Quetzaltenango

Quetzaltenango
hiri handia
Irudi gehiago
Fitxategi:Escudo de la Municipalidad de Quetzaltenango.png
Administrazioa
Herrialdea	Guatemala
Departamendua	Quetzaltenango
Sorrera	1524
Alkatea	Jorge Rolando Barrientos Pallecer
Posta kodea	09001
Geografia
Koordenatuak	14°50′00″N 91°31′00″W / 14.833333333333°N 91.516666666667°W / 14.833333333333; -91.516666666667
Azalera	127 km²
Altuera	2357
Mugakideak	Concepción Chiquirichapa (en) , Olintepeque (en) , San Andrés Xecul (en) , Zunil (en) , Almolonga (en) , Cantel (en) eta Salcajá (en)
Demografia
Biztanleria	207.620 (2023ko ekainaren 30a) 3.545 (2022)
Dentsitatea	. bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1524 (egutegi gregorianoa)
Telefono aurrizkia	5027
Ordu eremua	UTC−06:00
Hiri senidetuak	San José, Campeche, Turin, Coban, Livermore, Santa Fe, San Francisco de Acámbaro (en) , Altagracia (Nikaragua), Chiapa de Corzo, Colima, Comitán de Domínguez, Cusco, La Paz, Guelph (en) , San Cristóbal de las Casas, Santa María Huatulco (udalerria), Tapachula de Córdova y Ordóñez (en) , Tromsø eta Veracruz
Hizkuntza ofiziala	gaztelania, Mam (en) eta K'iche'era
inforpressca.com…

Artikulu hau Quetzaltenango hiriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Quetzal».

Quetzaltenango ([ketsalteˈnaŋgo] ahoskatua, baita Xelajú [ʃelaˈxu] edo Xela [ˈʃela] ezizenaz ezaguna ere) Guatemalako hego-mendebaleko hiria da, izen bereko departamenduko hiriburu dena. 120 km² ditu, eta 170.000 biztanle (2011). Guatemala-El Salvadorreko sumendien zerrendan kokaturik dago, 2.357 metroko garaieran. Mendebaleko merkataritza- eta administrazio-gune nagusia da. Kafe-ekoizpena eta horren inguruan eratutako zerbitzuak eta industriak dira hiriaren ekonomia-jarduera nagusiak. Horiez gainera, garrantzi handia dute nekazaritzako gaien eraldaketa industriak (garagardogintzak, likoregintzak eta xaboigintzak, bereziki) eta ehungintzak (kotoia eta artilea). Aireportua du.

Espainiarrak Ameriketara iritsi zirenean, kitxeen hiria zen, eta Xelaju deitzen zioten bertakoek. Alabaina, espainiarrek kitxeak menderatu zituztenean, hiriari izena aldatu zioten. República de los Altos eratu zenean, hiriburua izan zen errepublika hark iraun zuen denbora laburrean. 1902an Santa Maria sumendiak hiria suntsitu zuen.

Datu klimatikoak (Quetzaltenango, Tenp.: 1991−2010 / Prez.: 1980−2010)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	28.4	29.8	29.8	28.2	29.4	26.5	25.2	25.0	26.0	25.2	25.6	26.2	29.8
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	22.0	23.5	25.5	23.8	23.1	21.9	21.9	22.1	20.9	21.7	21.3	22.1	22.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	12.9	13.7	14.8	15.8	15.8	15.6	15.8	15.8	15.2	15.0	14.0	13.2	14.7
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	2.3	2.9	3.9	6.3	8.8	9.3	8.2	8.5	9.0	8.4	6.0	2.8	6.4
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	−11.5	−5.4	−5.2	−3.6	0.6	1.0	2.5	0.5	1.0	0.0	−5.5	−5.4	−11.5
Euria (mm)	1.80	5.50	14.44	41.16	131.55	147.77	98.65	106.95	134.67	93.55	18.68	7.08	801.8
Euri egunak (≥ 0.1 mm)	0.8	0.93	2.33	5.87	16.8	21.93	18.0	17.53	22.8	14.47	5.67	2.13	129.3
Eguzki orduak	249.57	240.27	249.33	212.77	167.14	142.32	185.27	187.51	135.61	156.94	199.15	228.69	2354.6
Hezetasuna (%)	65.68	63.05	64.5	68.4	74.5	79.37	74.47	76.05	81.16	79.32	72.65	68.63	72.32
Iturria: Instituto Nacional de Sismologia, Vulcanologia, Meteorologia, e Hidrologia[1]