هگزان
| هگزان | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
Hexane[۱] | |||
دیگر نام‌ها n-Hexane | |||
| شناساگرها | |||
| شماره ثبت سی‌ای‌اس | 110-54-3 
| ||
| پاب‌کم | 8058 | ||
| کم‌اسپایدر | 7767
| ||
| UNII | 2DDG612ED8
| ||
| شمارهٔ ئی‌سی | 203-777-6 | ||
| شمارهٔ یواِن | 1208 | ||
| دراگ‌بانک | DB02764 | ||
| KEGG | C11271
| ||
| MeSH | n-hexane | ||
| ChEBI | CHEBI:29021
| ||
| ChEMBL | CHEMBL15939
| ||
| شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس | MN9275000 | ||
| 1730733 | |||
| 1985 | |||
| جی‌مول-تصاویر سه بعدی | Image 1 | ||
| |||
| |||
| خصوصیات | |||
| فرمول مولکولی | C6H14 | ||
| جرم مولی | ۸۶٫۱۸ g mol−1 | ||
| شکل ظاهری | مایع بی رنگ و شفاف | ||
| بوی | نفتی | ||
| چگالی | 654.8 mg mL-1 | ||
| انحلال‌پذیری در آب | 9.5 mg L-1 | ||
| log P | 3.764 | ||
| فشار بخار | ~17.6 kPa (at 20 °C) | ||
| ضریب شکست (nD) | 1.375 | ||
| گرانروی | 0.294 mPa s | ||
| ترموشیمی | |||
| 265.2 J K-1 mol-1 | |||
آنتروپی مولار
استاندارد S |
296.06 J K-1 mol-1 | ||
آنتالپی استاندارد
تشکیل ΔfH |
-199.4–-198.0 kJ mol-1 | ||
| Std enthalpy of combustion ΔcH |
-4180–-4140 kJ mol-1 | ||
| خطرات | |||
| GHS pictograms |    
| ||
| سیستم هماهنگ جهانی طبقه‌بندی و برچسب‌گذاری مواد شیمیایی | DANGER | ||
| GHS hazard statements | H225, H304, H315, H336, H373, H411 | ||
| GHS precautionary statements | P210, P261, P273, P281, P301+310, P331 | ||
| شاخص ئی‌یو | 601-037-00-0 | ||
| طبقه‌بندی ئی‌یو |   
| ||
| کدهای ایمنی | R۱۱, R۳۸, R48/20, R51/53, R62, R65, R67 | ||
| شماره‌های نگهداری | S۲, S۹, S۱۶, S۲۹, S۳۳, S36/37, S61, S62 | ||
| لوزی آتش | |||
| نقطه اشتعال | |||
| دمای خودآتشگیری | |||
| محدودیت‌های انفجار | 7.7% | ||
| ترکیبات مرتبط | |||
| مرتبط با alkanes | |||
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |||
 (بررسی) (چیست:  / ؟)
| |||
| Infobox references | |||
|
| |||
هگزان (به انگلیسی: Hexane) مایعی بی رنگ با بوی ضعیف نفتی، نامحلول در آب، سمی و اشتعال پذیر می باشد که جز هیدروکربن های آلیفاتیک به شمار می رود. با توجه به پایداری بسیار بالا از نظر شیمیایی و عدم واکنش با مواد شیمیایی به عنوان حلال غیر قطبی استفاده می شود. به طور عمده از پالایش نفت خام به دست می آید.[۲]
هگزان یک ترکیب آلی از دسته آلکان‌ها با شش اتم کربن ( C6H14 ) است.
از هم‌خانواده‌های این ماده می‌توان به هپتان نیز اشاره کرد. نباید نرمال هگزان و سیکلو هگزان را با هم اشتباه گرفت.
کاربردهای نرمال هگزان
[ویرایش]هگزان به طور عمده برای استخراج روغن از دانه های گیاهی نظیر کنجد، بادام زمینی، سویا و پنیه استفاده می شود. این روغن ها اغلب در تولید روغن های خوراکی و به مقدار کم در تولید صابون به عنوان اسید چرب مورد استفاده قرار می گیرد.
هگزان به عنوان حلال واکنش دهنده ها به ویژه در واکنش های پلیمریزاسیون به کار می رود. هگزان از ترکیبات تشکیل دهنده بنزین و چسب های کفش و لاستیک می باشد و در آزمایشگاه برای استخراج نفت و آب از خاک به کار می رود. همچنین هگزان در تمیز کردن کفش و مبلمان، کروماتوگرافی گازی و نساجی به کار می رود.
هگزان به دلیل غیرقطبی بودن خود حلال ترکیبات غیرقطبی محسوب می‌شود در نتیجه می‌توان از آن برای تمیزکردن و گریس‌زدایی تجهیزات و موارد مشابه مانند استخراج آلودگی‌های حاصل از روغن و گریس از آب و خاک استفاده کرد. از این ماده در صنایع نساجی نیز استفاده می‌شود.
ایزومرها
[ویرایش]| نام رایج | نام آیوپاک | فرمول شیمیایی | فرمول ساختاری |
|---|---|---|---|
| نرمال هگزان n-هگزان |
هگزان | CH3(CH2)4CH3 | 
|
| ایزوهگزان | ۲-متیل‌پنتان | (CH3)2CH(CH2)2CH3 | 
|
| ۳-متیل‌پنتان | CH3CH2CH(CH3)CH2CH3 | 
| |
| ۳٬۲-دی‌متیل‌بوتان | (CH3)2CHCH(CH3)2 | 
| |
| نئوهگزان | ۲٬۲-دی‌متیل‌بوتان | (CH3)3CCH2CH3 | 
|
منابع
[ویرایش]- ↑ "n-hexane - Compound Summary". PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 September 2004. Identification and Related Records. Retrieved 31 December 2011.
- ↑ «هگزان».
https://iranchembook.ir/directory/hexane/ https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/n-HEXANE