Mojosa

Mojosa estas adjektivo en Esperanto (la originala kaj plej ofte renkontata formo de la radiko mojos') kun signifo egala al tiu de la angla vorto cool en ties signifo de moderna, bonega. Efektive temas pri mallongigo de triradika kunmetaĵo modernjunstila. Ĝi estas parto de la junulara esperanto-slango de la 2000-aj jaroj.

La vorto ekestis en novembro de 2003 dum la TEJK-seminario en Sötör (Hungario) per iniciato de Gregor Hinker, Felix Zesch, Carl Mäsak kaj ceteraj seminarianoj, kiam oni konstatis la fortan mankon de esperanto-vorto kiu signifus la samon kiel la angla vorto cool, sed ne en la laŭvorta senco (malvarmeta), sed en alia (moderna, bonega). Malkiel multaj aliaj proponoj pri slangaĵoj, ĝi ekuziĝis kaj enradikiĝis, kvankam ĝis nun preskaŭ nure inter la junuloj.

La seminaria laborgrupo konstatis, ke la esenco de la angla vorto cool tradukeblas kiel modernjunstila (emfazante tiel al moderneco, juneco kaj stileco), sed ĉar tion oni konstatis tro komplika, tro longa kaj ne tro cool-a, oni anstataŭe prenis la komencajn literojn de ĉiu de la tri radikoj (modern' - jun' - stil') kaj el ili kreis mallongigon MJS, kiu (laŭ sia po-litera elparolo) provizis bazon por la nova adjektivo mojosa.

Ekzistantaj klarigoj pri tio, kiel ne eblis iu pli rekta esperantigo de la vorto cool kialigas, ke fonetika transpreno kula kreus konfuzon kun kuloj kaj transpreno de la baza signifo frida ne taŭgas pro tio, ke ĝi kaŭzus ambiguecon.

Ĉar la vorto mojosa estas ĝenerale taksata kiel adjektivo derivita de radiko mojos', oni foje renkontas ankaŭ aliajn derivaĵojn faritajn de tiu sama radiko - ekzemple mojosega (=ege mojosa), mojosi (=esti mojosa), mojose (=per mojosa maniero) aŭ mojosulo (=mojosa ulo). Tamen ilia uzo ne tiom oftas kiel la uzo de la originala vorto.

Nuntempe la vorto mojosa (kaj sufiĉe malpli ofte ĝiaj derivaĵoj) trovas oftan uzon dum esperanto-konversacioj, precipe ene de la junulara medio. Male, plejmulto de la pli aĝaj esperantistoj neniam konantiĝis kun la signifo de tiu vorto. La reago kaj ĝia akcepto inter tiu ĉi grupo tamen ĝenerale estas milda, komprenema kaj multe pli pozitiva ol la reago al aliaj similaj eroj de la junulara slango (ekzemple la eksperimenta prepozicio na).

Kvankam mojosa rapide gajnas popularecon en junularaj esperantorondoj, laŭ kelkaj temas eble nur pri forpasonta fenomeno. La kialo uzi la vorton estis manko de ekvivalento por la angla vorto "cool", kiu estas jam vaste uzata de parolantoj de diversaj lingvoj. Tamen la vorto "cool" ja estas moderna kaj junstila, sed laŭ la opinio de iuj ĝi ne signifas tion. Precipe oni konstatas, ke uzantoj de mojosa konfuzas ĝin kun la vorto trenda, kiu ne estas sama kiel cool. Alternative la uzantoj parolas pri sinteno aŭ vivmaniero rilata al mojoseco. Tamen la vorto ne difinas sin mem: tio, kio estas mojosa, dependas de la spirito de la tempo. Se modernjunstilaj homoj en la 1980-aj jaroj uzis troan ŝminkon kaj harsprajon, tiuj de la 2000-aj dikiĝas pro malsaniga manĝo kaj troa komputilumado. Mojosega tiukaze signifas grasan interretdependulon.

La demando pri tio, kiel diri cool en Esperanto, tial laŭ kelkaj restas. Aperas aliaj proponoj kiel suka, kalma, loza, neŝvita aŭ malfeka. Evidentiĝas, ke la akcepton ne difinas signife la vorto per si mem, sed simple tio, kiu vorto sukcesos enuziĝi.

• Artikolo pri mojosa en la VikiVortaro
• Enskribo en la reta taglibro de Felix Zesch, kiu klarigas la historion pri mojosa
• Radio Verda: Sonja Elen Kisa intervjuas Gregor Hinker de Aŭstrio - unu el la kunkreintoj de la junulara neologismo mojosa
• Diskuto pri mojosa en la Dro Espo-adiskutforumo, reputacia retejo pri esperanto-slango
• Reklamo pri Esperanto aperos tra Google – artikolo en la Libera Folio mencias la vorton mojosa kaj donas klarigon en piednoto