Εκλογή με κλήρωση

Στη διακυβέρνηση, η εκλογή με κλήρωση (γνωστή και ως επιλογή με κλήρωση, επιλογή κατά κλήρο, κατανομή, διαβούλευση, στοχοκρατία, αλεατορική δημοκρατία, δημοκρατική λοταρία και λοτοκρατία) είναι η τυχαία επιλογή δημοσίων αξιωματούχων ή ενόρκων χρησιμοποιώντας ένα τυχαίο αντιπροσωπευτικό δείγμα^[1][2][3]. Αυτό ελαχιστοποιεί τον φραξιονισμό, καθώς όσοι επιλέγονται να υπηρετήσουν μπορούν να δώσουν προτεραιότητα στη συζήτηση σχετικά με τις αποφάσεις πολιτικής που έχουν μπροστά τους αντί να κάνουν εκστρατεία^[4]. Στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, η εκλογή με κλήρωση ήταν η παραδοσιακή και πρωταρχική μέθοδος για τον διορισμό πολιτικών αξιωματούχων και η χρήση της θεωρούνταν ως κύριο χαρακτηριστικό της δημοκρατίας^[5][6]. Η εκλογή με κλήρωση συχνά ταξινομείται ως μέθοδος τόσο για την άμεση δημοκρατία όσο και για τη διαβουλευτική δημοκρατία.

Σήμερα, η εκλογή με κλήρωση χρησιμοποιείται συνήθως για την επιλογή υποψήφιων ενόρκων σε συστήματα κοινού δικαίου. Αυτό που άλλαξε τα τελευταία χρόνια είναι ο αυξημένος αριθμός των ομάδων πολιτών με πολιτική συμβουλευτική εξουσία^[7][8], μαζί με εκκλήσεις να γίνει η εκλογή με κλήρωση πιο συνεπακόλουθη από τις εκλογές, όπως συνέβη στην Αθήνα, τη Βενετία και τη Φλωρεντία^{[9][10][11][12]}.

Η αθηναϊκή δημοκρατία αναπτύχθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. από αυτό που τότε ονομαζόταν ισονομία (ισότητα δικαίου και πολιτικών δικαιωμάτων). Η εκλογή με κλήρωση ήταν τότε ο κύριος τρόπος για να επιτευχθεί αυτή η δικαιοσύνη. Χρησιμοποιήθηκε για την επιλογή των περισσότερων δικαστών για τις κυβερνητικές επιτροπές τους και για τους ενόρκους τους (συνήθως 501 ανδρών)^[13].

Οι περισσότεροι Αθηναίοι πίστευαν ότι οι εκλογές με κλήρωση, και όχι οι εκλογές με ψηφοφορία, ήταν δημοκρατικές^[13] και χρησιμοποιούσαν περίπλοκες διαδικασίες με ειδικά κατασκευασμένες μηχανές κατανομής (κληρωτήρια) για να αποφύγουν τις διεφθαρμένες πρακτικές που χρησιμοποιούν οι ολιγάρχες για να εξαγοράσουν το αξίωμά τους.

Οι περισσότεροι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς που αναφέρουν τη δημοκρατία (συμπεριλαμβανομένων του Αριστοτέλη^[13][14][15], του Πλάτωνα^[16] και του Ηροδότου^[17]), αλλά και ο Περικλής^[18], τονίζουν τον ρόλο της επιλογής με κλήρωση στη δημοκρατία ή δηλώνουν ξεκάθαρα ότι η κλήρωση είναι πιο δημοκρατική από τις εκλογές (που θεωρούνταν ολιγαρχικές). Ο Σωκράτης^[19] και ο Ισοκράτης^[20] ωστόσο αμφισβήτησαν εάν οι τυχαία επιλεγμένοι λήπτες αποφάσεων είχαν αρκετή εμπειρία.

Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Κατά την Εποχή του Διαφωτισμού, πολλά από τα πολιτικά ιδεώδη που αρχικά υποστήριζαν οι δημοκρατικές πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας επανεξετάστηκαν. Η χρήση της εκλογής με κλήρωση ως μέσου επιλογής των μελών της κυβέρνησης, ενώ έλαβε επαίνους από αξιόλογους στοχαστές του Διαφωτισμού, δεν συζητήθηκε σχεδόν καθόλου κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της αμερικανικής και της γαλλικής δημοκρατίας.

Το βιβλίο του Μοντεσκιέ Το πνεύμα των νόμων παρέχει μια από τις πιο αναφερόμενες συζητήσεις της έννοιας στην πολιτική γραφή του Διαφωτισμού. Στην οποία, υποστηρίζει ότι η κλήρωση είναι φυσική για τη δημοκρατία, όπως και οι εκλογές για την αριστοκρατία^[21]. Απηχεί τη φιλοσοφία πολύ παλαιότερων στοχαστών όπως ο Αριστοτέλης, ο οποίος θεωρούσε τις εκλογές (με ψηφοφορία) ως αριστοκρατικές^[22].

Επειδή το οικονομικό κέρδος μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της θέσης του δημάρχου, ορισμένα μέρη της Ελβετίας χρησιμοποίησαν τυχαία επιλογή κατά τη διάρκεια των ετών μεταξύ 1640 και 1837 για να αποτρέψουν τη διαφθορά^[23].

Πριν γίνει η τυχαία επιλογή, πρέπει να καθοριστεί η ομάδα των υποψηφίων. Τα συστήματα ποικίλλουν ως προς το εάν κατανέμονται από επιλέξιμους εθελοντές, από αυτούς που ελέγχθηκαν με βάση την εκπαίδευση, την εμπειρία ή τον επιτυχή βαθμό σε ένα τεστ, ή που ελέγχθηκαν με εκλογή από εκείνους που επιλέχθηκαν από έναν προηγούμενο γύρο τυχαίας επιλογής ή από τα μέλη ή τον πληθυσμό γενικότερα . Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων στην οποία η τυχαία επιλογή εναλλάσσεται με άλλες μεθόδους διαλογής, όπως στο βενετσιάνικο σύστημα.

Μια κριτική της εκλογικής πολιτικής είναι η υπερεκπροσώπηση πολιτικά ενεργών ομάδων στην κοινωνία που τείνουν να είναι εκείνες που προσχωρούν σε πολιτικά κόμματα^[24]. Για παράδειγμα, το 2000 λιγότερο από το 2%^[25] του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου ανήκε σε ένα πολιτικό κόμμα, ενώ το 2005 υπήρχαν στην καλύτερη περίπτωση μόνο 3 ανεξάρτητοι βουλευτές (βλ. Λίστα εκλεγμένων μικροκομμάτων και ανεξάρτητων βουλευτών του Ηνωμένου Βασιλείου) έτσι ώστε το 99,5% όλων των βουλευτών του Ηνωμένου Βασιλείου ανήκαν σε ένα πολιτικό κόμμα. Η γνωστική ποικιλομορφία είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών τρόπων θέασης του κόσμου και ερμηνείας γεγονότων μέσα σε αυτόν^[26], όπου μια ποικιλία απόψεων και ευρετικών μεθόδων καθοδηγούν τα άτομα να δημιουργήσουν διαφορετικές λύσεις στα ίδια προβλήματα^[27]. Η γνωστική ποικιλομορφία δεν είναι η ίδια με το φύλο, την εθνικότητα, την ποικιλομορφία βάσει αξιών ή την ηλικία, αν και συχνά συσχετίζονται θετικά. Σύμφωνα με πολλούς μελετητές όπως ο Page και ο Landemore^[28], η γνωστική ποικιλομορφία είναι πιο σημαντική για τη δημιουργία επιτυχημένων ιδεών από το μέσο επίπεδο ικανότητας μιας ομάδας. Αυτό το «θεώρημα της ποικιλομορφίας υπερτερεί της ικανότητας»^[29] είναι ουσιαστικό για το γιατί η εκλογή με κλήρωση είναι μια βιώσιμη δημοκρατική επιλογή^[27]. Με απλά λόγια, η τυχαία επιλογή ατόμων μέσης νοημοσύνης αποδίδει καλύτερα από μια συλλογή από τους καλύτερους επιμέρους λύτες προβλημάτων^[27].

• Κόντος, Αλέξανδρος Τ. Α. «Δημοκρατία ίσον κλήρωση». Σύλλογος Κράτος των Δήμων Εκκλησία των Πολιτών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2015.