Karel Höger
| Karel Höger | |
|---|---|
Karel Höger en 1943 | |
| Persona informo | |
| Aliaj nomoj | Karel Hojer |
| Naskiĝo | 17-an de junio 1909 en Královo Pole |
| Morto | 4-an de majo 1977 (67-jaraĝa) en Prago |
| Mortokialo | Korinfarkto 
|
| Tombo | Slavín tombejo de Vyšehrad
|
| Lingvoj | ĉeĥa • Esperanto |
| Nacieco | ĉeĥo |
| Ŝtataneco | Ĉeĥoslovakio
|
| Alma mater | Fakultato de filozofio de la Masaryk-Universitato - estetiko (1932–1933) Státní hudební a dramatická konzervatoř v Brně (en)  (1929–1932)Státní český učitelský ústav v Brně (en) (1924–1928)Brno Conservatory (en)
|
| Familio | |
| Patro | František Höger (en)
|
| Patrino | Maria Högerová (en)
|
| Edz(in)o | Eva Vachková (en) (1962–) Zdenka Procházková (en)
|
| Okupo | |
| Okupo | aktoro filmaktoro televida aktoro reciter (en) teatra aktoro pedagogo verkisto esperantisto
|
| Esperanto | |
| Aliaj aktivaĵoj | esperantlingva aktorado |
Karel HÖGER (li naskiĝis la 17-an de junio 1909 - mortis la 4-an de majo 1977) estis unu el la plej grandaj ĉeĥaj aktoroj, amata de la tuta nacio de infanaĝo kiel la plej bona deklamanto de filmaj fabeloj.
Vivo kaj verko
[redakti | redakti fonton]Li naskiĝis kiel la dektria infano en familio de laboristo en brikfabriko en Brno-Královo Pole. Kun siaj gefratoj li ludis pupteatron, en sia 8-a jaro li fariĝis membro de amatora aktora societo en Brno. En 1928 li sukcese finis studadon en pedagogia instituto kaj iris instrui al Lomnice u Tišnova. Samtempe li komencis studi la konservatorion de Brno, post fino de soldata sevo li ne plu povis akiri postenon de instruisto, tial li akceptis proponon de Landa teatro en Brno por daŭra engaĝiĝo. Ĉi tie lu ludis ĝis 1940 kaj kreis 120 diversajn rolojn. En 1940 li transloĝiĝis al Praha, ĉar li akceptis proponon ludi en la Nacia teatro.
En filmo li komence ludis nur etajn rolojn, sed fine li aperis apud Lída Baarová en filmo Dum silentaj noktoj. El liaj filmaj roloj elstaras roloj de reĝo Venceslao la 4-a, komponisto Bedřich Smetana, pentristo Mikoláš Aleš, inĝeniero Prokop en Krakatit laŭ Karel Čapek kaj multaj aliaj. En la 1960-aj jaroj li ludis sukcesan kriminaliston kiel kapitano-detektivo kun Josef Bek. En detektiva filmo Nuda paŝtistino li male prezentis krimulon-intelektulon. Unu el liaj lastaj filmaj roloj estis ĉefepiskopo Ernesto de Pardubice en komedia muzikala filmo de Zdeněk Podskalský Nokto en Karlŝtejn laŭ teatraĵo de Jaroslav Vrchlický (en Esperanto la dramo aperis en traduko de Miloš Lukáš sub titolo Nokto en Karlův Týn). En filmo Aŭsgusta dimanĉo laŭ poeto František Hrubín li rolis dekadencan poeton, kiu perdis sencon de la vivo.
Belajn rolojn proponis al li televido, ekz. Gregor Mendel, malkovrinto de genetikaj leĝoj, krima kuracisto en Duonpenco, maljunajn virojn plenajn de optimisto kaj vivoforto li ludis en Folio por memorlibro (kun Blanka Waleská) kaj Romeo kaj Julieta fine de novembro (kun Dana Medřická), pentristo en televida serio Estis unu domo kaj sinjoro Butteau en televida serio F. L. Věk. Sian lastan televidan rolon en Hospitalo rande de la urbo li jam ne finis, ĉar li mortis meze de filmado (la rolon poste transprenis slovaka aktoro Ladislav Chudík, kiu fariĝis pro tiu rolo ege populara).
Lia voĉo estis velura, kultivita, taŭga ankaŭ por legado en radio kaj komentado de desegnitaj filmoj. Ĉeĥaj infanoj konas lian rakontadon pri rabisto Rumcajs de verkisto Václav Čtvrtek, Rakontadon pri Hundeto kaj Katineto de Josef Čapek kaj Poŝtistan rakonton de Karel Čapek.
Karel Höger kaj Esperanto
[redakti | redakti fonton]Li ludis esperantlingve ankaŭ en Verda Stacio. El tiu tempo konserviĝis sonregistro de opero Najado de Antonín Dvořák, en kiu Karel Höger legas komentarion inter unuopaj arioj. Ankaŭ en sia memorlibro li mencias sian kunlaboron kun esperantistoj.
Filmografio (elekto)
[redakti | redakti fonton]Filmo
[redakti | redakti fonton]- Turbina (Turbino, 1941)
- Modrý závoj (Blua vualo)
- Za tichých nocí (Dum silentaj noktoj, 1941)
- Čtrnáctý u stolu (La dekkvara ĉe la tablo)
- Týden v tichém domě (Semajno en silenta domo, 1947)
- Krakatit (Krakatito, 1948) (ĉefa rolo: ing.Prokop)
- Léto (Somero, 1948)
- Mikoláš Aleš (Mikoláš Aleš, 1951, rolo de la pentristo Aleš)
- Nástup (Ekiro, 1952)
- Kavárna na hlavní třídě (Kafejo ĉe la ĉefa avenuo, 1953)
- Jan Hus (Johano Hus, 1954 - rolo de la reĝo Venceslao la IV-a)
- Jan Žižka (Johano Žižka, 1955 - rolo de la reĝo Venceslao la IV-a)
- Z mého života (El mia vivo 1955 - komponisto Bedřich Smetana)
- Honzíkova cesta (La vojaĝo de Johanĉjo, 1956)
- Nezlob, Kristino! (Ne petolu, Kristina!, 1956)
- Občan Brych (Civitano Briĥ, 1958 - la ĉefa rolo)
- 105% alibi (Alibio 105-procenta, 1959 - kapitano Tůma)
- Ošklivá slečna (Malbela fraŭlino, 1959)
- Srpnová neděle (Aŭgusta dimanĉo, 1960)
- Baron Prášil (Barono Münchhausen, epizoda rolo de Cyrano de Bergerac)
- Kde alibi nestačí (Kie alibio ne sufiĉas, 1961 - kapitano Tůma)
- Kohout plaší smrt (Koko fortimigas la morton, 1961)
- Lucie (Lucia, 1963)
- Spanilá jízda (Ĉarma rajdantaro, 1963)
- Alibi na vodě (Alibio sur akvo, 1965 - kapitano Tůma)
- Zlatá reneta (Ora renedo, 1965)
- Nahá pastýřka (Nuda paŝtistino, 1966)
- Dita Saxová (1967)
- Maratón (Maratono, 1968 - generalo Rybalko)
- 30 panen a Pythagoras (30 virgulinoj kaj Pitagoro, 1970)
- Svatba bez prstýnku (Nupto sen nuptoringo, 1972)
- Noc na Karlštějně - (Nokto en Karlŝtejn, 1973 - ĉefepiskopo Ernesto de Pardubice)
- Sedmého dne večer (La sepan tagon vespere, 1974 - majoro Tichý)
Televido
[redakti | redakti fonton]- Byl jednou jeden dům (Estis foje unu domo)
- Lístek do památníku (Folio por memorlibro)
- F. L. Věk
- Romeo a Julie na konci listopadu (Romeo kaj Julieta fine de novembro)
- O loupežníku Rumcajsovi (Pri rabisto Rumcajs)
- Gregor Mendel
Paroligado
[redakti | redakti fonton]- Pri Mikŝo - ĉeĥoslovaka animea televidserio pri virkato Mikŝo
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Karel Höger en la firmao Supraphon
- Filmoj de Karel Höger
- Filmoj de Karel Höger Arkivigite je 2008-02-21 per la retarkivo Wayback Machine
- Ĉeĥa filma datumbazo pri Karel Höger Arkivigite je 2008-03-13 per la retarkivo Wayback Machine
