Lei lingüística de Ucraína (2019)

Lei de Ucraína "para garantir o funcionamento da lingua ucraína como lingua do Estado" ; Закон України «Про забезпечення функціонування української мови як державної»
Data	2019
Creación	15 de maio de 2019
Ratificación	16 de maio de 2019
Lingua	ucraíno
Localización	Kíiv, Ucraína
Signatarios	Petró Poroshenko

Lei de Ucraína "para garantir o funcionamento da lingua ucraína como lingua estatal" (en ucraíno: Закон України «Про забезпечення функціонування української мови як державної») é unha lei publicada na «Голосом України» é unha lei ucraína do 16 de maio de 2019, aprobada pola Rada Suprema de Ucraína o 25 de abril e que entrou en vigor o 16 de xullo do mesmo ano. A lei foi aprobada por 278 votos dos deputados populares. 38 votaron en contra, 7 abstivéronse, 25 non votaron; foi asinada polo presidente do Parlamento Andriy Parubiy e polo presidente de Ucraína Petro Poroshenko.^[1]

Anteriormente, o estado da lingua ucraína estaba regulado pola Lei de Ucraína "Sobre os principios da política lingüística do Estado" (a chamada "Lei Kivalov-Kolesnichenko"). Ese documento adxudicou o status da lingua ucraína como única lingua estatal en Ucraína. Despois da Revolución do Maidán (en ucraíno coñecida como Революції Гідності, "Revolución da Dignidade"), intentouse derrogala, pero o entón presidente do Parlamento non asinou a decisión do Consello, alegando a necesidade de elaborar antes unha nova lei. A lei Kivalov-Kolesnichenko foi declarada inconstitucional e para substituíla foi elaborado e aprobado en primeira lectura no outono de 2018 o proxecto de lei 5670-d.^[2] Na elaboración da lei participaron activistas públicos e expertos.

Segundo algúns, a abolición da lei Kivalov-Kolesnichenko desencadeou unha represión contra as rexións de fala rusa (Odesa, Dnipropetrovsk, Kharkov, Luhansk e Donetsk) que conduciu a unha militarización da situación e mesmo a algúns masacres da poboación rusa.^[3]

A lei prevé a creación das seguintes institucións:

• Comisario de Protección da Lingua do Estado - Para controlar o cumprimento da lei. Este funcionario pode presentar unha queixa sobre a violación da lei. A Oficina do Comisario deberá examinar e responder a queixa no prazo de 10 días desde a súa presentación. O 27 de novembro de 2019, Tatiana Monakhova converteuse na Comisaria para a Protección da Lingua do Estado.
• Comisión Nacional de Normas Lingüísticas do Estado - o órgano central do poder executivo elaborará e aprobará os estándares da lingua ucraína como lingua estatal.

A lei outorga a prioridade da lingua ucraína en máis de 30 esferas da vida pública: en particular na administración pública, medios de comunicación, educación, ciencia, cultura, publicidade, servizos. Non regula a comunicación privada ^[4].

O artigo 24 «Lingua do Estado no ámbito da radiodifusión televisiva e radiofónica» sufriu modificacións: do 90% de emisións en lingua ucraína nas canles nacionais tras a primeira lectura reduciuse ao 75%, como na Lei de Televisión e Radiodifusión.

• O estatuto estatal da lingua ucraína é un elemento integrante da orde constitucional de Ucraína como Estado unitario (art. 1, h. 3).
• A lingua ucraína como única lingua estatal realiza as funcións propias da lingua de comunicación interétnica, é unha garantía de protección dos dereitos humanos para todo cidadán ucraíno independentemente da súa orixe étnica e é un factor de unidade e seguridade nacional de Ucraína (Art. 1, h. 8).
• O Estado organiza cursos gratuítos de lingua ucraína para adultos e ofrece a oportunidade de dominar libremente a lingua estatal aos cidadáns de Ucraína que non tivesen esa oportunidade (artigo 6, parte 3).
• Os artigos 9, 10 e 11 definen unha gama extremadamente ampla de persoas para as que é obrigatorio o coñecemento da lingua estatal; requisitos para o nivel de dominio da lingua estatal e dos propios niveis.
• Ninguén pode ser obrigado a utilizar unha lingua distinta do ucraíno durante o traballo e no desempeño das súas funcións en virtude dun contrato de traballo (Art. 20, h. 1). Queda prohibido esixir o coñecemento doutra lingua distinta da do Estado para acceder ao posto de traballo.
• Os medios impresos poderán publicarse en linguas distintas á estatal, sempre que a difusión desta publicación na lingua estranxeira se publique simultaneamente coa edición correspondente da publicación nunha lingua estranxeira (art. 25, h. 1).
• En cada lugar de distribución dos medios impresos, os medios impresos en lingua estatal deberán ser, como mínimo, o 50 por cento dos títulos dos medios impresos distribuídos nese lugar (art. 25, h. 4).
• As disposicións do artigo 25 non se aplican, en particular, ás publicacións en linguas indíxenas, incluída a lingua tártara de Crimea, nin ás publicacións como o Kyiv Post, que se publica en inglés e está destinado a lectores estranxeiros que aínda non dominan o lingua estatal.
• O editor inscrito no Rexistro Estatal de Editores, Produtores e Distribuidores de Produtos Editores está obrigado a publicar na lingua estatal polo menos o 50 por cento de todos os títulos das edicións de libros publicados por el durante o ano natural correspondente (art. 26, h. 1).
• O art. 30 "Lingua do Estado no ámbito da atención ao cliente", adxudica en exclusiva ese ámbito a lingua ucraína. A petición do cliente, o seu servizo persoal tamén se poderá prestar noutro idioma aceptable para as partes (Parte 3). Isto significa que a primeira solicitude do empregado do servizo debe soar en ucraíno e, a petición do cliente, ten o dereito, pero non está obrigado a cambiar a outro idioma, e isto non será unha violación se cambia. Porque o principal - garantir a difusión da lingua estatal en todas as esferas públicas da vida e garantir o dereito constitucional dos cidadáns a recibir servizos en lingua ucraína.

• En Estonia a lingua estatal única oficial é o estoniano. As linguas tradicionais do sur, como o võro e o seto, son definidas como «formas rexionais da lingua estoniana» e non como lingua de seu e o resto de idiomas son considerados «linguas estranxeiras» e non gozan de protección.^[5] A Lei de Idiomas contempla a condición de única lingua franca e da administración pública, sistema xudicial e nos corpos de seguridade.^[6] Os cidadáns teñen que pagar unha multa de 70 euros por descoñecer a lingua estatal^{[Cómpre referencia]}.; a persoa que sufra unha vulneración do dereito á lingua estatal na vida privada ten dereito a unha indemnización^{[Cómpre referencia]}.. Non obstante, na vida privada, polo menos tres testemuñas que falen a lingua estatal e sexan cidadáns estonianos deben probar unha violación da lei lingüística. ^{[Cómpre referencia]}. O sistema educativo de Estonia impártese en estoniano, pero hai centros orientados á minoría rusófona onde o ruso é lingua vehicular en educación primaria e o estoniano segundo idioma. A partir de secundaria, os alumnos rusófonos pasan a un modelo de inmersión lingüística en estoniano.^[7]
• Na República Popular da China, o non uso da lingua chinesa está sancionado cunha multa de 400 a 800 yuans ou con arresto de 10 a 20 días^{[Cómpre referencia]}. Estes casos ocorren de cando en vez na rexión autónoma uigur de Xinjiang, onde a minoría uigur case non domina a lingua estatal. A lei chinesa establece a obriga de cada chinés, mesmo no ámbito privado, de usar o chinés.

• Esta lei non é de aplicación ao ámbito da comunicación privada e da realización de ritos relixiosos (art. 2, h. 2). Porén, o concepto de “comunicación privada” é moi vago e a lei non especifica o alcance deste termo. Por exemplo, se a xente fala outro idioma nunha cafetería, nunha voda ou na rúa- é posible interpretar comunicación tanto privada como pública, pois neste caso realízase en presenza de varias persoas ou un número indefinido de persoas.

• Segundo os autores, a falta de difusión da lei sobre a esfera privada da vida dificulta o desenvolvemento da lingua ucraína como lingua nacional dos ucraínos e non acelera a ucrainización da sociedade. A lei tampouco establece nin regula o uso das linguas dos ritos relixiosos, pero na historia do mundo houbo leis que regulan a lingua da relixión. Por exemplo, na Libia de Muamar al-Qadafi, toda a literatura relixiosa ía ser publicada exclusivamente en árabe e todas as esferas da vida privada e os ritos relixiosos, dado o papel estatal do islam, tamén se ían arabizar. Non obstante, as minorías indíxenas (tuaregs e outros pobos tribais ou nómades) estaban exentas deste deber.

A lei establece normas sobre o procedemento de imposición de multas ás entidades empresariais por incumprir a lei de uso da lingua estatal no ámbito da atención ao cliente.

A disposición «Lingua aceptable para as partes» utilízase do mesmo xeito noutros ámbitos, en particular na asistencia sanitaria e no transporte.

Unha sección separada da lei está dedicada non só á Comisión Nacional de Normas Lingüísticas do Estado, senón tamén ao Comisionado para a Protección da Lingua do Estado.

A lei tamén está de acordo co art. 12 da Constitución de Ucraína, que subliña que a Ucraína se preocupa por satisfacer as necesidades nacionais, culturais e lingüísticas dos ucraínos que viven fóra do país, ofrece a oportunidade de tomar medidas para dominar a lingua estatal por parte dos membros da diáspora ucraína e establece a obriga de falar a lingua estatal para recibir un certificado de ucraíno estranxeiro.

A lei no seu conxunto entrou en vigor dous meses despois da súa publicación, e unha serie de normas separadas aprázanse por 6 meses, 2 anos, 3 anos e mesmo por máis de 10 anos. - como: "A lingua de avaliación externa independente baseada nos resultados do ensino secundario e das probas de acceso é a lingua estatal, agás a avaliación externa independente en linguas estranxeiras" (entra en vigor o 1 de xaneiro de 2030).^[8]

En xuño de 2019, tras a elección do presidente de Ucraína e a elección e toma de posesión de Volodymyr Zelensky antes da entrada en vigor da lei ^[9], o Tribunal Constitucional de Ucraína recibiu unha petición de 51 deputados sobre a constitucionalidade da Lei. En concreto, as peticións foron asinadas na súa maioría polos deputados populares da facción do Bloque da Oposición.^[10]

Así, os autores afirmaron que a lei "A lingua rusa a nivel lexislativo está completamente excluída das relacións laborais, a educación, a ciencia, a cultura, a televisión e a radio, os medios impresos, a edición e a distribución de libros, as interfaces de usuario de ordenadores". Programas informáticos e sitios web, eventos públicos, servizos ao consumidor, deportes, telecomunicacións e servizos postais, traballos de oficina, xestión documental, correspondencia e todos os demais ámbitos da vida dos cidadáns.^[11]

O 25 de abril de 2019, a Rada Suprema aprobou en segunda lectura por 278 votos en total. 38 votaron en contra, 7 abstivéronse, 25 non votaron.^[12] Inmediatamente despois do final da votación, os deputados prorrusos Vadym Novynsky, Oleksandr Vilkul, Yuriy Boyko e Nestor Shufrych presentaron catro resolucións sobre a súa abolición;^[13]; Antes da consideración destes documentos na sala de sesións, nin o presidente do Parlamento Andriy Parubiy nin o presidente Petro Poroshenko puideron asinar esta lei ^[14]. A consideración dos proxectos de resolución estaba prevista para o 14 de maio de 2019^[15].

O 11 de maio, o Tribunal Administrativo do Distrito de Kíiv rexeitou unha solicitude do Instituto Iryna Berezhna de Política Xurídica e Protección Social ao presidente da Rada de Ucraína, Andriy Parubiy, que prohibía a firma da Lei de Ucraína para garantir o funcionamento da lingua ucraína como a Lingua do Estado.^[16]

O 14 de maio, a Rada rexeitou os proxectos de resolución que bloqueaban a sinatura dunha lei aprobada anteriormente e, inmediatamente despois, o presidente Andriy Parubiy, asinou a lei ^[17] e o presidente Poroshenko asinouna ao día seguinte.^[18]

O 16 de maio, o Ministerio de Asuntos Exteriores húngaro emitiu unha declaración sobre a sinatura da lei polo presidente de Ucraína, Petro Poroshenko. Os diplomáticos húngaros cualificaron a lei de "en consonancia co espírito de Petro Poroshenko" e expresaron a súa esperanza de que o recentemente elixido presidente Volodymyr Zelensky poida resolver "cuestións problemáticas" relativas á minoría nacional húngara en Ucraína.

A Federación Rusa invitou ao Consello de Seguridade da ONU a convocar unha reunión para condenar a Lei.

A Asemblea das Nacións Unidas e o Consello de Seguridade negáronse a valorar a lei aprobada en Ucraína. Ao comezo da reunión, representantes de varios países manifestáronse en contra do tema.

En xuño de 2019, tras a toma de posesión de Volodymyr Zelensky antes da entrada en vigor da lei, o Tribunal Constitucional de Ucraína recibiu unha petición de 51 deputados sobre a constitucionalidade da Lei. En concreto, as peticións foron asinadas na súa maioría polos deputados populares da facción do Bloque da Oposición. Segundo o documento, os autores da petición están autorizados por Oleksandr Dolzhenkov, deputados do Bloque da Oposición, e Vadym Novynskyi, copresidente da facción do Bloque da Oposición no parlamento.^[19]

Así, os autores afirmaron que a lei contradí a Carta Europea das Linguas Rexionais ou Minoritarias, e que "A lingua rusa a nivel lexislativo está completamente excluída das relacións laborais, a educación, a ciencia, a cultura, a televisión e a radio, os medios impresos, a edición e a distribución de libros, as interfaces de usuario de ordenadores, programas informáticos e sitios web, eventos públicos, servizos ao consumidor, deportes, telecomunicacións e servizos postais, traballos de oficina, xestión documental, correspondencia e todos os demais ámbitos da vida dos cidadáns.^[20]

O 14 de xullo de 2021, o Tribunal Constitucional de Ucraína declarou a Lei constitucional. Os xuíces Holovaty S. P., Kolisnyk V. P., Lemak V. V., Litvinov O. M., Sas S. V., Pervomaisky O. O., Yurovska G. EN. expresaron votos particulares, opinións separadas e converxentes sobre a decisión.^[21]

En decembro de 2019, o deputado Maksym Buzhanskyi presentou un proxecto de lei no que se recoñece a lei derrogada "sobre a base de circunstancias recentemente descubertas, dada o decisión da Comisión de Venecia".^[22]

Segundo os resultados da enquisa sociolóxica "Percepción dos ucraínos sobre a televisión e a radio: os resultados das enquisas de opinión pública" realizada polo Instituto Internacional de Socioloxía de Kíiv (KIIS) durante maio-xuño de 2019 por encargo do Consello Nacional de Radiodifusión e Televisión, un 80 % dos cidadáns prefire o ucraíno como lingua principal da televisión e da radio e son consumidores activos de contidos en ucraíno na radio e na televisión.^[23]

O 16 de xullo de 2021 entraron en vigor as normas da lei, que falan da necesidade de distribuír e mostrar películas en Ucraína na lingua estatal, segundo o artigo 23. Non obstante, medios da prensa escrita denunciaron os resultados do seguimento realizado nos seguintes dous días da entrada en vigor da lei, que as canles "1 + 1", "Ucraína", "ICTV", "Inter", "NTN", "K1" e "Mega" continuaron mostrando películas, series de televisión e programas en ruso con subtítulos en ucraíno.^[24]

O 16 de xaneiro de 2022 entrou en vigor o artigo 25 da Lei "para garantir o funcionamento da lingua ucraína como lingua estatal", segundo o cal os medios impresos en ruso agora poderán estenderse no país, se "a circulación desta publicación será publicada ao mesmo tempo na lingua estatal". As versións en diferentes idiomas deben publicarse nun día co mesmo nome, corresponderse entre si en contido, volume e método de impresión.

Tales disposicións da lei só se aplican ao ruso, non se aplican aos medios impresos publicados en lingua tártara de Crimea, outras linguas de Ucraína, inglés ou outra lingua oficial da Unión Europea. O seu efecto até agora esténdese aos medios nacionais e rexionais; os medios locais terán 30 meses de transición e estarán obrigados a cumprir os requisitos do artigo 25 a partir do 16 de xullo de 2024.^[25]

A Galipedia ten un portal sobre: Ucraína

A Galipedia ten un portal sobre: Rusia

• Lingua ucraína
• Lingua rusa
• Política lingüística en Ucraína
• Pobo ucraíno
• Pobo belaruso
• Pobo ruso
• Pobo rus'
• Ucrainización
• Desrusificación en Ucraína
• Rusofobia

• "Про забезпечення функціонування української мови як державної". Верховна Рада України (en ucraíno). 23 de decembro de 2022. 
• "Про забезпечення функціонування української мови як державної". Golos (en ucraíno). 16 de maio de 2019. 
• Інтернет-радіо Holos fm • Internet Radio Holos fm (9 de xullo de 2020). "Мовний закон: як Конституційний суд присадив нардепа-регіонала Долженкова". YouTube (en ucraíno).