Κουμπ Μελά

Το Κουμπ Μελά (कुम्भ मेला) είναι σημαντικό προσκύνημα και εορτή στον Ινδουισμό. Το Κουμπ Μελά λαμβάνει χώρα σε τέσσερις παραποτάμιες πόλεις κάθε 12 χρόνια: στο Πραγιάγκ (συρροή Γάγγη-Γιαμούνα-Σαραβάστι), Χαριντβάρ (επί τον Γάγγη), Νασίκ (επί τον Γκονταβάρι), και Ουτζάιν (επί τον Σίπρα).^[1][2] Η εορτή χαρακτηρίζεται από μια τελετουργική βουτιά στα νερά, ενώ είναι και μια γιορτή του κοινοτικού εμπορίου με πολλά πανηγύρια, εκπαιδευτικά προγράμματα, ομιλίες γύρω από θρησκευτικά ζητήματα από τους αγίους, μαζική παράδοση φαγητού για τους φτωχούς ή τους μοναχούς, καθώς και ψυχαγωγία.^[3][4] Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η κολύμβηση σε αυτά τα ποτάμια είναι μέσο για την επίτευξη της πραγιαστσίτα (εξιλέωση, μετάνοια) για τα λάθη του παρελθόντος,^[5] καθώς και ως μέσο άφεσης των αμαρτιών τους.^[6]

Η ίδρυση του Κουμπ Μελά αποδίδεται στον φιλόσοφο Αντί Σανκάρ (8ος αιώνας), ως μέρος των προσπαθειών του να ξεκινήσει μεγάλες ινδουιστικές συγκεντρώσεις για φιλοσοφικές συζητήσεις και αναμετρήσεις μαζί με Ινδουιστικά μοναστήρια στην ινδική υποήπειρο.^[7] Ωστόσο δεν υπάρχει λογοτεχνική ένδειξη ότι οι μαζικές συγκεντρώσεις ονομάζονταν Κούμπα Μελά πριν τον 19ο αιώνα. Ιστορικά χειρόγραφα^[8] και επιγραφές^[9] κάνουν αναφορά σε ένα ετήσιο Μάγκα Μελά στον Ινδουισμό, με περιοδικές μεγαλύτερες συγκεντρώσεις κάθε 6 ή 12 χρόνια, όπου οι πιστοί συγκεντρώνονταν σε μαζικούς αριθμούς και μια εκ των τελετουργιών ήταν το κολύμπι σε ένα ιερό υδάτινο πόρο. Σύμφωνα με την Κάμα ΜακΛιν, οι κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις στην εποχή της αποικιοκρατίας και η αντίδραση στον οριενταλισμό οδήγησε στην μετεξέλιξη του αρχαίου Μάγκα Μελά στο σύγχρονο Κουμπ Μελά, ιδιαίτερα μετά την Ινδική εξέγερση του 1857.^[10]

Οι εβδομάδες στις οποίες λαμβάνει χώρα το Κουμπ Μελά σε κάθε περιοχή περίπου κάθε 12 χρόνια ορίζεται βασίζεται στο ινδουιστικό σεληνοηλιακό ημερολόγιο και τις σχετικές αστρολογικές θέσεις του Δία, του Ηλίου και της Σελήνης. Το κενό μεταξύ των εορτών του Πραγιάγκ και του Χαριντβάρ είναι περίπου 6 χρόνια, ενώ διαθέτουν ένα Μάχα Κουμπ Μελά (μεγάλο, κύριο Κουμπ Μελά) και ένα Άρντα Κουμπ Μελά (μισό). Οι ακριβείς χρόνοι ιδιαίτερα για το Κουμπ Μελά στο Ουτζάιν και το Νασίκ αμφισβητούνταν κατά τον 20ό αιώνα. Οι εορτασμοί στο Νασίκ και το Ουτζάιν εορτάζονται τον ίδιο χρόνο ή με ένα χρόνο διαφορά,^[11] συνήθως 3 χρόνια μετά το Κουμπ Μελά του Χαριντβάρ.^[12] Επίσης, στην Ινδία υπάρχουν και άλλες παρόμοιες μικρότερες εορτές όπως το Μάγκα Μελά, το Μακάρ Μελά ή ισοδύναμά τους. Για παράδειγμα, στο Ταμίλ Ναντού εορτάζεται το Μάγκα Μελά το οποίο περιέχει και βούτηγμα στα νερά. Η εορτή λαμβάνει χώρα στην δεξαμένη Μαχαμάχαμ κοντά στον ποταμό Καβέρι κάθε 12 χρόνια στο Κουμπακονάμ, προσελκύοντας εκατομμύρια Ινδουιστές από την νότιο Ινδία και έχει περιγραφεί ως το Κουμπ Μελά των Ταμίλ.^[13][14] Άλλα μέρη στα οποία η εορτή πλυσίματος στα ύδατα και τα σχετικά πανηγύρια ονομάζονται Κουμπ Μελά είναι η Κουρουκσέτρα,^[15][16] το Σόνιπατ,^[17] και το Πανότι στο Νεπάλ.^[18]

Το Κουμπ Μελά έχει τρεις ημερομηνίες στις οποίες συγκεντρώνονται τα μεγαλύτερα πλήθη πιστών, ενώ η εορτή λαμβάνει χώρα από ένα^[19] έως τρεις μήνες γύρω από ορισμένες ημερομηνίες.^[20] Κάθε Κουμπ Μελά προσελκύει εκατομμύρια ατόμων, με το μεγαλύτερο αριθμό να συγκεντρώνονται στο Πραγιάγκ και ο δεύτερος μεγαλύτερος στο Χαριντβάρ.^[21] Σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, 60 εκατομμύρια Ινδουιστές συγκεντρώθηκαν στο Κουμπ Μελά του 2001.^[7] Το Κουμπ Μελά είναι μια από τις μεγαλύτερες ειρηνικές συγκεντρώσεις ατόμων στο κόσμο και η "μεγαλύτερη συγκέντρωση θρησκευτικών πιστών στο κόσμο".^[22] Το 2017 εντάχθηκε στον κατάλογο Άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο.^[23] Η εορτή λαμβάνει χώρα αρκετές ημέρες και ο μεγαλύτερος αριθμός πιστών καταγράφεται στην ημέρα Αμαβάσια. Εκτιμάται ότι 30 εκατομμύρια άτομα συμμετείχαν στο Κουμπ Μελά του Πραγιάγκ στις 10 Φεβρουαρίου 2013.^[24][25]

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Kumbh Mela στο Wikimedia Commons