derenik se preocupase polas fronteiras de Taron, que estaba baixo o control de Grigor-Derenik.[18] Ashot conseguiu o control das rexións de Gugark e Utik[19] a comezos de 860.[20]

O poder de Ashot estendeuse até a Iberia caucásica, onde algúns membros da familia Bargatuni se asentaran a finais do século VII. Alí, arredor do ano 875, formou unha alianza con Bagrat I de Iberia, o seu irmán político, contra o irmán de Bagrat, Guaram Mampali.[21] Xuntos, Ashot e Bagrat derrotaron a Guaram. En 881, Ashot formou unha alianza con David I de Iberia e Adarnase IV de Iberia, o fillo e o neto de Bagrat respectivamente, para derrotar o fillo de Guaram, Nasra of Tao-Klarjeti.[22]

Rei de Armenia

[editar | editar a fonte]
As fronteiras da Armenia bagrátida dende 884 até 962.

Varios armenios prominentes daquela época, incluíndo Grigor-Derenik Vaspurakan, insistiron na coración de Ashot.[23] Ashot foi corado rei de Armenia a través do consentimento do califa al-Mu'tamid en 885 para previr a intrusión en territorio armenio de Basilio I, un emperador bizantino de orixe armenia.[24] Como resultado da coroación, Ashot restaurou a monarquía armenia e converteuse en fundador do reino medieval de Armenia, tamén coñecido como Armenia bagrátida, chamada así pola dinastía gobernante, os Bagratunis. O reino bagrátida durou até o ano 1045, cando foi anexionado polo Imperio Bizantino.[25]

Malia o seu novo status, Ashot permaneceu subordinado ó califa e foi sometido á supervisión dos emires de Acerbaixán.[26] Todo príncipe armenio estaba baixo a autoridade de Ashot (aínda que no efecto de primus inter pares[27]). Dvin e os emiratos de Manazkert e Karin (e, segundo Constantino VII, Khoy e Salmas)[28] tamén estiveron baixo o control de Ashot, a pesar da falta de aceptación dos gobernos locais.[26] O emir de Manazkert foi deste xeito derrotado e forzado a someterse ó mandato de Ashot en 885.[29]

A influencia de Ashot continuou non só en Armenia senón tamén en Iberia. Despois da morte de Grigor-Derenik Artsruni en 887, Ashot puxo ó seu propio neto (e o fillo de Grigor-Derenik), Ashot-Sargis Artsruni, baixo o coidado do seu parente Gagik Aboumerwan Artsruni.[30] En 887 e 888, Ashot apoiou ó seu sobriño Adarnase IV de Iberia no derrocamento de Bagrat I de Abkhazia.[28] Tamén en 888, Ashot enviou ó seu irmán Abas a Kars para deter unha rebelión liderada polo príncipe Sahak-Mleh de Vanand.[28]

Ashot viaxou a Gugark para deter outra rebelión, loitando a carón do seu fillo e herdeiro, Sembat I. Morreu en 890. O historiador contemporáno Hovhannes Draskhanakerttsi dá unha conta da súa morte:

Trala súa morte no camiño, nunha pousada nun lugar rochoso chamado K'arsparn, levaron o seu corpo nun ataúde e levárono á vila (awan) de Bagaran, a residencia real, onde cubriron o ataúde con túnicas e veos entrelazados e adornados con ouro; e escolleron coidadosamente destacamentos de forzas militares vestidos de armas e adornos que estaban gardados. O gran katholikos, acompañado polo resto dos clérigos da igrexa, tamén saíu e cantou solemnemente os salmos e levantou a voz nos seus eloxios. Os seus tres fillos, os príncipes [gaherec] principais da casa real e outros amigos seguiron o ataúde, e así chegaron ó cemiterio.... Entón, fixeron unha tumba [axeitada] para a realeza e enterrárono no cemiterio dos seus antepasados.[31][32]

Sembat I sucedeuno.

Crecemento armenio baixo o seu goberno

[editar | editar a fonte]

A restauración de Ashot da monarquía armenia veu acompañado dun crecemento económico[27] e un rexudir das artes e da relixión.[33] Diversas construción culturais foron restauradas e renovadas. Baixo o reinado de Ashot, foi creado o primeiro khachkar en 879 como un tributo á muller de Ashot, Katranide.[34] Tamén se produciu un certo crecemento urbano[35] e floreceu a agricultura. Os viñedos convertéronse nunha industria moi exitosa.[36]

Relixión

[editar | editar a fonte]
Mosteiro de Sevanavank, fundado en 874 pola filla de Ashot, Mariam, e doado por Ashot.[37]

Ashot apoiou a Igrexa apostólica armenia durante o seu reinado.[38] Ashot viu a posibilidade de fusionar a igrexa coa Igrexa ortodoxa bizantina, debido á influencia do Imperio Bizantino na rexión,[7] e temía que o Imperio Bizantino lle negase a súa reclamación ó trono. En 862, cando o Patriarca de Constantinopla Focio I intentou unir a Igrexa armenia enviando dúas cartas ós católicos Zacarías I e Ashot, Zacarías e Ashot reuníronse en consello en Yerazgavors;[39] a ambigua resposta[9] foi formulada por Ashot.[7] Ashot continuou a recibir comunicacións epistolares; en 882, recibiu unha carta cunha Vera Cruz concedida ós católicos Mashtots I, que era amigo de Ashot (a cruz perdeuse).[40] Ashot tamén apoiou o desexo da Igrexa armenia de separarse da Igrexa da Albania Caucásica.[24] Ashot doou varios tesouros ós católicos armenios para distribuílos nas igrexas.[41]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Toumanoff 1990, p. 121.
  2. ↑ Grousset 2008, pp. 367, 378.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Martin-Hisard 2007, p. 236.
  4. ↑ Martin-Hisard 2007, p. 234.
  5. ↑ Donabédian & Thierry 1987, p. 124.
  6. ↑ Grousset 2008, p. 372.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Martin-Hisard 2007, p. 237.
  8. ↑ Cowe 2000, p. 78.
  9. ↑ 9,0 9,1 Garsoïan 2004, p. 147.
  10. ↑ Grousset 2008, p. 373.
  11. ↑ Grousset 2008, p. 374.
  12. ↑ Thierry 2007, p. 275.
  13. ↑ Grousset 2008, p. 375.
  14. ↑ Garsoïan 2007, p. 272.
  15. ↑ Grousset 2008, p. 376.
  16. ↑ Grousset 2008, p. 385.
  17. ↑ Grousset 2008, p. 386.
  18. ↑ Grousset 2008, p. 387.
  19. ↑ Grousset 2008, p. 391.
  20. ↑ Dorfman-Lazarev 2004, p. 65.
  21. ↑ Toumanoff 1990, pp. 121, 129.
  22. ↑ Grousset 2008, p. 392.
  23. ↑ Grousset 2008, p. 394.
  24. ↑ 24,0 24,1 Garsoïan 2007, p. 244.
  25. ↑ Cheynet 2006, p. 41.
  26. ↑ 26,0 26,1 Martin-Hisard 2007, p. 238.
  27. ↑ 27,0 27,1 Martin-Hisard 2007, p. 239.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Garsoïan 2007, p. 245.
  29. ↑ Thierry 2007, pp. 291-292.
  30. ↑ Grousset 2008, p. 389.
  31. ↑ Manuk-Khaloyan 2013, p. 134.
  32. ↑ Traducido do orixinal: Since he died on the road, in an inn at a rocky place called K'arsparn, they carried away his body in a coffin and brought it to the town (awan) of Bagaran, the royal residence, where they covered the coffin with robes and veils interwoven and adorned with gold; and carefully selected detachments of military forces clad in arms and ornaments stood guard. The great katholikos, accompanied by the rest of the clerics of the church, also came forth and solemnly chanted psalms and raised the voice of [their] praise. His three sons, the senior [gaherec'] princes of the royal house and other friends followed the coffin, and thus they arrived at the cemetery....Then, building a tomb [suitable] for royalty, they buried him in the cemetery of his ancestors
  33. ↑ Redgate 2000, p. 196.
  34. ↑ Donabédian & Thierry 1987, p. 530.
  35. ↑ Grousset 2008, p. 396.
  36. ↑ Grousset 2008, p. 397.
  37. ↑ Donabédian & Thierry 1987, p. 573.
  38. ↑ Grousset 2008, p. 384.
  39. ↑ Grousset 2007, p. 383.
  40. ↑ Dorfman-Lazarev 2004, p. 85.
  41. ↑ Durand 2007, p. 198.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Federal Research Division (2004). Armenia: A Country Study. Kessinger Publishing. ISBN 1-4191-0751-8. 
  • Cheynet, Jean-Claude (2006). "L’expansion byzantine durant la dynastie macédonienne (867-1057)" [Byzantine Expansion During the Macedonian Dynasty (867-1057)]. Le monde byzantin : L’Empire byzantin (641-1204) [The Byzantine World: The Byzantine Empire (641-1204)]. Nouvelle Clio — L’histoire et ses problèmes (en francés) 4. Paris. pp. 23–42. ISBN 978-2-13-052007-8. 
  • Cowe, S. Peter (2000). "Relations Between the Kingdoms of Vaspurakan and Ani". Armenian Van/Vaspourakan. Costa Meza: Mazda. pp. 73–85. ISBN 9781568591308. 
  • Donabédian, Patrick; Thierry, Jean-Michel (1987). Les arts arméniens [The Armenian Arts] (en francés). Paris: Éditions Mazenod. ISBN 2-85088-017-5. 
  • Dorfman-Lazarev, Igor (2004). Arméniens et Byzantins à l’époque de Photius : Deux débats théologiques après le triomphe de l’orthodoxie [Armenians and Byzantines in the Time of Photius: Two Theological Debates After the Triumph of the Orthodoxy] (en francés). Louvain: Peeters Publishers. ISBN 978-90-429-1412-4. 
  • Durand, Jannic (2007). "Reliquaires et orfèvrerie liturgique" [Reliquaries and Liturgical Goldsmithery]. Armenia sacra — Mémoire chrétienne des Arméniens (IVe ‑ XVIIIe siècle) [Sacred Armenia – Christian Memory of Armenians (4th - 18th Centuries)] (en francés). Paris: Somogy / Musée du Louvre. pp. 198–225. ISBN 978-2-7572-0066-7. 
  • Garsoïan, Nina (2004) [Publicación orixinal en 1997]. "The Independent Kingdoms of Medieval Armenia". Armenian People form Ancient to Modern Times, vol. I : The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1403964212. 
  • Garsoïan, Nina (2007) [Publicación orixinal en 1982]. "Indépendance retrouvée : royaume du Nord et royaume du Sud (IXe-XIe siècle) - Le royaume du Nord" [Independence Found: Northern Kingdom and Southern Kingdom (9th - 11th Century) - The Northern Kingdom]. Histoire du peuple arménien [History of the Armenian People] (en francés). Toulouse. ISBN 978-2-7089-6874-5. 
  • Ghazarian, Jacob G. (2001). The Armenian Kingdom in Cilicia During the Crusades. UK: Routledge. ISBN 0-7007-1418-9. 
  • Grousset, René (2008) [Publicación orixinal en 1947]. Histoire de l'Arménie des origines à 1071 [History of the Origins of Armenia until 1071] (en francés). Paris. ISBN 978-2-228-88912-4. 
  • Manuk-Khaloyan, Armen (2013). "In the Cemetery of their Ancestors: The Royal Burial Tombs of the Bagratuni Kings of Greater Armenia (890-1073/79)". Revue des Études Arméniennes 35. 
  • Martin-Hisard, Bernadette (2007) [Publicación orixinal en 1982]. "Domination arabe et libertés arméniennes (VIIe ‑ IXe siècle)" [Arab Domination and Armenian Freedom (8th-9th Century)]. Histoire du peuple arménien [History of the Armenian People] (en francés). Toulouse. pp. 213–241. ISBN 978-2-7089-6874-5. 
  • Redgate, Anne Elizabeth (2000). The Armenians. The Peoples of Europe. Oxford: Blackwell Publishing. ISBN 0-631-22037-2. 
  • Thierry, Jean-Michel (2007) [Publicación orixinal 1982]. "Indépendance retrouvée : royaume du Nord et royaume du Sud (IXe-XIe siècle) - Le royaume du Sud : le Vaspourakan" [Independence Found: Northern Kingdom and Southern Kingdom (9th - 11th Century) - The Southern Kingdom: The Vaspurakan]. Histoire du peuple arménien [History of the Armenian People] (en francés). Toulouse. ISBN 978-2-7089-6874-5. 
  • Toumanoff, Cyrille (1990). Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au XIXe siècle : Tables généalogiques et chronologiques [The Dynasties of the Christian Caucasus of Antiquity Until the 19th Century: Genealogical and Chronological Tables] (en francés). Rome. pp. 121, 129. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ashot_I_de_Armenia&oldid=6589070»