Salaca

Salaca
latine Saletsa
rivero
Salaca kaj Neļķu klifoj
Lando	Latvio
Regiono	Vidzeme
Distriktoj	Distrikto Valmiera, Distrikto Limbaži
Alfluantoj
- maldekstraj alfluantoj	Īģe
- dekstraj alfluantoj	Ramata
Urboj	3  - Salacgrīva  - Staicele
Fonto	Lago Burtnieks
- alteco	42 m
- koordinatoj	57° 47′ 43″ N 25° 08′ 42″ O / 57.79528 °N, 25.14500 °O / 57.79528; 25.14500 (mapo)
Enfluejo	Golfo de Rigo
- situo	Salacgrīva, Latvio
- alteco	0 m
- koordinatoj	57° 45′ 19″ N 24° 20′ 57″ O / 57.75528 °N, 24.34917 °O / 57.75528; 24.34917 (mapo)
Longo[1]	95 km (59 mi)
Akvokolektejo	3 421 km² (342 100 ha)
Trafluo	Salacgrīva
- mezproksima	31,3 m³/s
- maksimuma	184 m³/s
- minimuma	4,4 m³/s
Ĉiujara drenaĵo	1,06 km³
Mapo de riverfluo
Vikimedia Komunejo: Salaca

Salaca estas rivero de norda Latvio, kiu longas 95 kilometrojn kaj enfluas al Golfo de Rigo de Balta Maro.^[1] Ĝi fluas tra distriktoj Valmiera kaj Limbaži. Proksimume 60% de la basena areo estas disponigitaj per la alfluantoj de la lago Burtnieks (Seda, Briede, Rūja), la kunfluejo de Seda kaj Rūja ĉar la fakte komencas de Salaca povas esti observita jam en la lago.^[2] En la buŝo de rivero - Salacgrīva haveno.

Salaca komencas en Burtnieki ebenaĵo de la Norda Vidzeme malaltebenaĵo (latve Ziemeļvidzemes zemiene), kiu transiras la marĉan Metsepole ebenaĵon en Mezlatva malaltebenaĵo (latve Viduslatvijas zemiene) ĉirkaŭ la limo de Valmiera kaj Limbaži distriktoj, kaj en najbareco de la estuaro - sur la Vidzeme marbordo de la Marborda malaltebenaĵo (latve Piejūras zemiene). Geologie, mezdevonaj grejsoj kaj argiloj dominas en la tuta kurso kaj baseno.^[3] Marborda ĝis modere kontinenta klimato, averaĝa temperaturo -4,5 - 6 °C en januaro, +16,5 °C en julio. Precipitaĵo 700-750 mm jare kun nekonsiderinda pinto en la meza kurso.^[4]

Kontraŭflue kaj laŭflue, la rivero fluas malrapide, malantaŭ la Rozēni ponto ĝia deklivo iĝas pli rapida kaj rokaj torentaĵoj aperas de Mērnieki.^[5][6]

Ekzistas rozkoloraj devonaj grejsonudrokoj sur la bordoj de la Salaca en pluraj lokoj, kiel ekzemple la Pietraga Ruĝaj klifoj kaj Skaņaiskalns. En kelkaj el ili, fontakvoj lesivis kavernojn, inkluzive de la plej granda natura kavernsistemo en Latvio.^[3] Ĉe la fino de la somero, kiam la akvonivelo malaltiĝas, la sablobankoj iĝas pli prononcitaj kaj la profundo en kelkaj el la plej larĝaj lokoj estas nur ĉirkaŭ 15 cm, kvankam la lago Burtnieks reduktas flufluktuojn kaj la lito ĉe la fonto estas artefarite profundigita. La rivero ankaŭ havas profundajn, malrapidajn sekciojn, ĉe la fonto la rivero ne frostas pro la plej varma akvo de lago Burtnieks.^[7] La Naturparko de Salaca valo komenciĝas de Mazsalaca, kaj la rivero situas en la Biosfera Rezervo de Norda Vidzeme. Multaj protektitaj marĉoj en la baseno.

Estas pluraj specioj de fiŝoj: en la supra parto - ezoko, perko, Squalius cephalus, Leuciscus idus, en la malsupra parto ankaŭ bramo, ploto. Multe da vimboj printempe, salmonedoj aŭtune. Printempe okazas fiŝkapta konkurso "Staiceles vimba" ĉe la bordo de Salaca apud Staicele. Nur speciale licencita fiŝkaptado estas permesita en Salaca.^[8] Remado laŭ la rivero daŭras 3-4 tagojn, la plej grandaj malhelpoj estas la restaĵoj de la antaŭa Mēri mueleja digo kaj la antaŭa Staicele paperfabrika digo.^[9]

Maldekstra:

• Ķirele (14 km);
• Nātrene (13 km);
• Īģe (49 km);
• Noriņa (11 km);
• Korģe (33 km).

Dekstra:

• Ramata (30 km);
• Glāžupe (18 km);
• Melnupe (14 km).

• Vecate
• Mazsalaca
• Skaņkalne
• Vīķi
• Staicele
• Rozēni
• Mērnieki
• Vecsalaca
• Salacgrīva

La riveron trapasas la Eŭropa ŝoseo E67/A1 en la sekcio Rigo-Talino (en Salacgrīva) kaj regionaj vojoj P19 Ainaži—Valmiera (en Staicele), P16 Mazsalaca-Valmiera (en Mazsalaca) kaj lokaj vojoj.

• 
  Pietraga Ruĝaj klifoj.
• 
  Salacgrīva haveno.
• 
  Dauģēnu klifoj.
• 
  Gudzonu kaverno.
• 
  Bezdelīgu klifoj.