Halibut

Halibut
	Irudi gehiago
Iraute egoera
	; Ia galzorian (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Actinopteri
Ordena	Pleuronectiformes
Familia	Pleuronectidae
Generoa	Hippoglossus
Espeziea	Hippoglossus hippoglossus; (Linnaeus, 1758)

Halibuta edo fletana (Hippoglossus hippoglossus) pleuronektidoen familiako arrain gorputz-zapala da, bi begiak gaineko aldean dituena. Hezurdun arrainen artean handiena da^[1]. Sarritan mihi-arrainarekin nahasten da, baina berez familia desberdinetakoak dira.

Deskribapena

Batazbeste 1'2 metrotako luzera eta 200 kg-tako pisua izaten du baina ohikoa izaten da 3 m inguru luze eta 320 kg hartzen dituzten aleak ere. Lekuan lekuko kolorea hartzen du, itsas azpiko hondarrarena gehienetan, han ibiltzen baita. Halibut gazteek kolore apalagoa dute eta pinporta ugari ere bai^[2].

Hazkuntza moteleko arraina da. Sexu heldutasuna 8 urterekin lortzen dute arrek eta 10-11 urterekin emeek. 25-30 urte inguru bizi dira. Harrapaturiko halibut zaharrenak 50 urte zituen^[3].

Bizilekua

Ozeano atlantikoan aurkitzen da, 50 eta 2.000 metrotako sakonera artean. Zenbat eta halibut helduagoa hainbat eta ur sakonagoetan bizi da^[2]. Egunez arroken azpian ezkutatzen da eta gauez ateratzen da ehizatzera. Ur hotzeko itsasoetan bizi da. Bizkaiko golkoan ere bizi da^[3].

Halibuta igerilari ona da eta distantzia luzetako migrazioak egiteko gai da.

Ekologia

Larba egoeran ur azaleko planktonaz elikatzen da eta urtebete duenean itsas hondora jaitsi eta han bizi diren animalia txikiak eta arrautzak jaten ditu. Halibut helduak arrainak (bakaoilaoa, sardinzarra, paneka...), txipiroiak eta krustazeoak harrapatzen ditu. Halibut txikiagoak ere jan ditzake^[3].

Halibutaren harrapariak fokak eta Groenlandiako marrazoak eta orkak dira^[2].

Erabilera

Halibuta asko arrantzatu izan da. Arrainaren gibelak A eta D bitamina ugari du. Hazkuntza motela duenez populazioak nabarmen jaitsi dira eta arriskuan dagoen espeziea da gaur egun.

Aspaldian halibut haztegiak eraiki dira. 2006an Kanadan, Norvegian, Erresuma Batuan, Islandian eta Txilen ezarri ziren halibut haztegiak^[4].

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Chapleau, Francois & Amaoka, Kunio (1998). Paxton, J.R. & Eschmeyer, W.N.. (1998). Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. xxx ISBN 0-12-547665-5..
↑ ^a ^b ^c (Ingelesez) «Home» Gulf Of Maine Research Institute (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).
↑ ^a ^b ^c «Hippoglossus hippoglossus, Atlantic halibut : fisheries, aquaculture, gamefish, aquarium» fishbase.mnhn.fr (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).
↑ «Atlantic Halibut» web.archive.org 2010-12-27 (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).

Kanpo estekak

Datuak: Q1143520
Multimedia: Hippoglossus hippoglossus / Q1143520
Espezieak: Hippoglossus hippoglossus

[1] Chapleau, Francois & Amaoka, Kunio (1998). Paxton, J.R. & Eschmeyer, W.N.. (1998). Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. xxx ISBN 0-12-547665-5..

[:0-2] (Ingelesez) «Home» Gulf Of Maine Research Institute (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).

[:1-3] «Hippoglossus hippoglossus, Atlantic halibut : fisheries, aquaculture, gamefish, aquarium» fishbase.mnhn.fr (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).

[4] «Atlantic Halibut» web.archive.org 2010-12-27 (Noiz kontsultatua: 2023-10-02).

[1]

[2]

[3]

[4]