Ekologia restaŭro
Ekologia restaŭrado estas la scienca studado kiu subtenas la praktikon ekologie restaŭri degraditajn, difektitajn, aŭ detruitajn ekosistemojn en la medio per aktiva homa interveno kaj agado. Ekologia restaŭrado aperis kiel aparta kampo en ekologio en la 1980-aj jaroj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Terposedantoj kaj administristoj klopodis restaŭrigon dum multaj centoj, aŭ miloj da jaroj,[1] kvankam la scienca kampo de "restarigekologio" estis unue identigita kaj kreita en la komenco de la 1980-aj jaroj fare de John Aber kaj William Jordan. La studo de restarigekologio fariĝis nur fortika kaj sendependa scienca fako dum la lastaj du jardekoj,[2] kaj la komercaj aplikoj daŭre estas en la procezo de evoluigado.
Difino
[redakti | redakti fonton]La Society for Ecological Restoration (Socio por Ecological Restoration) difinas ekologian restarigon kiel "intencitan agadon kiu iniciatas aŭ akcelas la normaligon de ekosistemo kun respekto al ĝia sano, integreco kaj daŭripovo".[3] La praktiko de ekologia restarigo inkluzivas larĝan amplekson de projektoj: kontrolon de erozio, rearbarigon, la uzon de genetike lokaj indiĝenaj specioj, forigon de ne-indiĝenaj specioj kaj fiherbojn, revegetaĵigon de ĝenitaj areoj, riveretojn, reenkondukon de indiĝenaj specioj, same kiel vivejoj kaj intervaloplibonigo por laŭcelaj specioj. La esprimo "ekologia restarigo" plusendas al la praktiko de la disciplino de "restarigekologio".
La esprimo restarigekologio estas uzita por la akademia studo de la procezo, dum "ekologia restarigo" estas la esprimo uzita por la faktaj projekto aŭ procezo.
La procezo de ekologia restarigo estas unika en teradministraciaj perspektivoj, je tio ke la celo estas reestigi la originan aŭ historian indiĝenan ekosistemon de ejo, utiligante lokajn indiĝenajn vegetaĵajn speciojn, ekskludante ekzotajn plantojn, kaj reestigi la ekosistemon al mem-daŭrigebla stato, ene de certa kvanto de tempo.
En la vido de biologo E. O. Wilson, "Ĉi tie estas la rimedo por la finigo de la granda formorto-spasmo. La venonta jarcento iĝos, mi kredas, la epoko de restarigo en ekologio".
Referencoj
[redakti | redakti fonton]Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Allen, M.F., Jasper, D.A. & Zak, J.C. (2002). Micro-organisms. In Perrow M.R. & Davy, A.J. (Eds.), Handbook of Ecological Restoration, Volume 1 Principles of Restoration, pp. 257–278. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-79128-6
- Anderson, M.K. (2005). Tending the Wild: Native American knowledge and the management of California's natural resources. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-23856-7
- Baer, S.G., Collins, S.L., Blair, J.M., Knapp, A.K. & Fiedler, A.K. 2005. "Soil heterogeneity effects on tallgrass prairie community heterogeneity: an application of ecological theory to restoration ecology". Restoration Ecology 13 (2), 413–424.
- Bradshaw, A.D. (1987). Restoration: the acid test for ecology. In Jordan, W.R., Gilpin, M.E. & Aber, J.D. (Eds.), Restoration Ecology: A Synthetic Approach to Ecological Research, pp. 23–29. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-33728-3
- Daily, G.C., Alexander, S., Ehrlich, P.R., Goulder, L., Lubchenco, J., Matson, P.A., Mooney, H.A., Postel, S., Schneider, S.H., Tilman, D. & Woodwell, G.M. (1997) "Ecosystem Services: Benefits Supplied to Human Societies by Natural Ecosystems". Issues in Ecology 1 (2), 1-18.
- Harris, J.A. (2003) Measurements of the soil microbial community for estimating the success of restoration. European Journal of Soil Science. 54, 801-808.
- Harris, J.A., Hobbs, R.J, Higgs, E. and Aronson, J. (2006) Ecological restoration and global climate change. Restoration Ecology 14(2) 170 - 176.
- Klotzi, F. & Gootjans, A.P. 2001. "Restoration of natural and semi-natural wetland systems in Central Europe: progress and predictability of developments". Restoration Ecology 9 (2), 209-219.
- Luken, J.O. (1990). Directing Ecological Succession. New York: Chapman and Hall. ISBN 0-412-34450-5
- Novacek, M.J. & Cleland, E.E. (2001). "The current biodiversity extinction event: Scenarios for mitigation and recovery". Proceeding of the National Academy of Science 98 (10), 5466-5470.
- Seabloom, E.W., Harpole, W.S., Reichman, O.J. & Tilman, D. 2003. "Invasion, competitive dominance, and resource use by exotic and native California grassland species". Proceedings of the National Academy of Sciences 100 (23), 13384–13389.
- SER (2004). The SER Primer on Ecological Restoration, Version 2. Society for Ecological Restoration Science and Policy Working Group. http://www.ser.org/reading_resources.asp Arkivigite je 2006-02-07 per la retarkivo Wayback Machine
- Shears N.T. (2007) Biogeography, community structure and biological habitat types of subtidal reefs on the South Island West Coast, New Zealand. Science for Conservation 281. p 53. Department of Conservation, New Zealand. [1]
- van Andel, J. & Grootjans, A.P. (2006). Restoration Ecology: The New Frontier . In van Andel, J. & Aronson, J. (Eds.), Restoration Ecology, pp. 16–28. Massachusetts: Blackwell. ISBN 063205834x
- White, P.S. & Jentsch, A. (2004). Disturbance, succession and community assembly in terrestrial plant communities. In Temperton, V.K., Hobbs, R.J., Nuttle, T. & Halle, S. (Eds.), Assembly Rules and Restoration Ecology: Bridging the Gap Between Theory and Practice, pp. 342–366. Washington, DC: Island Press. ISBN 1-55963-375-1
- Wilson, E. O. (1988). Biodiversity. Washington DC: National Academy. ISBN 0-309-03739-5
- Young, T.P. (2000). "Restoration ecology and conservation biology". Biological Conservation. 92, 73–83.
- Young, T.P., Chase, J.M. & Huddleston, R.T. (2001). "Succession and assembly as conceptual bases in community ecology and ecological restoration". Ecological Restoration. 19, 5–19.
- Young, T.P., Petersen, D.A. & Clary, J.J. (2005). "The ecology of restoration: historical links, emerging issues and unexplored realms". Ecology Letters 8, 662-673.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Nature Education Knowledge entry on Restoration Ecology (peer-reviewed) at nature.com
- A Guide to Restoration Ecology Arkivigite je 2008-10-23 per la retarkivo Wayback Machine at washington.edu
- A Guide to Sustainable Forest Restoration Arkivigite je 2007-09-29 per la retarkivo Wayback Machine at foreverredwood.org
- Green Infrastructure Resource Guide at asla.org
- Conservation Effects Assessment Project bibliographies Arkivigite je 2008-12-05 per la retarkivo Wayback Machine at nal.usda.gov
- UF Water Institute at ufl.edu
- Seagrass Restoration Information at seagrassli.org
- Back to Natives Restoration (non-profit org.) at backtonatives.org
- Earth Repair & Restoration at earthrepair.com.au
- A Guide to Prairie and Wetland Restoration In Eastern Nebraska Arkivigite je 2016-08-08 per la retarkivo Wayback Machine at prairieplains.org