Guy Fawkes
| Guy Fawkes | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 13-an de aprilo 1570 en Jorko,  Reĝlando Anglio
|
| Morto | 31-an de januaro 1606 (35-jaraĝa) en Westminster, Reĝlando Anglio
|
| Mortokialo | Cervical fracture (en)  
|
| Lingvoj | angla |
| Ŝtataneco | Reĝlando Anglio
|
| Alma mater | St Peter's School (en)
|
| Familio | |
| Patro | Edward Fawkes (en)
|
| Patrino | Edith Jackson (Blake) (en)
|
| Edz(in)o | – |
| Okupo | |
| Okupo | militisto soldato
|
Guy FAWKES [gaj faŭks] (naskiĝis la 13-an de aprilo 1570, mortis la 31-an de januaro 1606) estis la plej fama partoprenanto en la pulva konspiro de 1605 - malsukcesa komploto mortigi la britan reĝon Jakobo la 1-a kaj aliajn.
Li naskiĝis en York, urbo en nord-Anglio. Lia patro estis juristo kies fako estis la leĝoj de la eklezio. Post ties morto en 1579, la patrino de Guy Fawkes edziĝis al la ferva romkatolika Denis Bainbridge. Kiam li havis dek-ses jarojn, Guy Fawkes mem konvertiĝis al la romkatolikismo. Post laborado kiel servisto en la domegoj de du katolikaj nobeloj (la 1-a kaj 2-a Vicgrafoj Montagu), Fawkes soldatis en la armeo de Hispanio kiu klopodis subpremi la ribelon de la protestantaj nederlandanoj. Lia komandanto estis la katolika Kavaliro William Stanley, kiu havis trupon de soldatoj el Irlando kaj kiu nomumis Fawkes oficiro. En la armeo li lernis pri eksplodiloj. Eble parte pro enkonduko fare de Stanley, Fawkes renkontis Robert Catesby, kiu unue planis la pulvan konspiron, kaj kiu decidis ke Fawkes estru ĝian efektivigon.
Guy Fawkes anticipis ke li mortus kiam la pulvo eksplodus: sed la komploto malsukcesis kiam homo ekkaptis de Fawkes la torĉon per kiu li volis eksplodigi la pulvon. Antaŭ la Privata Konsilio Fawkes restis defia: demandate de lordo el Skotlando kion li intencis, li respondis, "blovegi vin, skotajn aĉulojn, reen al viaj propraj montoj". Oni torturis lin: unue li silentis sed, eltrovinte post pluraj tagoj ke aliaj konspiruloj komencis klaran ribelon, li konfesis, tamen malkaŝante nur la nomojn de konspiruloj kiuj aŭ jam mortis aŭ estis jam konataj de la instancoj. Ĉe la eŝafodo li saltis kaj rompis al si la kolon por eviti multe pli doloregan morton.
La britoj kutimas flamigi krakfajraĵojn je la 5-a de novembro, dum la "nokto de Guy Fawkes" (Guy Fawkes Night), kaj tiam ofte bruligas figuraĵon de Guy Fawkes.
Masko de Guy Fawkes
[redakti | redakti fonton]
Dum la noktoj de Guy Fawkes, oni portis simbolan maskon pri li, sed la nuntempe uzata masko havas originon al komika libro V for Vendetta, kiu startis en 1982 kaj en ties filma adaptado en 2005, kiu aperis en 2006. La nun konatan karakterizan maskon ellaboris David Lloyd (komikdesegnisto) kaj ĝi iĝis uzata ekde dua duono de la 2000-aj jaroj dum kontraŭ-potenculaj protestoj, ĉefe fare de la movado Okupu Wall Street kaj la interreta movado "Anonymous".