کلرادو

ایالت کلرادو Colorado
پرچم ایالت کلرادو نشان رسمی ایالت
لقب(ها): The Centennial State ایالت سده
شعار(ها): Nil sine numine به غیر از خدای هیچ
زبان رسمی	انگلیسی
نام اهلیت	Coloradoan
پایتخت	دنور
بزرگ‌ترین شهر	دنور
بزرگ‌ترین کلانشهر	دنور
منطقه	رتبهٔ 8th
- کل	۲۶۹٬۸۳۷ کیلومتر مربع
- پهنا	۴۵۱ کیلومتر
- طول	۶۱۲ کیلومتر
- % آب	۰٫۳۶٪
- عرض جغرافیایی	۳۷°N to 41°N
- طول جغرافیایی	۱۰۲°03'W to ۱۰۹°03'W
جمعیت	رتبهٔ 21nd
- کل	۵٬۵۴۰٬۵۴۵
- تراکم	۵۲٫۰ بر کیلومتر مربع رتبهٔ 37th
- متوسط درآمد خانوار	$۶۶٬۵۹۶ (10th)
بلندی
- بالاترین نقطه	کوه البرت[۱][۲] ۴۴۰۱ متر
- میانگین	۲۰۷۳ متر
- پایین‌ترین نقطه	رودخانه آریکاری[۱] ۱۰۱۰ متر
پذیرش در اتحادیه	۱ اوت، ۱۸۷۶ (میلادی) (38th)
فرماندار	جان هیکنلوپر (دموکرات)
معاون فرماندار	جوزف گارسیا (دموکرات)
قوه مقننه	مجمع عمومی کلرادو
- مجلس علیا	مجلس سنای کلرادو
- مجلس سفلا	مجلس نمایندگان کلرادو
سناتورهای ایالات متحده آمریکا	کری گاردنر (جمهوری خواه) مایکل بنت (دموکرات)
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا	فهرست
منطقه زمانی	Mountain: UTC-7/DST-6
کوته‌نوشت‌ها	CO، Colo. US-CO
وبگاه	www.colorado.gov

کلرادو (به انگلیسی: Colorado) یا کالِرادو (‎ⁱ‎//‎ CO-kɑ:.ləˈrɑ:.doʊ) از ایالت‌های غربی ایالات متحده آمریکا است که اکثر کوه‌های سنگی جنوبی را از قبیل بخش شمال شرقی فلات کلرادو و کناره غربی دشت بزرگ احاطه می‌کند. پایتخت و شهر مهم آن دنور است که پرجمعیت‌ترین شهر کلرادو به حساب می‌آید. کلرادو همچنین از ایالت‌های غرب آمریکا شمرده می‌گردد. کلرادو از لحاظ وسعت هشتمین ایالت و از نظر جمعیت بیست و یکمین ایالت پرجمعیت از ایالت‌های ایالات متحده آمریکا است. در تاریخ ۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، اداره آمار ایالات متحده آمریکا جمعیت کلرادو را ۵٬۵۴۰٬۵۴۵ نفر تخمین زد که نسبت به سرشماری ۲۰۱۰ ایالات متحده آمریکا رشد ۱۰٫۱۷٪ داشته‌است. قلمرو کلرادو در تاریخ ۲۸ فوریه ۱۸۶۱ تعیین شد و در ۱ اوت ۱۸۷۶، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، یولیسیز سایمن گرانت بیانیه ۲۳۰ که کلرادو را به عنوان سی و هشتمین ایالت از ایالات متحده آمریکا می‌داند، امضا کرد. کلرادو توسط وایومینگ از شمال، نبراسکا از شمال شرقی، کانزاس از شرق، اکلاهما از جنوب شرق، نیومکزیکو از جنوب، یوتا از غرب و آریزونا از جنوب غربی مرزبندی شده‌است. کلرادو عمدتاً به واسطه منظره کوه‌ها، جنگل‌ها، دشت‌ها، تپه‌ها، دره‌ها، فلات‌ها، رودخانه‌ها و زمین‌های کویری‌اش شناخته می‌شود.

رأی‌دهندگان این ایالت را غالباً دموکرات تشکیل می‌دهند.

فستیوال موسیقی اسپن (Aspen) هر ساله تعداد کثیری علاقه‌مند به موسیقی کلاسیک را به خود جلب می‌کند.

نام این ایالت از زبان اسپانیایی گرفته شده، و از Río Colorado به‌معنای «رودخانه رنگی» (اشاره به رودخانه کلرادو) است.^[۳]

کلرادو توسط جغرافیای متنوع که شامل کوه‌های آلپاین، دشت‌های آرید و صحراهای با دانه‌های ماسه بزرگ، دره‌های عمیق، سنگ‌های ماسه‌ای، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و جنگل‌هایش شناخته می‌شود.

کوه البرت، با ارتفاع ۱۴٬۴۴۰ پا (۴٬۴۰۱٫۲ متر) در شهرستان لیک بلندترین نقطه کلرادو و کوه‌های سنگی از آمریکای شمالی به حساب می‌آید. کلرادو تنها ایالت آمریکا است که تماماً در تراز بالای ۱۰۰۰ متر قرار دارد. نقطه‌ای که رودخانه آریکاری را از شهرستان یوما، کلرادو به شهرستان شاین، کانزاس متصل می‌کند با ارتفاع ۱۰۱۱ متر کم ارتفاع‌ترین نقطه کلرادو به حساب می‌آید. این نقطه که به عنوان مرتفع‌ترین نقطه کم ارتفاع تمام ایالت‌ها است، از مرتفع‌ترین نقاط ۱۸ ایالت نیز بلندتر است.

ایالت کلرادو در میانه غربی ایالات متحده آمریکا قرار دارد و همسایگان آن، ایالت های وایومینگ و نبراسکا از شمال، ایالت یوتا از غرب، نیومکزیکو و اوکلاهما از جنوب و ایالت کانزاس از شرق هستند.^[۴]

شهرهای مهم این ایالت دنور، کلرادو اسپرینگز، و اسپن هستند.

در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۲۹۵٬۳۰۸ میلیارد دلار داشت، که قابل مقایسه با تولید ناخالص داخلی کشور مالزی (۳۰۵٬۰۳۳ میلیارد دلار) بود.^[۵]

کلرادو از نظر «محیط مناسب تجاری» در ردهٔ چهارم آمریکا قرار دارد.^[۶]

این ایالت از نظر قدرت اقتصادی رتبه اول و از نظر اشتغال زایی رتبه دوم را در کل ایالات متحده دارد.

اقتصاد این ایالت بر پایه دامداری، کشاورزی، صنایع معدنی و گردشگری است. این ایالت همچنین در زمینه هوافضا، بیوشیمی، انرژی‌های پاک، فناوری اطلاعات و نرم‌افزار نیز نوآوری‌های بسیاری داشته‌است. تنوع جغرافیایی و منابع طبیعی، یکی از مزیت‌های این ایالت در زمینه گردشگری و اقتصاد است.

کلرادو به دلیل داشتن بلندترین کوهستان‌ها، مرتفع‌ترین نقطه در ایالات متحده است. و به دلیل وجود پیست‌های اسکی و کوهستان‌های زیبا، گردشگران زیادی را جذب می‌کند. کلرادو و واشینگتن اولین ایالاتی بوند که ماری‌جوآنا را قانونی اعلام کردند و کلرادو از بابت تولید ماری‌جوآنا در سال ۲۰۲۰ بیش از ۳۸۷ میلیون دلار درآمد داشته‌است.^{[نیازمند منبع]}

از مشاهیر این سرزمین می‌توان فیلسوف بزرگ کنونی جهان جان سرل و جامعه‌شناس تالکوت پارسونز را نام برد؛ و همچنین پایه‌گذار مکتب کلرادیسم دیوید کلرادو در این شهر سکونت داشت و مکتبش که بیشتر چرخش در انسان را شرح می‌دهد در این شهر پایه‌گذاری کرد.

بنابر تحقیقات کلرادو این چرخش بیشتر در شهرهای ساحلی و گرم اتفاق می‌افتد و ممکن است فردی پیدا شود در درون کاملاً دینی باشد و در بیرون و به‌ظاهر ضد دین. همچنین نیکولا تسلا دست آخر به کلرادو اسپرینگز رفت، و یک آزمایشگاه بزرگ برای خود تأسیس کرد.

• دانشگاه کلرادو بولدر
• دانشگاه ایالتی کلرادو در فورت کالینز
• دانشگاه دنور
• آکادمی نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا
• دانشگاه کلرادو در دنور
• مدرسه عالی معدن کلرادو

کلرادو محل برگزاری مدرسه و فستیوال موسیقی اسپن است. این ایالت از تعداد زیادی پارک ملی نیز برخوردار است که باعث جذب علاقه‌مندان زیادی به کلرادو می‌شود. از جمله:

• پارک ملی توده‌های شنی بزرگ
• پارک ملی کوه راکی
• پارک ملی میزا ورده
• پارک ملی بلک کنیون آو د گانیسون

کلرادو ۱۱ جنگل ملی نیز دارد، از جمله:

• جنگل ملی پایک
• جنگل ملی روزولت
• جنگل ملی مدیسین بو-راوت
• جنگل ملی سن ایزابل

• فستیوال موسیقی اسپن
• آزمایشگاه NIST واقع در شهر بولدر
• پارک ملی میزا ورده

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کلرادو موجود است.