Languv latén
| St artéccol qué l é scrétt in bulgnaiṡ | 
|
Äi én stra sé e nå 15 länguv latéṅni (détti anc rumânz). Äl länguv cgnussó ed pió i én: al spagnôl (330 Mio.), al portugaiṡ (175 Mio), al franzaiṡ (77 Mio.) l'itagliàn (62 Mio) e al rumên (28 Mio.).
Äl länguv latéṅni i vénnen dal latén dscåurs vêrs la fén d'l Inpêr rumàn. Al latén al s é po trasfurmé int äl länguv rumânz.
Äl länguv latéṅni dal dé 'd incû i én:
- Emigliàn, Emégglia 2.000.000
- Rumagnôl (rumagnòl), Rumâgna 1.100.000
- Spagnôl (castellano, español), Spâgna, America meridiunèl (fòra ch'in Brasîl, Guyana, Surinam, Belize), Guinèa equatorièl, int'äl Filipénni, int'i Stèd Uné 352.000.000
- Portugaiṡ (português), Portugâl, Brasîl, Angola, Muzambîc, Timor ed maténna, Chèp Vaird, Guinea-Bissau, São Tomé e Príncipe, Macao 216.000.000
- Franzaiṡ (français), Fränza, Bêlg', Svézzra ed sîra, Québec (Cânada), dî sît in Âfrica 77.000.000
- Itagliàn (italiano), Itâglia, Svézzra (Tizén Grigión meridiunèl), San Marén, Vaticân, Cåursga 70.000.000
- Rumên (română), Rumanî, Muldâvia, Vojvodina (Sêrbia) 28.000.000
- Catalàn (català), Catalôgna, Andårra, Baleèr, Valénzia e la zitè d'Alghêr in Sardàggna 8.200.000
- Galaig (galego), Galézzia 3.000.000
- Uzitàn (occitan), in dî sît d'la Fränza meridiunèl, in Itâglia (Piemånt) e Spâgna (Val d'Aran in Catalôgna) 2.800.000
- Sardagnôl (sardu), Sardàggna 1.200.000
- Furlàn (furlan), Friåul 350.000
- Lunbèrd (lombard), Lunbardî 3.500.000
- Piemuntaiṡ (piemontèis), Piemånt 700.000
- Léggur (xeneixe), Ligûria 350.000
- Napulitàn (nnapulitano), vîc' teritòri dal Raggn ed Nâpul 7.500.000
- Sizigliàn (sicilianu), Sizégglia 4.700.000
- Vênet (vèneto), Vênet 6.230.000
- Arpitàn (arpitan), Vâl 'd Aôsta e dû pajîṡ dla Pógglia (Itâglia), Cantón Valaiṡ, Vaud, Żinêvra (Ṡvézzra), Savôja (Franza) 150.000
- Rumànc' (Rumantsch/Rumauntsch), Svézzra (Grigión) 60.000
- Ladén (ladin dolomitan), Itâglia (Trentén Èlt-Egg', Vènet) 40.000
- Aragunaiṡ (Aragonés), Aragôa (Spâgna) 11.000
Däl parôl int äl länguv latéṅni e in emigliàn bulgnaiṡ
| latìn | cantare | capra | caseus | clave | ecclesia | hospitalis | lingua | nocte | pons | platea |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Emigliàn • Bulgnaiṡ | cantèr | chèvra | furmâj | cèv | cîṡa | ṡbdèl | längua | nòt | pånnt | piâza |
| Emigliàn • Mirandulaiṡ | cantàr | cavra | furmàj | ciàṿ | céśa | uśdàl | léngua | nòt | pònt | piàsa |
| Itagliàn | cantare | capra | formaggio | chiave | chiesa | ospedale | lingua | notte | ponte | piazza |
| Piemuntais | canté | crava | formagg | ciav | gesia/cesa | ospidal | lenga | neuit | pont | piassa |
| Sicilian | cantari | crapa | furmanciu | chiavi/ciavi | chiesa | spidali | lingua | notti | ponti | chiazza |
| Sardagnôl | cantà | capra | furmagliu/casgiu | chjave | chjesa | ospidale | limba | note | ponte | pratza |
| Friulàn | cjantâ | cjavre | formadi | clâf | glesie | ospedâl | lenghe | gnot | puint | place |
| Castiglian (Spagnôl) | cantar | cabra | queso | llave | iglesia | hospital | lengua | noche | puente | plaza |
| Catalàn | cantar | cabra | formatge | clau | església | hospital | llengua | nit | pont | plaça |
| Galizian | cantar | cabra | queixo/queijo | chave | igrexa/igreja | hospital | lingua/língua | noite | ponte | praza/praça |
| Franzais | chanter | chèvre | fromage | clé | église | hôpital | langue | nuit | pont | place |
| Ucitàn | cantar | cabra | formatge | clau | glèisa | espitau | lenga | nuèit/nuèch | pònt | plaça |
| Portugais | cantar | cabra | queijo | chave | igreja | hospital | lingua | noite | ponte | praça |
| Rumên | cânta | capra | caş | cheie | bisericǎ | spital | limbă | noapte | punte | piaţă |
| Rumànc' | cantai | craba | casu | crai | crèsia | spidali | lingua | notti | ponti | prazza |