Wilhelmshaven

Wilhelmshaven


	Gearradh-arm no Seula

Suidheachadh

Dùthaich

A' Ghearmailt

Sgìre

Sagsainn Ìosail

Co-chomharran

53° 31' 19' Tuath
-08° 06' 27' Ear

Feartan fiosaigeach

Farsaingeachd

106.91 km²

Àireamh-shluaigh

75,728 (2013)

Dlùths

708.33/km²

Àireamh fòn

+49 (0)4421, (0)4422, (0)4423 agus (0)4425

Duilleag oifigeil

A' Chomhairle

‘S e baile meadhanach agus port uabhasach cudromach faisg air Aurich agus Bremerhaven, air an àirde an iar-thuath na Gearmailte a th’ ann am Wilhelmshaven (IPA: vɪlhɛlmsˈhaːfən). Tha e suidhichte aig dìreach 2m os cionn ìre na mara, ri taobh a’ Bhàigh Jade (Gearmailtis: Jadebusen), am broinne na stàite Sagsainn Ìosail. Tha am baile 43km air falbh bho Oldenburg, 123km bho Hamburg, 67km bho Bhremen agus 371km bho Bherlin.^[1] Tha 75,728 duine a' fuireach ann.^[2] ‘S e an aon phort le uisge gu math domhainn anns a’ Ghearmailt air fad a th’ ann am Wilhelmshaven agus an aon Bhunait a' Chabhlaich a th' aca cuideachd.^[3]

Eachdraidh

Thogadh caisteal air an robh Schloß Siebethsburg an seo ro 1353. Bha an t-àite seo làn spùinneadairean a bheireadh ionnsaigh air bàtaichean na Lìoga Hansa agus ann an 1433 mhill an lìog Siebethsburg. Ann an 1853 chuir Riaghaltasan na Pruise agus na Diùcachd Oldenburg ainmean gu Còrdadh Jade (Gearmailtis: Jade-Vertrag),^[4] a thug 3.13km² dhe talamh ri taobh Bàgh Jade dhan Phruis. Bha Rìoghachd na Pruise feumach air bunait a' chabhalaich le uisge domhainn airson an luingeis ùire a bhathar a' cruthachadh. Ann an 1869 thug A' Phruis seilbh air an àite agus chuireadh Wilhemshaven air, o chionns gur e Wilhelm I a bha na cheusair aig an àm. An ceann bliadhna ann an 1871, dìreach an dèidh Cogadh Franco-Pruiseanach, stèidheachadh gàrradh-shoithichean an seo, air an robh Kaiserliche Werft Wilhelmshaven.^[5] 'S dòcha gur e an Admiral Graf Spee an soitheach na b' ainmeile a chaidh a chur air sàil an seo, a thachair ann an 1936.^[6] Thoisich Ar-a-mach na Gearmailt an seo agus ann an Kiel ann an 1918.^[7] Chaidh Wilhelmshaven agus baile beag eile air an robh Rüstringe a thoirt ri chèile fon aon chomhairle ann an 1932. Eadar 1938 agus 1945 bha campa-obrach/mairbh ann air iomall a' bhaile. B' e Neuengamme an t-ainm a bha air agus chaill còrr is leth chiad mhìle duine am beatha an seo.^[8] B' e targaid armailte chudromach a bh' ann Wilhemshaven agus le sin chaidh ⅔ a' bhaile agus a' phuirt a mhilleadh gu tùr ri linn bomaidearachdan. Thàinig an cogadh gu crìoch airson Wilhelmshaven air 5 an Cèitean 1945 nuair a ghèill na bha de fheachdan an làthair dhan t-Seanailear Stanisław Maczek agus a' chiad Rèiseamaid Thancaichean na Pòlainne (Pòlais: Pierwsza Dywizja Pancera).^[9] A bharrachd air saighdearan, bha còrr is dà cheud bhàta-cogaidh anns a' phort.

Bailtean Co-cheangailte

Iomraidhean

Ceanglaichean a-mach

Sagsainn Ìosail

[1] Luft Linie

[2] Destatis

[3] World Port Source

[4] NWZ Online

[5] Südzentrale

[6] Terra Germania

[7] Novemberrevolution

[8] Gedenkstätte

[9] SWW

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]