Μοναρχική εξέγερση της 13ης Βαντεμιαίρ έτους Δ'

Μοναρχική εξέγερση της 13ης Βαντεμιαίρ έτους Δ'
Γαλλική Επανάσταση
Ο Ναπολέων Βοναπάρτης διατάζει τα στρατεύματά του να πυροβολήσουν.
Χρονολογία	5 Οκτωβρίου 1795
Τόπος	Παρίσι, Γαλλία
Έκβαση	Νίκη των Δημοκρατικών
Αντιμαχόμενοι
Πρώτη Γαλλική Δημοκρατία Γάλλοι Μοναρχικοί
Ηγετικά πρόσωπα
Πωλ Μπαρά Ναπολέων Βοναπάρτης Στρατηγός Λουί Τεβενέ
Δυνάμεις
5.000 άνδρες 40 κανόνια 25.000 άνδρες
Απολογισμός
100 νεκροί και τραυματίες 300 νεκροί 2 εκτελέσθηκαν
400 πολίτες

Η Μοναρχική εξέγερση της 13ης Βαντεμιαίρ έτους Δ' (Γαλλικά: Insurrection royaliste du 13 vendémiaire an IV) ή 13 Βαντεμιαίρ, σύμφωνα με το Γαλλικό δημοκρατικό ημερολόγιο, ήταν μια εξέγερση μοναρχικών στο Παρίσι στις 5 Οκτωβρίου 1795, κατά τη διάρκεια της Θερμιδοριανής αντίδρασης την περίοδο της Γαλλικής επανάστασης. Η εξέγερση κατεστάλη από τα γαλλικά επαναστατικά στρατεύματα.^[1]

Αυτή η μάχη συνέβαλε στη δημιουργία μιας νέας μορφής κυβέρνησης, το Διευθυντήριο, και επίσης ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην ταχεία άνοδο της σταδιοδρομίας του στρατηγού Ναπολέοντα Βοναπάρτη.^[2]

Το νέο Σύνταγμα που ψήφισε η Συμβατική το 1795, για να προλάβει μια πιθανή αύξηση των μοναρχικών, προέβλεπε με διάταγμα της 22ας Αυγούστου 1795 ότι τα δύο τρίτα των 750 αντιπροσώπων της νέας Συνέλευσης έπρεπε να επιλεγούν από τους αντιπροσώπους της Συμβατικής.

Αντιμέτωποι με το διάταγμα των «δύο τρίτων», που στόχευε στη διατήρηση της δημοκρατικής πλειοψηφίας στα Συμβούλια, εκείνοι από τους μοναρχικούς που, όπως ο Βενσάν-Μαρί ντε Βωμπλάν ή ο Αντουάν ντε Κενσί, ήλπιζαν να αποκαταστήσουν τη μοναρχία με νόμιμα μέσα, μετά την αποτυχημένη αποβίβαση των εμιγκρέ στο Κιμπερόν, οι ελπίδες τους χάθηκαν. Διατηρώντας επιρροή σε διάφορους παρισινούς τομείς, κυρίως τον τομέα Λεπελετιέ, κάλεσαν σε εξέγερση προκειμένου να αναγκασθεί η Θερμοδορική Συμβατική να ανακαλέσει τα διατάγματα πριν από τις εκλογές, οι οποίες είχαν προγραμματιστεί για τις 12 Οκτωβρίου.^[3]

Στις 2 Οκτωβρίου, ο τομέας Λεπελετιέ κάλεσε σε εξέγερση. Το απόγευμα στις 3 Οκτωβρίου, επτά τομείς κήρυξαν εξέγερση. Στις 4 Οκτωβρίου, η Συμβατική, που ενημερώθηκε για τις προετοιμασίες των μοναρχικών, ανακάλεσε τα διατάγματα τα σχετικά με τον αφοπλισμό των «τρομοκρατών». Την επόμενη μέρα, συγκρότησε μια επιτροπή άμυνας με επικεφαλής τον Πωλ Μπαράς που ανέλαβε τη διοίκηση των στρατευμάτων στο Παρίσι και επανέφερε πέντε δημοκράτες στρατηγούς, μεταξύ των οποίων ο Ναπολέων Βοναπάρτης και ο Γκιγιώμ Μπρυν. Στην πραγματικότητα, τις επιχειρήσεις διεύθυνε ο Βοναπάρτης, ο οποίος διέταξε τον Ζοακίμ Μυρά να καταλάβει τα σαράντα κανόνια των τομέων που ήταν συγκεντρωμένα στο στρατόπεδο του Σαμπλόν. Αυτά τα κανόνια τοποθετήθηκαν στα άκρα όλων των δρόμων που οδηγούσαν στη Συντακτική.^[4]

Ο στρατηγός Λουί Τεβενέ ανέλαβε τα τμήματα της Εθνοφρουράς που ήρθαν να ενισχύσουν τα βασιλικά τμήματα. Προσπάθησαν να βαδίσουν προς το παλάτι του Κεραμεικού, έδρα της Συντακτικής, αλλά απωθήθηκαν. Όμως, στις 3 το απόγευμα, η Συμβατική είχε περικυκλωθεί. Οι αντεπαναστάτες, περίπου 25.000 άνδρες, προσπάθησαν να προσεταιρισθούν τους στρατιώτες που υπερασπίζονταν τη Συμβατική. Ο Μπαράς έδωσε εντολή και ο Ναπολέων διέταξε τους πυροβολητές να ανοίξουν πυρ. Οι κανονιοβολισμοί διήρκεσαν τρία τέταρτα της ώρας, προκαλώντας περίπου 300 νεκρούς μεταξύ των εξεγερμένων στα σκαλιά της εκκλησίας Σαιν-Ροκ. Στις 10 το βράδυ όλα είχαν τελειώσει.^[2]

Η καταστολή που επακολούθησε ήταν σχετικά ήπια. Η στρατιωτική επιτροπή εξέδωσε 64 θανατικές καταδίκες, από τις οποίες εκτελέστηκαν δύο. Όμως, η 13 Βαντεμιαίρ επισφράγισε τη ρήξη ανάμεσα στους συνταγματικούς μοναρχικούς και τον πυρήνα των Θερμιδοριανών.^[5]

Στη νίκη της Συντακτικής και της Δημοκρατίας ήταν καθοριστική η παρέμβαση του στρατού, και κυρίως του στρατηγού Βοναπάρτη, που αυτή η μάχη τον έκανε πολύ δημοφιλή και αναδείχθηκε σε εθνικό ήρωα. Μετά τα γεγονότα, προήχθη σε αρχιστράτηγο του στρατού Εσωτερικού.^[6]

Μέχρι την αποκατάσταση της πρόσοψης της στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η ​​εκκλησία του Σαιν-Ροκ στο Παρίσι διατηρούσε ίχνη της μάχης της 5ης Οκτωβρίου 1795.