Μίλι

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 05/02/2020.

Το μίλι ή μίλιον ή μίλλιον (mile) είναι η κατεξοχήν μονάδα μέτρησης μήκους (απόστασης) που χρησιμοποιείται στη ναυτιλία, αεροναυτιλία, αλλά και στη ξηρά σε διάφορες (αγγλοσαξονικές) χώρες.

Το μίλι διακρίνεται στο ναυτικό μίλι, στο γεωγραφικό μίλι, στο στατικό μίλι και άλλα, αλλά εξαρτάται και από την χώρα και την εποχή στην οποία χρησιμοποιείται.

Το ναυτικό μίλι (που είναι και σε ευρεία χρήση) είναι ίσο με την απόσταση του 1/60 της μοίρας δηλαδή ίσο με το 1΄ της γεωγραφικής μοίρας, (υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών). Τούτο στη πράξη ισούται δηλαδή με 1.852 μέτρα ή 6.076 πόδες - όπως ορίστηκε διεθνώς το 1954).

Συνεπώς μίλι είναι το γραμμικό ανάπτυγμα τόξου ενός πρώτου μοίρας μεσημβρινού της Γης υπολογιζόμενο στο γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών.

• Λόγω της καμπυλότητας της επιφάνειας της γης και της διόγκωσης στον Ισημερινό οι μεσημβρινοί δεν αποτελούν μέγιστους κύκλους, αλλά ελλείψεις, στις οποίες η απόλυτη τιμή (Δφ 1΄) του ναυτικού μιλίου ποικίλει με τιμές 1.842,8 μ. παρά τον Ισημερινό και 1.864 μ. κοντά στους πόλους. Έτσι καθορίστηκε η μέση τιμή, δηλαδή σε γεωγραφικό πλάτος των 45 μοιρών (1852,2 μέτρα). Εύλογο είναι ότι όταν ένα πλοίο κινείται στις παραπάνω περιοχές της Γης τότε ακολουθεί την ανάλογη κατά περιοχή τιμή του μιλίου που από τον Ισημερινό με τη μικρότερη τιμή φθάνει τη μέγιστη στους πόλους.
• Η θεωρητική τιμή του μιλίου είναι: 1 ν.μ. = 1.853,42-10,55 συν2φ μέτρα.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι όση διαφορά σε πρώτα της μοίρας έχουν τα γεωγραφικά πλάτη δύο τόπων επί του αυτού όμως μεσημβρινού (γεωγραφικού μήκους) τόση είναι σε ναυτικά μίλια και η μεταξύ τους απόσταση.

Το ναυτικό μίλι υποδιαιρείται σε 10 στάδια. Ένα ναυτικό στάδιο ισούται με 185,2 μέτρα (Ο καθένας διαπιστώνει ότι το ναυτικό μίλι είναι τελικά το 10πλάσιο της αρχαιότερης μονάδας μέτρησης μήκους, εκείνου του σταδίου των αρχαίων Ελλήνων, που η ισχύς του διατηρείται μέχρι σήμερα).

Πολλαπλάσιο του ναυτικού μιλίου είναι η ναυτική λεύγα = 1/20 της μοίρας = 3 ν.μ.

Το γεωγραφικό μίλι, αν και έχει καθοριστεί ως ίσο με 4' (πρώτα) της μοίρας στον ισημερινό δηλαδή ίσο με 7.422 μέτρα, σήμερα η χρήση του είναι σπάνια.

Το στατικό μίλι ή μίλι ξηράς που χρησιμοποιείται ως μονάδα μήκους αντί του χιλιομέτρου στη ξηρά των ΗΠΑ και της Αγγλίας, καθώς και από ναυτιλλόμενους στα εσωτερικά ύδατα των χωρών αυτών (ποτάμια, λίμνες), είναι ίσο προς 1.760 γυάρδες ή 5.280 πόδια = 1.609 μέτρα, με σχέση 1 ν.μ.= 1,15 στατικά μίλια. Για την ακρίβεια, είναι ίσο με 1.609,344 μέτρα, όπως ορίστηκε με μια διεθνή συνθήκη ανάμεσα στις αγγλοσαξονικές χώρες το 1959. Μάλιστα αντιπροσωπεύει μια σημαντική διαφορά ως προς το παλαιότερο μίλι Λονδίνου, που ήταν ίσο με 5.000 πόδια = 1,523 χλμ. Σημειωτέον ότι το μίλι των 1.609,344 μέτρων αρχικά ήταν σε χρήση και στον Καναδά και στην Αυστραλία, που είχαν επίσης υπογράψει αυτή την συνθήκη, αλλά από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 οι χώρες αυτές υιοθέτησαν επίσημα το δεκαδικό μετρικό σύστημα.

Άλλα ιστορικά στατικά μίλια που υπήρξαν κατά εποχές και χώρες ήταν:

• Ρωμαϊκό μίλι: ισοδύναμο με χίλια διπλά βήματα Ρωμαίου στρατιώτη ονομαζόμενο mile passum (m.p.) εξ ου και η διεθνής ονομασία της μονάδας, από τον αριθμό χίλια. Οι διάφοροι αρχαιολόγοι αποδίδουν τιμή ποικίλλουσα στα 1.480 μ.
• Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία διατηρούσε το βυζαντινό μίλιον των 1.800 βημάτων.
• Ταχυδρομικό ή παρισινό μίλι: ήταν σε χρήση στη Γαλλία πριν από την εισαγωγή του δεκαδικού μετρικού συστήματος και ισοδυναμούσε με 1.000 οργυιές = 1.949,04 μέτρα.
• Τα ταχυδρομικά μίλια των βορείων κρατών ήταν μεγαλύτερα: σαξονικό = 7.500 μ., πρωσικό και αμβούργιο = 7.532μ., το αυστριακό = 7.586μ., το δανιμαρκικό = 7.532μ., ολλανδικό = 6.278,5 μ., το πολωνικό = 8.534,25 μ. και το σουηδικό = 10.684,44 μ.
• Τα παλαιά ιταλικά κράτη είχαν σε χρήση βραχύτερα στατικά μίλια όπως: το ενετικό = 1.738,67 μ., το λομβαρδικό = 1.784,81 μ., το νεαπολιτανικό = 1.835,11 μ. και το πεδεμόντιο = 2.466,08 μ.
• Των ΗΠΑ ισούται με το αγγλικό, ενώ μέχρι σήμερα στο Βέλγιο και Ελβετία ονομάζεται mille metrique αυτό τούτο το χιλιόμετρο.
• Τέλος το πορτογαλικό μίλι = 2.065,65 μέτρα.

Μονάδα μέτρησης επιφανείας βασιζόμενη στο ναυτικό μίλι είναι το τετραγωνικό μίλι = 3,43 τ.χλμ χρησιμοποιούμενη μόνο σε καθορισμό θαλασσίων εκτάσεων, πολεμικών ασκήσεων και στην κατανομή έρευνας, σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.

• Χιλιόμετρο
• Απόσταση
• Ημεραίος πλούς

• Adams, Cecil (1990), What's the origin of miles and yards?, http://www.straightdope.com/columns/read/637/whats-the-origin-of-miles-and-yards, ανακτήθηκε στις 6 April 2015 .
• The American Heritage Dictionary of the English Language (4 έκδοση), Boston: Houghton Mifflin Co., 2006, ISBN 978-0-618-70172-8, https://archive.org/details/americanheritage00edit_9 .
• Andrews, J.H. (15 September 2003), «Sir Richard Bingham and the Mapping of Western Ireland», Proceedings of the Royal Irish Academy, 103C, No. 3, Dublin: Royal Irish Academy, http://www.ria.ie/publications/journals/ProcCI/2003/PC03/PDF/103C03.pdf, ανακτήθηκε στις 27 October 2011 .
• Astin, A.V. (25 June 1959), Doc. 59-5442: Refinement of values for the yard and the pound, Washington, D.C.: National Bureau of Standards, http://www.ngs.noaa.gov/PUBS_LIB/FedRegister/FRdoc59-5442.pdf .
• Barbrow, Louis E. (1976), Weights and Measures Standards of the United States—A Brief History, National Institute of Standards and Technology, doi:10.6028/NBS.SP.447, https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/Legacy/SP/nbsspecialpublication447.pdf .
• Bigg, P.H. (1964), «The United Kingdom Standards of the Yard in Terms of the Metre», British Journal of Applied Physics, 15, No. 3, σελ. 291–300, doi:10.1088/0508-3443/15/3/308, http://www.iop.org/EJ/abstract/0508-3443/15/3/308/, ανακτήθηκε στις 2023-12-30 .
• Burke, James (1978), Connections, Little, Brown, & Co., ISBN 0-316-11685-8, https://archive.org/details/isbn_9780316116855 .
• Butcher, Tina, επιμ.. (2014), «Appendix C», NIST Handbook 44: Specifications, Tolerances, and Other Technical Requirements for Weighing and Measuring Devices, https://www.nist.gov/pml/wmd/pubs/hb44-14.cfm .
•  Chaney, Henry James (1911) «Weights and Measures» στο: Chisholm, Hugh, επιμ. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 28 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σσ. 477–494 
• Chisholm, Henry Williams (11 March 1864), Accounts and Papers: Session 4 February — 29 July 1864, LVIII, London: Milner Gibson, σελ. 621 
• Evans, I. M. (1975), «A Cartographic Evaluation of the Old English Mile», The Geographical Journal 141 (2): 259–264, doi:10.2307/1797211 
• Klein, Herbert Arthur (1988), The Science of Measurement: A Historical Survey, New York: Dover Publications (Previously published by Simon & Schuster as The World of Measurements: Masterpieces, Mysteries and Muddles of Metrology) .
• Livy (1905), Lease, Emory Bair, επιμ., Ab Urbe Condita, I, XXI, & XXII, New York: University Publishing .
• Maloney, Elbert S. (1978), Dutton's Navigation and Piloting (13 έκδοση), Annapolis: Naval Institute Press .
• Morden, Robert (1695), Dorsetshire, http://freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com/~genmaps/genfiles/COU_files/ENG/DOR/morden_dor_1695.htm, ανακτήθηκε στις 17 August 2011 .
• «History of Length Measurement», Factsheets, Teddington: National Physical Laboratory, http://www.npl.co.uk/educate-explore/factsheets/history-of-length-measurement/ .
• Norgate, Martin (1998), Morden's Hampshire 1695, Hampshire County Council, ISBN 1-85975-134-2, http://www.geog.port.ac.uk/webmap/hantsmap/hantsmap/morden2/morden2.htm, ανακτήθηκε στις 17 August 2011 .
• Owen, Aneurin, επιμ.. (1841), «The Venedotian Code», Ancient Laws and Institutes of Wales; Comprising Laws Supposed to be Enacted by Howel the Good, Modified by Subsequent Regulations under the Native Princes prior to the Conquest by Edward the First: And Anomalous Laws, Consisting Principally of Institutions which by the Statute of Ruddlan were Admitted to Continue in Force: With an English Translation of the Welsh Text, to which are Added A few Latin Transcripts, Containing Digests of the Welsh Laws, Principally of the Dimetian Code, London: Commissioners on the Public Records of the United Kingdom of Great Britain and Ireland, https://books.google.com/books?id=zYZCAAAAcAAJ&pg=PA90 . (in Welsh) & (in αγγλική)
• Oxford English Dictionary, 3rd ed., Oxford: Oxford University Press, 2002 .
• Rowlett, Russ (2018), How Many? A Dictionary of Units of Measurement, Chapel Hill: University of North Carolina at Chapel Hill, http://www.ibiblio.org/units/, ανακτήθηκε στις 5 November 2019 .
• Shuttleworth, M., Building Roman roads, Experiment Resources, http://www.experiment-resources.com/roman-roads.html, ανακτήθηκε στις 2 May 2011 .
• Smith, William, επιμ.. (1875), Dictionary of Greek and Roman Antiquities, London: John Murray .
• Soren, D. (1999), «A Roman villa and a late Roman infant cemetery : excavation at Poggio Gramignano, Lugnano in Teverina», Bibliotheca Archaeologica, Rome: L'Erma di Bretschneider, https://books.google.com/books?id=U8Muzx1VrbwC&pg=PA184 .
• Thompson, Ambler (2008), Special Publication 811: Guide for the Use of the International System of Units (SI), Gaithersburg: National Institute of Standards and Technology, http://physics.nist.gov/cuu/pdf/sp811.pdf .
• Zupko, Ronald Edward (1977), British weights & measures: a history from antiquity to the seventeenth century, University of Wisconsin Press, ISBN 978-0-299-07340-4, https://books.google.com/books?id=pWUgAQAAIAAJ, ανακτήθηκε στις 26 November 2011 .
• Zupko, Ronald Edward (1981), Italian Weights and Measures from the Middle Ages to the Nineteenth Century, Philadelphia: American Philosophical Society, ISBN 0-87169-145-0, https://books.google.com/books?id=GrVoh1JxRRAC&pg=PA152 .

• NIST General Tables of Units of Measurement, United States National Institute of Standards and Technology, http://ts.nist.gov/WeightsAndMeasures/Publications/appxc.cfm 
• «Tafel zur Vergleichung und Bestimmung der Wegemaasse», Naturhistorische und chemischtechnische Notizen nach den neuesten Erfahrungen zur Nutzanwendung für Gewerbe, Fabrikwesen und Landwirthschaft, Expedition der Medicinischen Centralzeitung, 1856, σελ. 320–326, https://archive.org/stream/naturhistorisch00unkngoog#page/n712/mode/1up  (Item notes: Sammlung5-6 (1856–57) Original from Harvard University Digitized 9 January 2008)
• Smits, Jan (15 February 2013), Mathematical data for bibliographic descriptions of cartographic materials and spatial data, Personal page on website ICA Commission on Map Projections, http://ica-proj.kartografija.hr/for-librarians.en.html 
• Wigglesworth Clarke, Frank (1875), Weights, measures, and money, of all nations, New York, D. Appleton & Company, σελ. 91, https://archive.org/details/weightsmeasures01unkngoog