siła
Appearance
See also: Appendix:Variations of "sila"
Old Polish
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Proto-Slavic *sìla. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]siła f
- strength, force, power
- 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 4:
- Davam sche... vynna..., y[ch]zem boga mego nye milowa[ła] ze wszythkych szyl moych
- [Dawam sie... winna..., i[ch]żem Boga mego nie miłowa[ła] ze wszytkich sił moich]
- (in the plural, Christianity, attested in Lesser Poland) angels
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 102, 21:
- Blogoslawcze panv wszyczki syly (virtutes) yego, slugy yego, gysz czynycze wolø yego!
- [Błogosławcie Panu wszyćki siły (virtutes) jego, sługi jego, jiż czynicie wolą jego!]
- (attested in Masovia) violence; rate (illegal force or show of strength)
- 1920 [1404], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 482, Płońsk:
- Yacom ya *Szbeycze sily ne vczinil, wiwodl sz thancza, any pomocznikem bil
- [Jakom ja Żbiejcie siły nie uczynił, wywiodł z tańca, ani pomocnikiem był]
- (attested in Masovia) force (ability to evoke a reaction)
- 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią][2], Mierzeniec, Płock, line 173:
- Morza mądre y thesz vyly, w thym szkaszvya szwoye szyly, y chorego y strowego sbavya szyuotha kaszdego
- [Morzę mądre i też wiły, w tym skazuję swoje siły, i chorego i zdrowego zbawię żywota każdego]
- a lot (a large amount or number of something)
- 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym[3], line 213:
- Thv wyacz byla lvdzy szyla, szylno wyelka czyszczba byla
- [Tu więc była ludzi siła, silno wielka ciszczba była]
Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
verbs
- silić impf
Related terms
[edit]adjective
adverbs
nouns
verbs
Descendants
[edit]- Polish: siła, sieła (Middle Polish)
- Silesian: siyła, śyła (Steuers Silesian alphabet)
References
[edit]- Boryś, Wiesław (2005) “siła”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “siła”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish siła.
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): /ˈɕi.ɫa/
- (Masovia):
- (Near Masovian) IPA(key): /ˈɕi.wa/
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈɕi.wa/
- (Lesser Poland):
Noun
[edit]siła f
- strength (that which allows living things to act)
- Synonym: mocarność
- strength (mental capability that allows one to carry on)
- strength (property of actions, statements, etc. that may convince someone to a particular view)
- force, drive (something that causes movement, action, or a phenomena)
- strength (intensity of a phenomenon)
- strength (capabilities or level of influence a social or political group can exert)
- strength (value of a currency in relation to others)
- strength, muscle (that which may force someone to do something)
- (physics) force (physical quantity that denotes ability to push, pull, twist or accelerate a body and which has a direction and is measured in a unit dimensioned in mass × distance/time² (ML/T²): SI: newton (N); CGS: dyne (dyn))
- strength (strong aspect of something; something considered positively)
- force (power of unknown to the speaker origin that can cause unnerving effects)
- force (group of people who have a particular function)
- force (group of people that create an organization in order to do something)
- force (unit of people with a particular function)
- (in the plural, military) forces (military unit)
Declension
[edit]Declension of siła
Adverb
[edit]siła (not comparable)
- (obsolete or dialectal, Near Masovian, Far Masovian, Żywiec) much, a lot; very
- Synonym: dużo
- (Near Masovian, Far Masovian) how much, how many
- Synonym: ile
- Siła narodu było na wieńcowem? (Far Masovian) ― How many people were at the harvest festival?
Derived terms
[edit]adjectives
adverbs
nouns
particle
phrase
proverb
verbs
verbs
- gonić ostatkiem sił impf
- liczyć na własne siły impf
- mierzyć siły na zamiary impf
- mierzyć zamiary na siły impf
- nie być na siły impf
- nie mieć siły impf
- opaść z sił pf, opadać z sił impf
- poczuć się na siłach pf, czuć się na siłach impf
- połączyć siły pf, łączyć siły impf
- przybrać na sile pf, przybierać na sile impf
- spróbować swoich sił pf, próbować swoich sił impf
Related terms
[edit]adjectives
adverbs
noun
verbs
- bezsilnieć impf
Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), siła is one of the most used words in Polish, appearing 79 times in scientific texts, 80 times in news, 96 times in essays, 32 times in fiction, and 27 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 314 times, making it the 161st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]Further reading
[edit]- siła in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- siła in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. siła”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2. siła”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “SIŁA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2023 May 30
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “siła”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “siła”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “siła”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 113
- Zygmunt Wasilewski (1889) “siła”, in Jagodne: wieś w powiecie łukowskim, gminie Dąbie: zarys etnograficzny (in Polish), Warsaw: M. Arct, page 246
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “siła”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 121
- Izydor Kopernicki (1875) “siła”, in Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności (I), volume 3, Kraków: Akademia Umiejętności, page 376
Categories:
- Old Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish feminine nouns
- Old Polish terms with quotations
- zlw-opl:Christianity
- Lesser Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Polish terms derived from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Proto-Indo-European
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/iwa
- Rhymes:Polish/iwa/2 syllables
- Polish terms with homophones
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish feminine nouns
- pl:Physics
- pl:Military
- Polish adverbs
- Polish uncomparable adverbs
- Polish terms with obsolete senses
- Polish dialectal terms
- Near Masovian Polish
- Far Masovian Polish
- Żywiec Polish
- Polish terms with usage examples
- Polish degree adverbs