Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας

Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας
Εκδοχές
Το εθνόσημο όπως φέρεται στα πηλήκια των Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και στο διακριτικό του Προέδρου
Αναλυτικά
Δικαιούχος	Ελληνική Δημοκρατία
Υιοθετήθηκε	1975
Θυρεός	Κυανός με αργυρό σταυρό
Άλλα στοιχεία	Ο θυρεός περιβάλλεται από δύο φύλλα δάφνης

Το εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας αποτελείται από ένα κυανό θυρεό που σχηματίζει μία αιχμή στο μέσο της κάτω πλευράς του. Στη μέση ο θυρεός φέρει έναν αργυρό σταυρό ο οποίος περιβάλλεται εξ ολοκλήρου από δύο κλαδιά δάφνης.

Ζωγραφίζεται ή υφαίνεται, κυρίως πάνω στα πηλήκια, στις στολές ή στα κουμπιά των στρατιωτικών, των οργάνων των σωμάτων ασφαλείας κλπ.

Το επίσημο έμβλημα του ελληνικού κράτους είναι σταυρός επί θυρεού, περιβεβλημένο από φύλλα δάφνης. Στα τέλη του 1974, η τότε κυβέρνηση ανέθεσε σε επιτροπή αποτελούμενη από τους καθηγητές χαρακτικής Γραμματόπουλο, ζωγραφικής Μόραλη και γλυπτικής Παππά, την εκπόνησή του, την οποία πραγματοποίησε ο Κωνσταντίνος Γραμματόπουλος. Στις αρχές του 1975 το εθνόσημο άρχισε να χρησιμοποιείται στα επίσημα έγγραφα του κράτους (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, διαβατήρια, δελτία αστυνομικής ταυτότητας κ.α.), καθώς και στα πηλήκια των στελεχών των Σωμάτων Ασφαλείας (στρατιωτικών, αστυνομικών, πυροσβεστών). Το 1976 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα νομίσματα της δραχμής (νομίσματα των 10 & 20 λεπτών).

Το εθνόσημο του 1975 ορίστηκε με τον Νόμο 48 (ΦΕΚ Α΄ 108/7.6.1975).^[1]

Το ελληνικό «εθνικό σημείο» προβλέφθηκε από το Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος (Σύνταγμα της Επιδαύρου της 1ης Ιανουαρίου 1822) και καθορίστηκε με διάταγμα στις 15 Μαρτίου του ίδιου έτους. Τα γνωρίσματά του ήταν το κυανό και λευκό χρώμα και το κυκλικό σχήμα. Το ελληνικό εθνόσημο υπέστη πολλές, μέχρι σήμερα, μεταβολές στο σχήμα και στις παραστάσεις μετά την πρώτη καθιέρωσή του, κυρίως εξαιτίας των πολιτειακών μεταβολών.

Το πρώτο ελληνικό εθνόσημο έφερε έμβλημα την Αθηνά και την κουκουβάγια και μετά την άφιξη του Καποδίστρια προσετέθη και ο φοίνικας σαν σύμβολο αναγέννησης. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Όθωνα, το βασιλικό έμβλημα, με τα δυο στεφανωμένα λιοντάρια που κρατούσαν το θυρεό με το βασιλικό στέμμα, έγινε το εθνόσημο του κράτους. Τα βαυαρικό έμβλημα αντικαταστάθηκε από έναν αργυρό σταυρό επάνω σε γαλάζιο πλαίσιο με το έμβλημα των Γκλύξμπουργκ στην μέση, εστεμμένο και πλαισιωμένο από δύο άνδρες (Ηρακλείς του Στέμματος) μετά την άφιξη του Γεωργίου του Α΄. Μετά την ανακήρυξη της δημοκρατίας το 1924 το εθνόσημο είχε απλή μορφή λευκού σταυρού πάνω σε γαλάζιο πλαίσιο.

Ο δανικός θυρεός επανήλθε με την επαναφορά της βασιλείας το 1935. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, η Ελληνική Πολιτεία υιοθέτησε γενικότερα το "ουδέτερο" εθνόσημο της Β' Δημοκρατίας, ειδικότερα ως Μεγάλη του Κράτους Σφραγίδα, το εθνόσημο στεφανωμένο με αναπαράσταση Φοίνικα περιβαλλόμενου από ακτίνες μεταξύ των φτερών του.^[2] Μετά την απελευθέρωση, επανήλθε ο βασιλικός θυρεός.

Την 1η Ιουνίου του 1973, η δικτατορία προχώρησε στην κατάργηση της μοναρχίας και στην εγκαθίδρυση Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, θέτοντας τον αναγεννώμενο Φοίνικα ως εθνόσημο.^[3] Η συντακτική πράξη που κατάργησε τη μοναρχία δεν έφερε κάποιο εθνόσημο, παρά μόνον την επιγραφή "Εφημερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας". Στα δύο επόμενα ΦΕΚ (119 και 120 Α') τέθηκε το σχέδιο ενός φοίνικα, από τον οποίο όμως είχε ξεκάθαρα αφαιρεθεί άτεχνα η σιλουέτα του στρατιώτη. Για έναν μήνα (5 Ιουνίου-5 Ιουλίου 1973) χρησιμοποιήθηκε μια πιο επιμελημένη, στρογγυλεμένη αναπαράσταση του φοίνικα. Στις 5 Ιουλίου δημοσιεύτηκε η τελική έκδοση του εθνόσημου, η οποία χρησιμοποιήθηκε σε διαβατήρια (όπως και η προηγούμενη), στρατιωτικές στολές κ.α. Η χρήση του έπαψε την 1η Αυγούστου του 1974, από την κυβέρνηση Καραμανλή.

• 
  1822–1828^{[σημ. 1]}
• 
  1828–1832^{[σημ. 2]}
• 
  Θυρεός του Βασιλείου της Ελλάδος την περίοδο βασιλείας του Όθωνος (1832-1862)
• 
  Θυρεός την πρώτη περίοδο βασιλείας στην Ελλάδα (1863-1924)
• 
  1924–1935^{[σημ. 3]}
• 
  Θυρεός την δεύτερη περίοδο βασιλείας στην Ελλάδα (1935-1973)
• 
  Το έμβλημα της χούντας (με τον Φοίνικα και τον φαντάρο) όπως εμφανίστηκε στο νόμισμα της δραχμής από το 1971 έως το 1973
• 
  Εκδοχή του εμβλήματος της χούντας όπως εμφανίστηκε στα νομίσματα της δραχμής (1973-1974) κατά την διάρκεια της βραχύβιας λεγόμενης Προεδρικής Δημοκρατίας το 1973, σύμφωνα με το Σχέδιο φιλελευθεροποίησης
• 
  Σφραγίδα που φέρει την πρώτη εκδοχή του φοίνικα, όπως τα ΦΕΚ 119 και 120 Α΄/1973
• 
  Το εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας όπως εμφανιζόταν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το 1973 (5 Ιουνίου - 5 Ιουλίου)^{[σημ. 4][4]}
• 
  Το εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας (5 Ιουλίου 1973-1η Αυγούστου 1974) ^{[σημ. 5]}
• 
  Το εθνόσημο της 3ης Ελληνικής Δημοκρατίας (1974–σήμερα)^{[σημ. 6]}

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Εθνόσημο της Ελληνικής Δημοκρατίας

• Οδηγός επικοινωνίας και σχεδιασμού