Βαπτιστής Κιλκίς

Συντεταγμένες: 40°59′31″N 22°46′19″E / 40.99194°N 22.77194°E / 40.99194; 22.77194

Βαπτιστής
Αρχείο:Βαπτιστής Κιλκίς η εκκλησία από την πλατεία.png Άποψη της Εκκλησίας Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Βαπτιστού
Βαπτιστής Βαπτιστής
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Δήμος	Κιλκίς
Δημοτική Ενότητα	Κιλκίς
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονίας
Νομός	Κιλκίς
Υψόμετρο	120
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Χαϊνταρλί
Ταχ. κώδικας	61100
Τηλ. κωδικός	+30 23410
δεδομένα

Ο Βαπτιστής είναι μια τοπική κοινότητα που αποτελείται από δύο οικισμούς τον Βαπτιστή και τα Κυριακαίικα με συνολικό πληθυσμό 344 κατοίκους, και ανήκει στην Δημοτική Ενότητα Κιλκίς, που είναι Δήμος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης που ψηφίστηκε το 2010 με τον νόμο 3852/2010, ΦΕΚ Α’ 87/7-6-2010. Ο Βαπτιστής σαν οικισμός έχει 330 κατοίκους (2011).

Μέχρι το 1997 η συγκεκριμένη τοπική κοινότητα αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα του νομού Κιλκίς με έδρα τον Βαπτιστή. Το 1997 με τον νόμο 2539/1997, ΦΕΚ Α’244/4-12-1997, το πρόγραμμα Καποδίστριας ένωσε πλέον την κοινότητα με τον Δήμο Κιλκίς, και από τότε, σύμφωνα και με το νέο πρόγραμμα που προαναφέραμε παραμένει στον Δήμο, η διαφορά είναι ότι πλέον ο Δήμος Κιλκίς έχει επεκταθεί γεωγραφικά, και πλέον ο οικισμός ανήκει στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.^[1]

Τις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός του Βαπτιστή ακολούθησε μειωτική τάση (1981: 584 κάτοικοι, 1991: 535 κάτοικοι, 2001: 449 κάτοικοι).^[2] Σήμερα ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 330 μόνιμους κατοίκους. Η μείωση του οφείλεται κυρίως στην μετακίνηση των κατοίκων στα αστικά κέντρα της Θεσσαλονίκης και των Αθηνών, όπως επίσης και την ενσωμάτωση της Κοινότητας Βαπτιστού στον Δήμο Κιλκίς με το πρόγραμμα τοπικής αυτοδιοίκησης Καποδίστριας που οδήγησε πολλούς κατοίκους να μετακομίσουν μόνιμα στην πόλη του Κιλκίς. Το μόνο που σταμάτησε την μείωση του πληθυσμού του ιστορικού οικισμού ήταν η δημιουργία της ΒΙ.ΠΕ. (Βιομηχανική Περιοχή) Κιλκίς, κοντά στον οικισμό.

Παρακάτω ακολουθεί πίνακας απογραφών του πληθυσμού, απο τις Ελληνικές πηγές ^[3] :

Παρά την ίδρυση της Βουλγαρικής εξαρχίας το 1870 οι κάτοικοι του Χαϊνταρλί παρέμειναν πιστοί στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το 1879 με την εγκατάσταση του Βούλγαρου ουνίτη επισκόπου στο Κιλκίς, Νείλου Ισβόρωφ, οι κάτοικοι του χωριού ασπάστηκαν την Ουνία. Μετά το 1893, όταν ο νέος Βουλγαρουνίτης επίσκοπος, Λάζαρος Μλαντένωφ προσχώρησε στην Βουλγαρική εξαρχία, οι Χαϊνταρλιώτες επανήλθαν στην ορθοδοξία, ενώ κάποιοι σταδιακά προσχώρησαν στη Βουλγαρική εκκλησία.^[4]

Η περιοχή διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Μέχρι το 1912 ο οικισμός βρισκόταν κάτω από την Οθωμανική κυριαρχία και έφερε το Τουρκικό όνομα Χαϊνταρλί ή Χαϊδαρλή (τουρκικά: Haidarli, ονομασία που προέρχεται από τον τούρκο Αλή με το όνομα Χαϊντάρ (Χαϊντάρ Αλή) και οι κάτοικοί του ήταν Σλαβόφωνοι όλοι, εκ των οποίων λιγοστοί Έλληνες. Όμως η περιοχή, έπειτα από τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο το 1912 καταλήφθηκε από τους Βουλγάρους, που ως απώτερο σκοπό τους είχαν την κατάληψη της Θεσσαλονίκης που θα τους έβγαζε στο Αιγαίο. Οι κάτοικοι σύμφωνα με βουλγαρικές πηγές της εποχής ήταν όλοι Ορθόδοξοι Βούλγαροι και σε απογραφή του 1900, πριν τους πολέμους είχε 80 Σλαβόφωνους Βούλγαρους ορθόδοξους κατοίκους κ αναγράφετε σε αυτήν ο οικισμός σαν Ajdarli Avret - Isar^[5]. Σε απογραφή του 1905 πάλι από Βουλγαρική πηγή ο πληθυσμός ανέρχεται σε 96 Βούλγαρους εξαρχικούς κατοίκους και ο οικισμός αναφέρεται ως Aidarli - Koukouche ^[6].

Στον Β' Βαλκανικό Πόλεμο το 1913, τα Ελληνικά στρατεύματα θέλησαν να απελευθερώσουν την περιοχή του Κιλκίς και ταυτόχρονα να προστατέψουν τη Θεσσαλονίκη από την αναμενόμενη βουλγαρική επιχείρηση κατάληψής της. Στην πλέον πολύνεκρη μάχη του 1913, την μάχη Κιλκίς-Λαχανά που κράτησε 3 ημέρες, οι ελληνικές δυνάμεις, που κατάφεραν να εκδιώξουν τους Βουλγάρους, κατέλαβαν και το λόφο του Χαϊνταρλί και στις 21 Ιουνίου απελευθέρωσαν την περιοχή.

Κατά την κατάληψή του από τους Βουλγάρους, ο οικισμός είχε ερημώσει εντελώς. Σύμφωνα με απογραφή του Ελληνικού Στρατού μετά το τέλος των δύο Βαλκανικών πολέμων που έγινε στις απελευθερωθείσες περιοχές το 1913 στον οικισμό δεν υπήρχε κανένας κάτοικος. Από τους λίγους οικισμούς που είχε ερημώσει τελείως, οι κάτοικοι μετακινήθηκαν σε πιό ασφαλείς κοντινές περιοχές, μα κυρίως βορειότερα στην Βουλγαρία, καθώς ο οικισμός ήταν πεδίο μαχών. Στην πρώτη εθνική απογραφή που διοργάνωσε το τότε Βασίλειο της Ελλάδος με τα νέα εδάφη το 1920 το τότε Χαϊνταρλί είχε 7 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι είχαν επιστρέψει από τις γύρω περιοχές όπου είχαν διαφύγει κ ήταν Ελληνικής καταγωγής.

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, η Ελλάδα και η Τουρκία συμφώνησαν την μεταξύ τους ανταλλαγή πληθυσμών. Έτσι Έλληνες που οι περισσότεροι ήταν από τα χωριά που ονομαζόταν Άι Γιάννης, Σοφίδες και Αϊβαλί της Ηράκλειας στην Ανατολική Θράκη εγκαταστάθηκαν στον οικισμό, φέρνοντας μαζί και τα ήθη και έθιμά τους. Προστάτη τους είχαν τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, από τον οποίο επήλθε και η μετονομασία του οικισμού σε Βαπτιστής το 1929.^[7] Πλέον η πλειονότητα στον πληθυσμό του οικισμού ήταν Θρακιώτες Έλληνες της Ανατολικής Θράκης. Κατά το έτος 1928, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ), στο χωριό ζούσαν 110 οικογένειες (443 κάτοικοι).^[8]

Παρά το μικρό μέγεθός του, ο οικισμός διαθέτει ένα Δημοτικό Σχολείο - Νηπιαγωγείο και ένα Γυμνάσιο. Υπάρχουν επίσης δύο εκκλησίες, του Ι.Ν. Άγιου Ιωάννη Προδρόμου Βαπτιστού κ ο Προφήτης Ηλίας ένας Πολιτιστικός Σύλλογος και ένας Αθλητικός Όμιλος που ονομάζεται Δόξα Βαπτιστού. Υγειονιμικά ο οικισμός καλύπτεται με το Αγροτικό Ιατρείο Βαπτιστού που λειτουργεί εντός οικισμού.

Το χωριό απέχει 12,7 χλμ. από το Κιλκίς, 55,5 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 542 χιλιόμετρα από την Αθήνα, ενώ σε απόσταση 11,4 χιλιομέτρων βρίσκεται η ΒΙ.ΠΕ. Κιλκίς.