Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Jump to content

zdawać

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From z- +‎ dawać. First attested in 1420. Compare Old Czech zdávati and Old Slovak zdávať.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /zdaːvat͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /zdɒvat͡ɕ/

Verb

[edit]

zdawać impf (perfective zdać)

  1. (law) to deliver by court
    • 1856-1870 [1429], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki[1], volume II, number 2256:
      Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wacz... debebunt
      [Martinus cum Stephano... Mathie... partem hereditatis.... ordinare et assignare al. zd[a]wać... debebunt]
  2. (law, attested in Greater Poland) to determine or set a court date
    • 1981 [1420], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, t. V., B. Roty konińskie, s. 275-533, number 371, Konin:
      Jacoszm panw Woythcowy sdawal rok po obeslanw trzeczi dzen
      [Jakośm panu Wojtkowi zdawał rok po obesłaniu trzeci dzień]
  3. to announce
    • 1868 [1442], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[2], volume XIV, page 55:
      Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawal gy
      [Primo, secundo, tercio et quarto concitans eum contumacem pronuncciabat al. zdawał ji]
  4. (law) to accuse, to charge
    • 1868 [1440], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego[3], volume XIV, page 4:
      Princeps deputat al. zdawa knyaza Kuzma... in noncomparicione termini
      [Princeps deputat al. zdawa kniazia Kuźmę... in noncomparicione termini]
  5. to damn, to condemn
    • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej[4], Modlitewnik Nawojki, page 70:
      Raczy my vproszycz... v szwego mylego, aby mye nye pokazowal groznego oblycza... any mye zdawal
      [Raczy mi uprosić... u swego miłego, aby mie nie pokazował groźnego oblicza... ani mie zdawał]
  6. (law) to pass or obtain a conviction against someone
    • 1895 [1420], Adolf Pawiński, editor, Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374-1505[5], number 120:
      Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawacz
      [Domini eadem prima die colloquii generalis erunt zdawać]

Derived terms

[edit]
conjunctions
nouns
verbs
[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: zdawać
  • Silesian: zdŏwać

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zdawać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish zdawać. By surface analysis, z- +‎ dawać.

Pronunciation

[edit]
 
  • Audio 1; zdawać:(file)
  • Audio 2; zdawać się:(file)
  • Rhymes: -avat͡ɕ
  • Syllabification: zda‧wać

Verb

[edit]

zdawać impf (perfective zdać)

  1. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as not to fail on a test) [with na (+ accusative) ‘what subject/department’]
    Synonyms: składać, zaliczać
  2. (transitive) to pass (to receive a sufficient mark so as to continue education in the next semester or year)
  3. (transitive) to turn over, to hand over, to surrender (to officially transfer to someone i.e. an object or position) [with dative ‘to whom’]
  4. (transitive) used as a light verb
    zdawać meldunekto dispatch
    zdawać raport/relację/sprawozdanieto report
  5. (reflexive with się, literary) to refer (to rely on someone for something) [with na (+ accusative) ‘to whom’]
    Synonym: spuszczać się
  6. (reflexive with się, literary) to be good for (to be useful in a particular situation) [with do (+ genitive) or na (+ accusative) ‘for what’]
    Synonym: nadawać się
  7. (reflexive with się, literary) to seem, to appear (to give a particular impression) [with instrumental ‘as whom/what’ and dative ‘to whom’ and infinitive ‘to be/do’]
    Synonym: wydawać się

Conjugation

[edit]
Conjugation of zdawać impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zdawać
present tense 1st zdaję zdajemy
2nd zdajesz zdajecie
3rd zdaje zdają
impersonal zdaje się
past tense 1st zdawałem,
-(e)m zdawał
zdawałam,
-(e)m zdawała
zdawałom,
-(e)m zdawało
zdawaliśmy,
-(e)śmy zdawali
zdawałyśmy,
-(e)śmy zdawały
2nd zdawałeś,
-(e)ś zdawał
zdawałaś,
-(e)ś zdawała
zdawałoś,
-(e)ś zdawało
zdawaliście,
-(e)ście zdawali
zdawałyście,
-(e)ście zdawały
3rd zdawał zdawała zdawało zdawali zdawały
impersonal zdawano
future tense 1st będę zdawał,
będę zdawać
będę zdawała,
będę zdawać
będę zdawało,
będę zdawać
będziemy zdawali,
będziemy zdawać
będziemy zdawały,
będziemy zdawać
2nd będziesz zdawał,
będziesz zdawać
będziesz zdawała,
będziesz zdawać
będziesz zdawało,
będziesz zdawać
będziecie zdawali,
będziecie zdawać
będziecie zdawały,
będziecie zdawać
3rd będzie zdawał,
będzie zdawać
będzie zdawała,
będzie zdawać
będzie zdawało,
będzie zdawać
będą zdawali,
będą zdawać
będą zdawały,
będą zdawać
impersonal będzie zdawać się
conditional 1st zdawałbym,
bym zdawał
zdawałabym,
bym zdawała
zdawałobym,
bym zdawało
zdawalibyśmy,
byśmy zdawali
zdawałybyśmy,
byśmy zdawały
2nd zdawałbyś,
byś zdawał
zdawałabyś,
byś zdawała
zdawałobyś,
byś zdawało
zdawalibyście,
byście zdawali
zdawałybyście,
byście zdawały
3rd zdawałby,
by zdawał
zdawałaby,
by zdawała
zdawałoby,
by zdawało
zdawaliby,
by zdawali
zdawałyby,
by zdawały
impersonal zdawano by
imperative 1st niech zdaję zdawajmy
2nd zdawaj zdawajcie
3rd niech zdaje niech zdają
active adjectival participle zdający zdająca zdające zdający zdające
passive adjectival participle zdawany zdawana zdawane zdawani zdawane
contemporary adverbial participle zdając
verbal noun zdawanie

Derived terms

[edit]
verbs

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zdawać się is one of the most used words in Polish, appearing 5 times in scientific texts, 0 times in news, 5 times in essays, 51 times in fiction, and 46 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 107 times, making it the 585th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “zdawać się”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 763

Further reading

[edit]
  • zdawać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zdawać in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zdawać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zdawać”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “zdawać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zdawać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 404
  • zdawać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • zdawać się in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego