zdawać
Appearance
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]From z- + dawać. First attested in 1420. Compare Old Czech zdávati and Old Slovak zdávať.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]zdawać impf (perfective zdać)
- (law) to deliver by court
- 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[1], volume II, number 2256:
- Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wacz... debebunt
- [Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wać... debebunt]
- (law, attested in Greater Poland) to determine or set a court date
- 1981 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 371, Konin:
- Jacoszm panw Woythcowy sdawal rok po obeslanw trzeczi dzen
- [Jakośm panu Wojtkowi zdawał rok po obesłaniu trzeci dzień]
- to announce
- 1868 [1442], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[2], volume XIV, page 55:
- Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawal gy
- [Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawał ji]
- (law) to accuse, to charge
- 1868 [1440], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[3], volume XIV, page 4:
- Princeps deputat al. zdawa knyaza Kuzma... in noncomparicione termini
- [Princeps deputat al. zdawa kniazia Kuźmę... in noncomparicione termini]
- to damn, to condemn
- 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[4], Modlitewnik Nawojki, page 70:
- Raczy my vproszycz... v szwego mylego, aby mye nye pokazowal groznego oblycza... any mye zdawal
- [Raczy mi uprosić... u swego miłego, aby mie nie pokazował groźnego oblicza... ani mie zdawał]
- (law) to pass or obtain a conviction against someone
- 1895 [1420], Adolf Pawiński, editor, Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374-1505[5], number 120:
- Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawacz
- [Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawać]
Derived terms
[edit]conjunctions
nouns
verbs
- zdawać zła słowa impf
Related terms
[edit]nouns
verbs
Descendants
[edit]References
[edit]- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zdawać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish zdawać. By surface analysis, z- + dawać.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]zdawać impf (perfective zdać)
- (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as not to fail on a test) [with na (+ accusative) ‘what subject/department’]
- (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as to continue education in the next semester or year)
- (transitive) to turn over, to hand over, to surrender (to officially transfer to someone i.e. an object or position) [with dative ‘to whom’]
- (transitive) used as a light verb
- zdawać meldunek ― to dispatch
- zdawać raport/relację/sprawozdanie ― to report
- (reflexive with się, literary) to refer (to rely on someone for something) [with na (+ accusative) ‘to whom’]
- (reflexive with się, literary) to be good for (to be useful in a particular situation) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘for what’]
- (reflexive with się, literary) to seem, to appear (to give a particular impression) [with instrumental ‘as whom/what’ and dative ‘to whom’ and infinitive ‘to be/do’]
Conjugation
[edit]Derived terms
[edit]verbs
- zdawać egzamin impf, zdać egzamin pf
- zdawać rachunek impf, zdać rachunek pf
- zdawać sobie sprawę impf, zdać sobie sprawę pf
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zdawać się is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 0 times in news, 5 times in essays, 51 times in fiction, and 46 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 107 times, making it the 585th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]- ^ Ida Kurcz (1990) “zdawać się”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 763
Further reading
[edit]- zdawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- zdawać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zdawać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “zdawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zdawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 404
- zdawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- zdawać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms prefixed with z-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- zlw-opl:Law
- Old Polish terms with quotations
- Greater Poland Old Polish
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with z-
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/avat͡ɕ
- Rhymes:Polish/avat͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish transitive verbs
- Polish terms with collocations
- Polish reflexive verbs
- Polish literary terms