Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μάρι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάρι
мари
марийцы
Μάρι στην Γιοσκάρ Ολά
Συνολικός πληθυσμός
~ 600.000
Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς
Ρωσία
* Δημοκρατία της Μαρί Ελ		547.605 (2010)
*290.863(2010)[1]
Καζακστάν4.416 (2009)[2]
Ουκρανία4.130 (2001)[3]
Λευκορωσία416 (2009)[4]
Λετονία234 (2019)[5]
Εσθονία241 (2011)[6]
Γλώσσες
μάρι, ρωσικά
Θρησκεία
κυρίως Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και Ιθαγενής Θρησκεία των Μάρι
Σχετιζόμενες εθνικές ομάδες
άλλοι φιννοουγγρικοί λαοί

Οι Μάρι (γλώσσα μάρι: мари, ρωσικά: марийцы‎‎) είναι μια φιννο-ουγκρική εθνοτική ομάδα, που παραδοσιακά ζούσαν κατά μήκος των ποταμών Βόλγα και Κάμα στη Ρωσία. Σχεδόν οι μισοί Μάρι ζουν σήμερα στη δημοκρατία Μαρί Ελ, με σημαντικούς πληθυσμούς στις δημοκρατίες Μπασκορτοστάν και Ταταρστάν.

Στο παρελθόν, οι Μάρι ήταν επίσης γνωστοί ως Τσερεμίσα ή Τσερεμίς στα ρωσικά και Τσιρμές στα ταταρικά.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρώιμη ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικοί μελετητές έχουν προτείνει ότι δύο φυλές, που αναφέρονται από τον συγγραφέα Ιορδάνη τον Αλανό στο έργο του Getica μεταξύ των λαών στο βασίλειο του Γότθου βασιλιά Ερμανάριχου τον 4ο αιώνα μ.Χ. μπορούν να εξομοιωθούν με τον λαό Μάρι. Ωστόσο, η ταυτοποίηση των Ιμνισκάρων (ή Σρεμνισκανών) με τους "Χερεμίς" και των Μερένων με τους "Μάρι" είναι αμφιλεγόμενη.[7]

Η πρώτη σίγουρη μαρτυρία για τον λαό Μάρι προέρχεται από πηγές Χαζάρων από τον 10ο αιώνα, όπου εμφανίζονται με το εξώνυμο tsarmis (="Τσερεμίς"). Εκείνη την εποχή, η περιοχή του οικισμού Μάρι βρισκόταν κατά μήκος του Βόλγα. Τον 13ο αιώνα, η Μάρι έπεσε υπό την επιρροή της Χρυσής Ορδής και το 1443 έγινε υποκείμενο του χανάτου του Καζάν. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι Μάρι γνώρισαν κάποια πολιτιστική σύγκλιση με τους κυρίαρχους Τάταρους και τους Βούλγαρους του Βόλγα, κάτι που φαίνεται επίσης στην τουρκική λεξική και γραμματική επιρροή στη γλώσσα Μάρι.

Το 1552, τα εδάφη Μάρι ενσωματώθηκαν στη Ρωσία με τη ρωσική κατάκτηση του Καζάν υπό τον Ιβάν τον Τρομερό. Ενώ μερικοί Mάρι βοήθησαν τη ρωσική κατάκτηση, η πλειοψηφία τους αντεπιτέθηκε. Μέχρι το τέλος του 16ου αιώνα, η αντίσταση τελικά κατεστάλη με τεράστιες απώλειες στον πληθυσμό των Μάρι.

Ως αποτέλεσμα της επακόλουθης εισροής Ρώσων εποίκω, και για να ξεφύγουν από τον αναγκαστικό εκχριστιανισμό (ξεκινώντας από π. 1700), οι Μάρι άρχισαν να εγκαθίστανται πιο ανατολικά στο σημερινό Μπασκορτοστάν. Τους επόμενους αιώνες υπό την τσαρική Ρωσία, οι Μάρι κατάφεραν να διατηρήσουν την εθνική και πολιτιστική τους ταυτότητα, ενισχυμένη από επαναλαμβανόμενα κύματα επιστροφής στην παραδοσιακή προχριστιανική θρησκεία τους.[8] [9]

Σοβιετική Ένωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, ιδρύθηκε το Τμήμα Μάρι υπό την αιγίδα της Ναρκομνάτς, του Λαϊκού Κομισαριάτου εθνοτήτων. Το καθήκον της ήταν να διευκολύνει τη στενή ένωση του λαού Μάρι με άλλους λαούς, να καταργήσει την αντιρωσική δυσπιστία και να αυξήσει την "ταξική συνείδηση" των Μάρι εργατών. Στην πράξη, αυτό περιλάμβανε τη διευκόλυνση των αιτημάτων σιτηρών από το σοβιετικό κράτος, την πρόσληψη στρατιωτών για τον Κόκκινο Στρατό και την εφαρμογή του μπολσεβίκικου ελέγχου της κοινωνίας. [10]

Κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, μεγάλος αριθμός εθνοτικών Ρώσων μεταφέρθηκαν σε παραδοσιακά εδάφη των Μάρι, αλλάζοντας σημαντικά τα δημογραφικά στοιχεία της περιοχής και καθιστώντας τους Μάρι μειονότητα σε πολλά μέρη της πατρίδας τους. Οι Μάρι γενικά εξασθένιζαν από αυτές τις αλλαγές. Επιπλέον, οι πολιτικές των Μπολσεβίκων, που στόχευαν επίσημα στην καταπολέμηση της αδικαιολόγητης επιρροής του εθνικισμού σε μια πολυεθνική ένωση, οδήγησαν στη δολοφονία κορυφαίων μορφών των Μάρι: εκπαιδευτικών, επιστημόνων, καλλιτεχνών, καθώς και θρησκευτικών και κοινοτικών ηγετών.[11] [12]

Ρωσική Ομοσπονδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η νεοδημιουργημένη δημοκρατία της Μαρί Ελ βίωσε μια αναζωογόνηση του πολιτισμού και της γλώσσας Μάρι. Ωστόσο, μετά τον διορισμό του Λεονίντ Μαρκέλοφ ως αρχηγού της δημοκρατίας το 2001, η κυβέρνηση της Μαρί Ελ ακολούθησε μια πολιτική έντονου εκρωσισμού στην περιοχή. Η γλώσσα Μάρι δεν διδασκόταν πλέον σε χωριά ή σχολεία και η δημοκρατία της Μαρί Ελ "έχει ήδη σταματήσει να είναι εθνοτική δημοκρατία σε οτιδήποτε άλλο εκτός από το όνομα"[13].

Το 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για αναφορές καταστολής κατά Μαρί εθνοτικών αντιπάλων, δημοσιογράφων και κυβερνητικών αξιωματούχων που προωθούσαν τον πολιτισμό Μάρι και αντιτάσσονταν στον επαναδιορισμό του Μαρκέλοφ ως αρχηγού της δημοκρατίας εκείνο το έτος.[14]

Εθνοτικές ομάδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Μάρι αποτελούνται από τέσσερις διαφορετικές ομάδες:

  1. τους Μάρι των Λιβαδιών, που ζουν κατά μήκος της αριστερής όχθης του Βόλγα
  2. τους Μάρι των Βουνών, που ζουν κατά μήκος της δεξιάς όχθης του Βόλγα
  3. τους βορειοδυτικούς Μάρι, που ζουν στο Κίροφ και στην Περιφέρεια Νίζνι Νόβγκοροντ και
  4. τους ανατολικούς Μάρι, που ζουν στις δημοκρατίες Μπασκορτοστάν, Ταταρστάν, Ουντμούρτια και Κράι Περμ και Περιφέρεια Σβερντλόφσκ.

Στη ρωσική απογραφή του 2002, 604.298 άτομα ταυτοποιήθηκαν ως "Μάρι", με 18.515 από αυτούς να διευκρινίζουν ότι ήταν Ορεινοί Μάρι και 56.119 ως Ανατολικοί Μάρι. Σχεδόν το 60% των Μάρι ζούσε σε αγροτικές περιοχές. [15]

Γλώσσα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ιβάν Κίρλια, Μάρι ηθοποιός και ποιητής.

Οι Μάρι έχουν τη δική τους γλώσσα, που ονομάζεται επίσης μάρι, η οποία είναι μέλος της οικογένειας των ουραλικών γλωσσών. Για τη γραφή της, χρησιμοποιεί μια τροποποιημένη έκδοση του κυριλλικού αλφαβήτου.

Οι γλωσσολόγοι διακρίνουν σήμερα τέσσερις διαφορετικές διαλέκτους, οι οποίες δεν είναι όλες κατανοητές: τη δυτική μαρί, κυρίως κατά μήκος της δεξιάς όχθης του Βόλγα, την πεδινή μαρί, που ομιλείται στις περιοχές των πεδινών ποταμών Κοκσάγκα και Βόλγα, που περιλαμβάνουν την πόλη Γιοσκάρ Ολά, την ανατολική μάρι, ομιλούμενη ανατολικά του ποταμού Βιάτκα, και την βορειοδυτική μάρι στη Νοτιοδυτική περιφέρεια Κίροφ και βορειοανατολικά της περιφέρειας Νίζνι Νόβγκοροντ.

Στην απογραφή του 2002, 451.033 άτομα δήλωσαν ότι μιλούσαν τη γλώσσα μάρι.

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μάρι ορθόδοξοι μοναχοί και δόκιμοι, 1894
Μάρι παγανιστές ιερείς (καρτ)

Οι Μάρι ασκούν παραδοσιακά μια παγανιστική πίστη, που συνδέει στενά το άτομο με τη φύση. Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους, η φύση ασκεί μια μαγική επιρροή στους ανθρώπους. Την αντιμετωπίζουν ως ιερό, ισχυρό και ζωντανό ον, έξω από το οποίο ο άνθρωπος δεν μπορεί να υπάρχει. Η φύση χρησιμεύει ως πηγή απόλυτου καλού, που βοηθά πάντα τον άνθρωπο, αρκεί να μην τη βλάψει ή να της αντιταχθεί. [16]

Η ιθαγενής θρησκεία των Μάρι διαθέτει επίσης ένα πάνθεον, που κατοικεί στους ουρανούς. Ο σημαντικότερος θεός είναι γνωστός ως ο Μεγάλος Λευκός Θεός (Ош Кугу Юмо). Άλλοι μικρότεροι θεοί περιλαμβάνουν τον θεό της φωτιάς (Тул Юмо) και τον θεό του ανέμου (Мардеж Юмо).

Οι Μάρι πιστεύουν επίσης σε ημίθεους (керемет). Ο πιο σεβαστός είναι ο Τσουμπουλάτ (Чумбулат), διάσημος ηγέτης και πολεμιστής.

Ο Χριστιανισμός υιοθετήθηκε από τους Μάρι τον 16ο αιώνα μετά την ένταξή τους στη Ρωσική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιβάν του Τρομερού. Η υιοθέτηση του χριστιανισμού δεν ήταν καθολική, ωστόσο, και πολλοί Μάρι εξακολουθούν να ασκούν τον παγανισμό σε συγκρητικές ή καθαρότερες μορφές. Ενώ οι περισσότεροι Μάρι σήμερα είναι μέλη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, οι παγανιστές εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική μειονότητα του 25-40% του πληθυσμού.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Official site of the Russian Census of 2010. Information materials about the final results of the Russian Census of 2010 Αρχειοθετήθηκε 2020-04-30 στο Wayback Machine.. (in ρωσική)
  2. ↑ Kazakh Census of 2009. Ethnic composition of the population Αρχειοθετήθηκε 2011-07-23 στο Wayback Machine.. (in ρωσική)
  3. ↑ State statistics committee of Ukraine – Ethnic composition of population, 2001 census (in ουκρανική)
  4. ↑ Ethnic composition of Belarus. Census of 2009. (in ρωσική)
  5. ↑ Population distribution of Latvia by ethnic composition and citizenship as of 01.01.2019. Αρχειοθετήθηκε 2019-02-17 στο Wayback Machine.. (in λεττονική)
  6. ↑ RL0428: Rahvastik rahvuse, soo ja elukoha järgi, 31. detsember 2011 (in εσθονική)
  7. ↑ Korkkanen, Irma (1975). The peoples of Hermanaric Jordanes, Getica 116. Suomalaisen Tiedeakatemian toimituksia, Sarja B, nide 187. Helsinki: Suomalainen Tiedeakatemia. 
  8. ↑ Saarinen, Sirkka (2002). «Tscheremissisch». Στο: Okuka, Miloš. Lexikon der Sprachen des europäischen Ostens. Wieser Enzyklopädie des europäischen Ostens 10. Klagenfurt: Alpen-Adria-Universität. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2020. 
  9. ↑ Taagepera, Rein (1999). The Finno-Ugric republics and the Russian state. New York: Routledge. 
  10. ↑ The Sorcerer as Apprentice: Stalin as Commissar of nationalities, 1917–1924, by Stephen Blank, Greenwood Press, London 1994 (ISBN 978-0-313-28683-4)
  11. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2020. 
  12. ↑ https://www.youtube.com/watch?v=S7irF6aMUZ8
  13. ↑ Coalson, Robert· Lyubimov, Dmitry· Alpaut, Ramazan (20 Ιουνίου 2018). «A Common Language: Russia's 'Ethnic' Republics See Language Bill As Existential Threat». Radio Free Europe/Radio Liberty (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2018. 
  14. ↑ Lobjakas, Ahto (7 Μαρτίου 2005). «European Commission 'Concerned' Over Treatment Of Finno-Ugric Minorities». Radio Free Europe/Radio Liberty (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2018. 
  15. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года, «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2008. 
  16. ↑ Шкалина, Галина. "Язычество народа Мари-феномен европейской культуры". "Етносфера".

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μάρι&oldid=10492349"