pracować

• procować

From praca +‎ -ować. First attested in the middle of the 15th century. Compare Old Czech pracovati.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pra(ː)t͡sɔvat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /prat͡sɔvat͡ɕ/, /prɒt͡sɔvat͡ɕ/

pracować pf

1. (attested in Greater Poland) to work, to labor (to exert oneself very much)
   • 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[1], volume V, page 271:

     Cyeskom praczoval wolayacz (laboravi clamans Psal 68, 4), assz vsta moye ochrapyaly

     [Ciężkom pracował wołając (laboravi clamans Psal 68, 4), aż usta moje ochrapiały]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 120r:

     Satagare id est satis agere procurare festinare et omnia peragere prączovacz szylovacz

     [Satagare id est satis agere procurare festinare et omnia peragere pracować siłować]

2. (intransitive or reflexive with się, attested in Greater Poland) to work (to perform a specified task)
   • 1880-1894 [End of the fifteenth century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[2], volume I, page 148:

     Oretur... pro omnibus fidelibus laboratoribus, ut eos deus dignetur confortare in eorum sanitate ysby ony tako praczvyvczy sya svych robot vdzyelaly a potym sya do krolestva nyebyeskyego doslussyly

     [Oretur... pro omnibus fidelibus laboratoribus, ut eos deus dignetur confortare in eorum sanitate iżby oni tako pracujący się swych robot udzielali a potym się do krolestwa niebieskiego dosłużyli]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 88r:

     Niti id est laborare gradi conari et parere prączovącz

     [Niti id est laborare gradi conari et parere pracować]

3. (reflexive with się) to care for; to worry about
   • 1901 [End of the fifteenth century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 320:

     Nye potrzebyen czy yvsz szadni lyekarz na vszdrowyenye twego szina, a przetho nye praczvy szyą, yvszczy szdrow

     [Nie potrzebien ci już żadny lekarz na uzdrowienie twego syna, a przeto nie pracuj się, jużci zdrow]

• Polish: pracować
  • → Belarusian: працава́ць (pracavácʹ)
  • → Ukrainian: працюва́ти (pracjuváty)
• Silesian: pracować

• Boryś, Wiesław (2005) “pracować”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pracować”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pracować”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pracować (się), procować (się)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pracować”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish pracować. By surface analysis, praca +‎ -ować. Compare Czech pracovat and Slovak pracovať. Further compare Kashubian prôcowac and Slovincian procac.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvat͡ɕ
• Syllabification: pra‧co‧wać

pracować impf

1. (intransitive) to work (to do a specific task by employing physical or mental powers) [with przy (+ locative) ‘at what’]
   1. (intransitive) to work for (to perform a specified task at someone's request or for their benefit) [with dla (+ genitive) ‘for whom’]
   2. (intransitive) to work for (to perform certain tasks in order to achieve something) [with na (+ accusative) ‘for what’]

      Synonym: zapracowywać

   3. (intransitive) to work on (to perform certain tasks to develop or create something) [with nad (+ instrumental) ‘on what’]
   4. (intransitive) to work on (to perform certain tasks to convince someone of something) [with nad (+ instrumental) ‘on whom’]
   5. (intransitive) to work with (to cooperate with someone on something) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
   6. (intransitive) to work with (to perform certain actions to help someone's development, to teach, etc.) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
2. (intransitive) to work (to do a specified task for payment or a reward) [with u (+ genitive) ‘for whom/at what company’]

   Synonyms: robić, zarabiać, praktykować

   Pracuję jako menadżer. ― I work as manager.

   1. (intransitive) to work with (to have a job alongside someone else at the same company) [with z (+ instrumental) ‘with whom’]
3. (intransitive, of a factory etc.) to work (to function, to operate, to be active at performing the intended task)
4. (intransitive, medicine, of an organ) to work (to perform a function necessary for the body)
5. (intransitive, of devices) to work (to be on, to be performing a function)
6. (intransitive, of constructions, building materials, etc.) to warp (to be deformed by some force or from use)
7. (intransitive, obsolete, of brews, beers, etc.) to ferment

   Synonym: fermentować

8. (intransitive, obsolete, hunting, of dogs) to chase an animal diligently and eagerly
9. (intransitive, Middle Polish) to fight, to brawl (to have a physical conflict with someone)

• → Belarusian: працава́ць (pracavácʹ)
• → Ukrainian: працюва́ти (pracjuváty)

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pracować is one of the most used words in Polish, appearing 30 times in scientific texts, 39 times in news, 33 times in essays, 43 times in fiction, and 36 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 181 times, making it the 314th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• pracować in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pracować in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pracować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pracować się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “PRACOWAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 16.06.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pracować”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pracować”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pracować”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 966
• pracować in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish pracować. By surface analysis, prŏca +‎ -ować.

• IPA^(key): /praˈt͡sɔ.vat͡ɕ/
• Rhymes: -ɔvat͡ɕ
• Syllabification: pra‧co‧wać

pracować impf

1. (intransitive) to work (to do a specific task)

• pracować in silling.org