Χέρμπερτ Λομ

Ο Χέρμπερτ Τσαρλς Άντζελο Κουσάτσεβιτς ζε Σουλντερπατσέρου, γνωστός με το επαγγελματικό ψευδώνυμο Herbert Lom (προφορά στα τσέχικα: [ɛrbɛrt lom], 11 Σεπτεμβρίου 1917 - 27 Σεπτεμβρίου 2012), ήταν Βρετανός ηθοποιός τσεχικής καταγωγής που μετακόμισε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1939. Σε μια καριέρα που διήρκεσε περισσότερα από 60 χρόνια, εμφανίστηκε γενικά σε ρόλους καρατερίστα, συχνά απεικονίζοντας εγκληματίες ή κακούς στα νεότερά του χρόνια και αργότερα επαγγελματίες. Εξαιρετικά ευπροσάρμοστος, αποδείχθηκε ικανός κωμικός ηθοποιός στη σειρά ταινιών Ροζ Πάνθηρας.

Ο Λομ διακρινόταν για την άψογη, ορθοφωνία του στα αγγλικά. ^[9] Είναι περισσότερο γνωστός για τους ρόλους του στους Η συμμορία των πέντε, τη σειρά ταινιών Ροζ Πάνθηρας, Πόλεμος και ειρήνη και την τηλεοπτική σειρά The Human Jungle.

Ο Λομ γεννήθηκε με το όνομα Χέρμπερτ Τσαρλς Άντζελο Κουσάτσεβιτς ζε Σουλντερπατσέρου στην Πράγα από τον Καρλ Κουσάτσεβιτς ζε Σουλντερπατσέρου και την εβραϊκής καταγωγής Όλγα Γκότλιμπ. ^[10] Ο Λομ ισχυριριζόταν ότι η οικογένειά του είχε ευγενή καταγωγή που χρονολογούνταν από το 1601. ^{[10] [11]}

Έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στην τσεχική ταινία Žena pod křížem (Μια γυναίκα στον σταυρό, 1937) και ακολούθησε το Boží mlýny (Οι μύλοι του Θεού, 1938). Οι πρώτες του κινηματογραφικές εμφανίσεις ήταν κυρίως δεύτεροι ρόλοι. Εκείνη την εποχή άλλαξε και το επώνυμό του σε Λομ ("θραύση" ή "λατομείο" στα τσέχικα), επειδή ήταν το συντομότερο που βρήκε σε έναν τοπικό τηλεφωνικό κατάλογο.

Λόγω της κατοχής της Τσεχοσλοβακίας από τη ναζιστική Γερμανία το 1938-39, ο Λομ μετανάστευσε στη Βρετανία τον Ιανουάριο του 1939. Έκανε πολλές εμφανίσεις σε βρετανικές ταινίες καθ' όλη τη δεκαετία του 1940, συνήθως σε ρόλους κακών, αν και αργότερα εμφανίστηκε και σε κωμωδίες. Παρά την προφορά του, κατάφερε να μην τυποποιηθεί, εξασφαλίζοντας μια ποικιλία από ρόλους, όπως αυτός του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στο The Young Mr. Pitt (1942), και ξανά στην έκδοση της ταινίας του Κινγκ Βίντορ Πόλεμος και ειρήνη (1956). Εξασφάλισε συμβόλαιο επτά ταινιών στο Χόλιγουντ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δεν μπόρεσε να λάβει αμερικανική βίζα για «πολιτικούς λόγους». ^[12] Σε έναν σπάνιο πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Λομ έπαιξε δύο δίδυμους ακροβάτες στην ταινία Dual Alibi (Διπλό Άλλοθι, 1946).

Ο Λομ πρωταγωνίστησε ως βασιλιάς του Σιάμ στην πρωτότυπη λονδρέζικη παραγωγή του μιούζικαλ των Ρότζερς και Χάμερσταϊν Ο βασιλιάς και εγώ. Η παράσταση ενέβηκε στο θέατρο Drury Lane στις 8 Οκρωβρίου 1953, και κατέβηκε μετά από 926 παραστάσεις. ^[13] Ο Lom ακούγεται στην ηχογράφηση του κάστινγκ.

Λίγα χρόνια αργότερα, εμφανίστηκε απέναντι από τους Άλεκ Γκίνες και Πίτερ Σέλερς στην ταινία Η συμμορία των πέντε (1955) και με τους Ρόμπερτ Μίτσαμ, Τζακ Λέμον και Rita Hayworth στο Fire Down Below (1957). Συνέχισε με περισσότερες κινηματογραφικές επιτυχίες κατά τη δεκαετία της δεκαετίας του 1960 με ένα ευρύ φάσμα ρόλων, ξεκινώντας από τον Σπάρτακο (1960). Μεταγενέστερες ταινίες αυτής της περιόδου περιελάμβαναν τις ταινίες Ελ Σιντ (1961), Η μυστηριώδης νήσος (την ίδια χρονιά) στον ρόλο του πλοιάρχου Νέμο και το ριμέικ της ταινίας Το φάντασμα της όπερας (1962). Και πάλι στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η μάσκα που φορούσε ως φάντασμα σε αυτήν την έκδοση κάλυπτε όλο του το πρόσωπο. "Ήταν υπέροχο που έπαιξα έναν τέτοιο ρόλο, αλλά απογοητεύτηκα με την ταινία", είπε αργότερα ο Λομ. «Αυτή η εκδοχή της περίφημης ιστορίας του Γκαστόν Λερού ήταν παρατραβηγμένη. Το φάντασμα δεν έκανε αρκετά πράγματα, αλλά τουλάχιστον δεν ήμουν εγώ ο κακός, για αλλαγή. Ο Μάικλ Γκαφ ήταν ο κακός». 

Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Λομ πρωταγωνίστησε στη μοναδική του τηλεοπτική σειρά συνεχών επεισοδίων, το βρετανικό δράμα The Human Jungle (1963-64), ενσαρκώνοντας τον ψυχίατρο Harley Street για δύο σεζόν. Μια άλλη ταινία τρόμου χαμηλού προϋπολογισμού με πρωταγωνιστή τον Λομ ήταν η ταινία κυνηγιού μαγισσών Hexen bis aufs Blut gequält (Βασανιστήρια μαγισσών, 1970), η οποία απεικόνιζε ασυνήθιστα παραστατικές σκηνές βασανιστηρίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κινηματογράφοι μοίραζαν τσάντες στους θαμώνες στις προβολές της ταινίας, για να κάνουν εμετό. ^[14] Εμφανίστηκε σε άλλες ταινίες τρόμου που γυρίστηκαν στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως: Asylum, Το κομμένο χέρι του βρικόλακα, Τα εγκλήματα της οδού Μοργκ και Νεκρή ζώνη.

Ο Λομ έγινε πιο γνωστός για την απεικόνιση του αρχιεπιθεωρητή Τσαρλς Ντρέιφους, του επί σειρά ετών προϊσταμένου του επιθεωρητή Κλουζώ σε πολλές ταινίες της σειράς Ροζ Πάνθηρας του Μπλέικ Έντουαρντς, ξεκινώντας από τη δεύτερη ταινία της σειράς, με τίτλο Λαγωνικό 24 καρατίων (1964). Εμφανίστηκε επίσης σε δύο κινηματογραφικές μεταφορές του μυθιστορήματος της Άγκαθα Κρίστι Δέκα μικροί νέγροι. Στην έκδοση του 1975, έπαιξε τον δρα Άρμστρονγκ και αργότερα εμφανίστηκε στην έκδοση του 1989 ως στρατηγός Ρομένσκι.

Ο Λομ έγραψε δύο ιστορικά μυθιστορήματα, το ένα για τον θεατρικό συγγραφέα Κρίστοφερ Μάρλοου (Enter a Spy: The Double Life of Christopher Marlowe, 1978) και το άλλο για τη Γαλλική Επανάσταση (Dr Guillotine: The Eccentric Exploits of an Early Scientist, 1992). Τα κινηματογραφικά δικαιώματα για το τελευταίο έχουν αγοραστεί, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει γυριστεί η ταινία.

Ο Λομ παντρεύτηκε τη Ντίνα Σέα το 1948 με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά πριν χωρίσουν το 1971. Είχε ένα παιδί από μια σχέση με την Μπριγκίτα Άπλμπι. Αργότερα, παντρεύτηκε την Εύα Λάτσικ, από την οποία χώρισε το 1990. ^[9]

Ο Λομ πέθανε στον ύπνο του, στο σπίτι του στο Κάμντεν του Λονδίνου στις 27 Σεπτεμβρίου 2012 σε ηλικία 95 ετών. ^[15]

• Žena pod křížem (1937), Γκούσταβ
• Boží mlýny (1938), Τσασνίκ
• The Young Mr. Pitt (1942), Ναπολέων Βοναπάρτης
• Secret Mission (1942), στρατιωτικός γιατρός
• Tomorrow We Live (1943), Κουρτζ
• The Dark Tower (1943), Στέφεν Τοργκ
• Hotel Reserve (1944), Αντρέ Ρου
• The Seventh Veil (1945), δρ Λάρσεν
• Night Boat to Dublin (1946), Καϊτέλ
• Appointment with Crime (1946), Γρέγκορι Λανγκ
• Dual Alibi (1947), Ζιλ ντε Λιλ / Ζορζ ντε Λιλ
• Snowbound (1948), Κεραμεικός
• Good-Time Girl (1948), Μαξ Βάιν
• Brass Monkey (1948), Πίτερ Χόμπαρτ
• Portrait from Life (1949), Φριτς Κότλερ Χέντλμαν
• The Lost People (1949), επισκέπτης (χωρίς αναφορά)
• Golden Salamander (1950), Ρανκλ
• Η νύχτα και η πόλη (1950), Κρίστο
• State Secret (1950), Καρλ Θίοντορ
• Το μαύρο τριαντάφυλλο (1950), Άνθεμους
• Cage of Gold (1950), Ράχμαν
• Hell Is Sold Out (1951), Ντόμινικ Ντάντζες
• Two on the Tiles (1951), Φορντ
• Mr. Denning Drives North (1952), Μάντος
• Ο ασύλληπτος κύριος Σμιθ (1952), Ρότζερ Φορντ
• The Ringer (1952), Μορίς Μάιστερ
• The Man Who Watched Trains Go By (1952), Τζούλιους ντε Κόστερ υιός
• The Net (1953), δρ Άλεξ Λίον
• Rough Shoot (1953), Σαντόρσκι
• The Love Lottery (1954), Αντρέ Αμίκο
• Star of India (1954), υποκόμης Ναρμπόν
• Beautiful Stranger (1954), Εμίλ Λάντος
• Η συμμορία των πέντε (1955), Λούις
• Πόλεμος και ειρήνη (1956), Ναπολέων Βοναπάρτης
• Fire Down Below (1957), λιμενάρχης
• Τυχοδιώκτες της κολάσεως (1957), Τζίνο Ρόσι
• Action of the Tiger (1957), Τρύφων
• Chase a Crooked Shadow (1958), Βαργκάς
• Κατηγορώ! (1958), ταγματάρχης Πατί ντε Κλαμ
• Intent to Kill (1958), Χουάν Μέντα
• The Roots of Heaven (1958), Ορσίνι
• Passport to Shame (1958), Νικ Μπιάτζι
• No Trees in the Street (1959), Γουίλκι
• The Big Fisherman (1959), Ηρώδης Αντύπας
• North West Frontier (1959), Πέτερ βαν Λέιντεν
• Πάνω στα βουνά (1959), Εμίλ Σάξο
• Wernher von Braun (1960), Άντον Ρέγκερ
• Σπάρτακος (1960), Τιγράνες Λεβάντους
• Mr. Topaze (1961), Καστέλ Μπενάκ
• Η μυστηριώδης νήσος (1961), πλοίαρχος Νέμο
• The Frightened City (1961), Βάλντο Ζέρνικοφ
• Ελ Σιντ (1961), Μπεν Γιουσούφ
• Το φάντασμα της όπερας (1962), φάντασμα
• Tiara Tahiti (1962), Τσονγκ Σινγκ
• Ο θησαυρός της χαμένης λίμνης (1962), συνταγματάρχης Μπρίνκλεϊ
• Tiara Tahiti (1962), Τσονγκ Σινγκ
• Λαγωνικό 24 καρατίων (1964), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά (1965), Σάιμον Λεγκρί
• Return from the Ashes (1965), δρ Τσαρλς Μποβάρ
• Our Man in Marrakesh (1966), κύριος Κασιμίρ
• Gambit (1966), Άχμαντ Σαμπαντάρ
• The Karate Killers (1967), Ράντολφ
• Die Nibelungen 2. Teil - Kriemhilds Rache (1967), βασιλιάς Έτζελ
• Villa Rides (1968), στρατηγός Χουέρτα
• Eve (1968), Ντιέγκο
• Assignment to Kill (1968), Ματ Γουίλσον
• 99 Women (1969), κυβερνήτης Σάντος
• Doppelgänger (1969), δρ Κουρτ Χάσλερ
• Hexen bis aufs Blut gequält (1970), λόρδος Κάμπερλαντ
• Ο κόμης Δράκουλας ξαναχτυπά (1970), βαν Χέσλινγκ
• Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι (1970), Χένρι Γουότον
• Τα εγκλήματα της οδού Μοργκ (1971), Ρενέ Μαρό
• Asylum (1972), δρ Μπάιρον
• Dark Places (1972), Πρέσκοτ
• Το κομμένο χέρι του βρικόλακα (1973), σερ Χένρι Φενγκρίφιν
• Δέκα μικροί νέγροι (1974), δρ Έντουαρντ Άρμστρονγκ
• Η επιστροφή του ροζ πάνθηρα (1975), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Ο ροζ πάνθηρας ξαναχτυπά (1976), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Charleston (1977), επιθεωρητής Γουότκινς
• Η εκδίκηση του ροζ πάνθηρα (1978), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Δολοφονία στο τρένο 12.15 (1979), δρ Χαρτζ
• Οι ξύπνιοι μάγκες γελάνε τελευταίοι (1980), κύριος Ζίμπρα
• Η αλεπού των κατασκόπων (1980), Γιάσκοφ
• Στα ίχνη του ροζ πάνθηρα (1982), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Το φάντασμα του ροζ πάνθηρα (1983), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους
• Νεκρή ζώνη (1983), δρ Σαμ Βάιζακ
• Memed My Hawk (1984), Άλι Σάφα Μπέι
• King Solomon's Mines (1985), συνταγματάρχης Μπόκνερ
• Master of Dragonard Hill (1987), Λεφάρζ
• Going Bananas (1987), λοχαγός Μάκιντος
• Ακτή σκελετών (1988), Ιλάια
• Ωχ αποκάλυψη (1988), στρατηγός Μοσκέρα
• Το ποτάμι του θανάτου (1989), συνταγματάρχης Ρικάρντο Ντιάζ
• Δέκα μικροί Ινδιάνοι (1989), στρατηγός Ρομένσκι
• La setta (1991), Μίμπιους Κέλι
• The Pope Must Die (1991), Βιτόριο Κορέλι
• Ο γιος του ροζ πάνθηρα (1993), αρχιεπιθεωρητής Τσαρλς Ντρέιφους

• Ο Χέρμπερτ Λομ στην IMDb (αγγλικά)
• Ο Χέρμπερτ Λομ στο AllMovie
• "Herbert Lom: The Odd Fellow" Αρχειοθετήθηκε 2015-10-01 στο Wayback Machine. (αγγλικά)
• Φωτογραφίες και λογοτεχνία
• Πέθανε ο ηθοποιός Χέρμπερτ Λομ, Τα Νέα