Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
پرش به محتوا

ماک (خوراکی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از آغوز)
دو نمونه ۲۵ میلی‌لیتری از شیر پستان انسان: نمونه سمت چپ ماک، شیر رقیقی که از پستان پر می‌آید. سمت راست شیری است که از پستان تقریباً خالی گرفته شده‌است.[۱]

کُلستروم که در زبان محاوره از آن به عنوان شیرماک، پَله و همچنین اولین شیر یاد می‌شود،[۲]. بسیاری از جانداران کلاستروم را اندکی پیش از زایمان تهیه می‌کنند. کلاستروم دارای آنتی‌بادی‌هایی است که از نوزاد در مقابل بیماری‌ها حفاظت می‌کند و نسبت به شیر معمولی مادر دارای چربی و پروتئین بیشتری است.

کلستروم در انسان به در هنگام اولین شیردهی به عنوان اولین چیزی است که نوزاد انسان می‌خورد بنابراین، ماده‌ای حیات‌بخش برای حمایت اولیه از سیستم ایمنی آن‌ها با محتوایی شامل پروتئین‌های لاکتوفرین، مواد معدنی، ویتامین‌ها، آنزیم‌ها و دیگر فاکتورهای مهم رشد می‌باشد.[۳]

ماک انسان

[ویرایش]

نوزادها دارای دستگاه گوارشی بسیار کوچکی هستند و ماک مواد مغذی را در قالبی بسیار متمرکز به بدن آن‌ها می‌رساند. این اثر ملین خفیفی است که محرک اولین مدفوع نوزاد می‌باشد که به نام مکونیوم یا مامیزه شناخته می‌شود. این حالت بیلی‌روبین اضافی که محصول زائد مرده سلول‌های قرمز خون است و در بدو تولد به علت کاهش حجم خون در مقادیر زیاد تولید می‌شود را از بدن نوزاد زدوده و کمک در جلوگیری از زردی یا یرقان می‌کند.

ثابت شده که ماک حاوی آنتی‌بادی‌هایی به نام ایمونوگلوبولین‌ها مانند IgA ،IgG و IgM در پستانداران است. IgA از طریق اپیتلیوم روده جذب می‌شود، از طریق خون حرکت می‌کند و بر روی نوع دیگر ۱ سطوح مخاط ترشح می‌کند. این‌ها جزئی از اجزای اصلی دستگاه ایمنی تطبیقی هستند. دیگر اجزای دستگاه ایمنی از ماک شامل اجزای اصلی دستگاه ایمنی ذاتی، مانند لاکتوفرین،[۴] لیزوزوم،[۵] لاکتوپراکسیدز،[۶] مکمل‌ها،[۷] و پرولین-غنی پولیپپتدید[۸] می‌باشند.واژه‌نامه ۱[›]

تعدادی سایتوکاین (پپتیدهای پیام‌رسان کوچکی که کنترل عملکرد سیستم ایمنی بدن را بر عهده دارند) نیز در کلستروم یافت می‌شوند،[۹] از جمله اینترلوکین‌ها،[۹] تومور نکروسیس فاکتور،[۱۰] کموکینز[۱۱] و دیگر سایتوکاینها است. کلستروم همچنین حاوی تعدادی از عوامل رشد، از جمله فاکتورهای رشد شبه انسولین یک،[۱۲] و دوم،[۱۳] عوامل رشد آلفا،[۱۴] بتا ۱ و بتا ۲،[۱۵][۱۶] عوامل رشد فیبروبلاست،[۱۷] فاکتور رشد اپیدرمی،[۱۸] فاکتور محرک رشد گرانولوسیت ماکروفاژ،[۱۹] عامل رشد پلاکت اشتقاقی،[۱۹] ژن فاکتور رشد اندوتلیال عروقی[۲۰] و عامل تحریک‌کننده پرکنه[۲۱] می‌باشد.واژه‌نامه ۲[›]

ماک شیری بسیار غنی از پروتئین، ویتامین ای و کلرید سدیم اما حاوی مقادیر پایین‌تری از کربوهیدرات‌ها، لیپید‌ها و پتاسیم نسبت به شیر معمولی است. بیشترین اجزای فعال زیستی در ماک عوامل رشد و ضد میکروبی آن است. آنتی‌بادی‌های آن عوامل رشد و عوامل ضد میکروبی می‌باشند، از سوی دیگر عوامل تحریک رشد آن، به توسعه شکمی کمک می‌کند. آن‌ها به نوزاد می‌رسند و اولین حفاظت را در مقابل عوامل بیماری‌زا فراهم می‌کند.

واژه‌نامه

[ویرایش]

^ مترادف: لغت‌های مترادف آن به انگلیسی می‌تواند تمامی موارد Colostrum، Beestings، Bisnings یا First Milk را شامل شود.[۲۲][۲۳]
لغت‌های مترادف آن به پارسی می‌تواند تمامی موارد زیر را شامل شود: کلستروم با تلفظ صحیح کُلاستروم، آغوز. [ غو / غُزْ ] (اِ) آغُز، شیرِ مادهٔ نوزائیده، ماک، شیرماک، پَله، پَلّه، فَله، فَلّه، فُرش، فُرشه، زِهَک، گورماست، لبا، کنف[۲۴]

^ واژه‌نامه ۱: Lactoferrin, Lysozyme, Lactoperoxidase, Complement, and Proline-rich Polypeptides (PRP)
^ واژه‌نامه ۲: Cytokines, Interleukins, Tumor Necrosis Factor, Chemokines, Insulin-like Growth Factors I, and II, Transforming Growth Factors Alpha, Beta 1 and Beta 2, Fibroblast Growth Factors, Epidermal Growth Factor, Granulocyte-Macrophage-Stimulating Growth Factor, Platelet-Derived Growth Factor, Colony-Stimulating Factor-1

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ "شیردهی: کلوستروم، فورمیلک و هیندمیلک". وب‌گاه دکتر پاول (به انگلیسی). Archived from the original on 29 June 2008. Retrieved 30 September 2010.
  2. ↑ در دیوان اللغات ترک محمود کاشغری صفحه‌ی ۱۰۷.
  3. ↑ ژورنال تخصصی علمی شیر (۲ تیر ۱۳۸۸). «شناخت آغوز و خواص آن». گروه علمی فارمنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۰.
  4. ↑ Groves, ML (1960). "The isolation of a red protein from milk". Journal of the American Chemical Society. 82: 3345–3360. doi:10.1021/ja01498a029.
  5. ↑ Paulík S, Slanina L, Polácek M (1985). "[Lysozyme in the colostrum and blood of calves and dairy cows]". Vet Med (Praha) (به Slovak). 30 (1): 21–8. PMID 3918380. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  6. ↑ Reiter B (1978). "The lactoperoxidase-thiocyanate-hydrogen peroxide antibacterium system". Ciba Found. Symp. (65): 285–94. PMID 225143.
  7. ↑ Brock, JH; et al. (1975). "Bactericidal and hemolytic activity of complement in bovine colostrum and serum: effect of proteolytic enzymes and ethylene glycol tetraacetic acid (EGTA)". Annales d’Immunologie. 126C (4): 439–451. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)
  8. ↑ Zabłocka A, Janusz M, Rybka K, Wirkus-Romanowska I, Kupryszewski G, Lisowski J (2001). "Cytokine-inducing activity of a proline-rich polypeptide complex (PRP) from ovine colostrum and its active nonapeptide fragment analogs". Eur. Cytokine Netw. 12 (3): 462–7. PMID 11566627.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Hagiwara K, Kataoka S, Yamanaka H, Kirisawa R, Iwai H (2000). "Detection of cytokines in bovine colostrum". Vet. Immunol. Immunopathol. 76 (3–4): 183–90. doi:10.1016/S0165-2427(00)00213-0. PMID 11044552. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  10. ↑ Rudloff HE, Schmalstieg FC, Mushtaha AA, Palkowetz KH, Liu SK, Goldman AS (1992). "Tumor necrosis factor-alpha in human milk". Pediatr. Res. 31 (1): 29–33. PMID 1375729. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  11. ↑ Maheshwari A, Christensen RD, Calhoun DA (2003). "ELR+ CXC chemokines in human milk". Cytokine. 24 (3): 91–102. doi:10.1016/j.cyto.2003.07.002. PMID 14581003. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  12. ↑ Xu RJ (1996). "Development of the newborn GI tract and its relation to colostrum/milk intake: a review". Reprod. Fertil. Dev. 8 (1): 35–48. doi:10.1071/RD9960035. PMID 8713721.
  13. ↑ O'Dell SD, Day IN (1998). "Insulin-like growth factor II (IGF-II)". Int. J. Biochem. Cell Biol. 30 (7): 767–71. doi:10.1016/S1357-2725(98)00048-X. PMID 9722981. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  14. ↑ Okada M, Ohmura E, Kamiya Y; et al. (1991). "Transforming growth factor (TGF)-alpha in human milk". Life Sci. 48 (12): 1151–6. doi:10.1016/0024-3205(91)90452-H. PMID 2002746. {{cite journal}}: Explicit use of et al. in: |author= (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  15. ↑ Saito S, Yoshida M, Ichijo M, Ishizaka S, Tsujii T (1993). "Transforming growth factor-beta (TGF-beta) in human milk". Clin. Exp. Immunol. 94 (1): 220–4. doi:10.1111/j.1365-2249.1993.tb06004.x. PMC 1534356. PMID 8403511. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  16. ↑ Tokuyama Y, Tokuyama H (1993). "Purification and identification of TGF-beta 2-related growth factor from bovine colostrum". J. Dairy Res. 60 (1): 99–109. doi:10.1017/S0022029900027382. PMID 8436667. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  17. ↑ Hironaka, T, et al. Identification and partial purification of a basic fibroblast growth factor-like growth factor derived from bovine colostrum. Journal of Dairy Science 80(3):488-495 (1997)
  18. ↑ Xiao X, Xiong A, Chen X, Mao X, Zhou X (2002). "Epidermal growth factor concentrations in human milk, cow's milk and cow's milk-based infant formulas". Chin. Med. J. 115 (3): 451–4. PMID 11940387. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ Playford RJ, Macdonald CE, Johnson WS (2000). "Colostrum and milk-derived peptide growth factors for the treatment of gastrointestinal disorders". Am. J. Clin. Nutr. 72 (1): 5–14. PMID 10871554. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  20. ↑ Vuorela P, Andersson S, Carpén O, Ylikorkala O, Halmesmäki E (2000). "Unbound vascular endothelial growth factor and its receptors in breast, human milk, and newborn intestine". Am. J. Clin. Nutr. 72 (5): 1196–201. PMID 11063449. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  21. ↑ Flidel-Rimon O, Roth P (1997). "Effects of milk-borne colony stimulating factor-1 on circulating growth factor levels in the newborn infant". J. Pediatr. 131 (5): 748–50. doi:10.1016/S0022-3476(97)70105-7. PMID 9403658. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)
  22. ↑ Peter Bird, Northamptonshire ACRE 'Village Voices' oral history recordings, Northamptonshire ACRE and Northamptonshire County Archives
  23. ↑ Gottstein, Michael. Colostrum is vital ingredient to keep newborn lambs alive. Irish Independent. ۳ مارس ۲۰۰۹.
  24. ↑ علی اکبر دهخدا. «آغوز | لغت‌نامه دهخدا». لغت‌نامه. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۰.

خطای یادکرد: برچسپ <ref> تعریف شده درون <references> با نام «Playford2000» محتوایی ندارد. ().

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=ماک_(خوراکی)&oldid=38705378»