بنای معین التجار

پیشنهاد شده است که کاروانسرای معین‌التجار در این مقاله ادغام شود. (بحث)

عمارت معین التجار
نام	عمارت معین التجار
کشور	ایران
استان	استان خوزستان
شهرستان	اهواز
اطلاعات اثر
کاربری	خانه
دیرینگی	دوره قاجار
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجار
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۲۱۵۸
تاریخ ثبت ملی	۲۰ آبان ۱۳۷۷

بنای معین التجار مربوط به دوره قاجار است و در اهواز، خیابان ۲۴ متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۰ آبان ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۵۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.^[۱]

سرای معین التجار، یکی از بناهای ارزشمند بافت قدیم اهواز، سرای بازرگان سرشناس حاج محمدتقی معین التجار است که عده ای سودجو به اشتباه آنرا با نام جعلی کاخ شیخ خزعل معرفی میکنند در دوره قاجاریه با همکاری محمد حسن خان سعدالدوله در ساحل رودخانه کارون بنا شد. معین التجار از بازرگانان مشهور شوشتر بود که به دلیل اصالت بوشهری به معین التجار بوشهری نیز معروف بود. وی شرکتی به نام شرکت ناصری برای کشتی‌رانی در کارون تأسیس کرده و مجموعه‌ای از بناها در بندر ناصری (اهواز امروزی) بنا کرد.^[۲] وی در ساحل رود کارون دفتر کار خود را تأسیس کرده در کنار آن حمام، بازار، باغ و مسجدی احداث نمود که این مسجد از کنار رودخانه تا حدود خیابان کاوه و بیمارستان امام (بیمارستان جندی شاپور) امتداد می‌یافته‌است. معین التجار با ساخت این سرا و کشیدن یک رشته خط آهن از کنار رودخانه تا محل مسجد حاج رئیس) معروف به مسجد سر سچه (مال التجاره‌ای را که از خرمشهر به وسیله کشتی به بندرگاه اهواز وارد می‌شود با واگن‌های اسب کش تا این محل انتقال می‌داد و سپس با استفاده از خط آهن شرکت نفت تا محل اهواز قدیم حمل کرده و در آنجا پس از تخلیه به وسیله کشتی به محلی به نام شلیلی در سه فرسنگی شوشتر می‌رساند. از سال ۱۳۰۷ تا سال ۱۳۳۲ کشتی‌های تجاری بار خود را در سرای این تاجر تخلیه می‌کردند. تا چند سال قبل سرا به صورت غرفه-غرفه یا به عنوان انبار مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه در سال ۱۳۷۴ بر اثر آتش‌سوزی بخش اعظم آن از بین رفت و بیشتر ستونها و سقف دچار آسیب دیدگی شدید شد.^[۳]

از جمله آثار شاخص موجود در اهواز می‌توان بنای معین التجار را نام برد این بنا مربوط به دوره قاجاریه زمان پادشاهی ناصر الدین شاه بوده و یکی از یادگارهای بازمانده از شهر قدیم اهواز است. پس از اعطای امتیاز کشتی‌رانی در رودخانه کارون به دولت انگلیس (سال ۱۲۶۶ش) یکی از تجار ایرانی نیز که از این امتیاز برخوردارشد مدیر کل میراث فرهنگی خوزستان از بازگشایی سرای معین‌التجار اهواز پس از سال‌ها به روی گردشگران خبر داد. وی با اشاره به تصمیمات اتخاذ شده برای این سرای تاریخی افزود: این سرای تاریخی قرار است به عنوان بازارچه موقت صنایع دستی تعریف کاربری شود و در اختیار صنعت‌گران خوزستانی قرار گیرد و هم‌زمان این سرا به محلی برای استقرار انجمن‌های دوستداران میراث فرهنگی نیز تبدیل می‌شود.

• 
• 
• 
• 
• 
  سرای معین التجار۱-۱
• 
  سرای معین التجار۱-۲
• 
  سرای معین التجار۱-۳
• 
  سرای معین التجار۱-۴
• 
  سرای معین التجار۱-۶
• 
  سرای معین التجار۱-۷
• 
  سرای معین التجار۱-۸

• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
• خانه معین التجار در شوشتر
• خانه معین التجار در تهران